NÊN NGHE CHÁNH PHÁP THẾ NÀO ?
Năm nay khắp thế giới Phật giáo lễ
Buddha Jayanti được tổ chức rộn rịp tưng bừng vì là ngày kỷ niệm Đản sanh,
Thành đạo và Nhập Niết Bàn ( theo một truyền thuyết ) của đức Phật dầu đã là
một thời gian khá dài, tuy vậy lời dạy của Đức Phật cần phải tuyên bố lại, pháp
của ngài không mất sức mạnh ban sơ và năng lực đem lại sự sống cho mọi loài.
Trái lại, Phật pháp đã lôi cuốn và ảnh hưởng một phần lớn những nhà trí giả
giỏi nhất trong thế giới hiện tại và chính Đức Phật, trên cõi đất này, đã thâu
phục nhơn tâm loài người hơn tất cả những tôn giáo khác. Ngài thâu phục sự phục
tùng này, chính nhờ lòng khoang hồng độ lượng và lời dạy của ngài trước hết là
một lời dạy hoà bình, hoà bình đối với mình, hoà bình đối với các loài chúng
sanh khác. Như vậy, chúng ta có thể kết luận được rằng. Sự chú ý tăng dần của
mọi người đối với đạo Phật như là một bằng chứng rằng, tranh đấu, khiêu khích
và tất cả những sự khẩn trương vô ích và con nít đã làm cho cuộc sống của chúng
ta và của những kẻ khác không được sung sướng, sẽ được dừng lại mãi mãi. Tuy
vậy điều chắc là hy vọng ấy chỉ là một hy vọng hảo. Nhưng có phải là lỗi tại
chánh pháp không? Nhứt định không? Nguyên nhân hoà bình không đến với chúng ta
và với các người khác rất là giản dị đến nổi người ta không để ý. Chỉ nghe
suông chánh pháp không giúp đỡ được gì và một sự hiếu kỳ nông cạn cũng không
đưa lại những kết quả chắc thật. Sự hiếu kỳ chỉ nên rằng: trong chánh pháp có
cái gì, thế giới có cái gì, thế giới hiện tại cần và mọi người đều cảm hiểu một
cách lờ mờ không rõ ràng. Cái gì đó chính là thái độ khoa học và hợp lý của Đạo
Phật đối với sự sống và những vấn đề liên hệ ( sự nghiên cứu những vấn đề này
sẽ đưa lại đến giác ngộ) cùng sự ghê tởm của đạo Phật đối với những tín điều
thần thánh đã làm đình trệ tâm trí, làm tâm trí lầm tưởng mê mờ là giác ngộ.
Nhưng tìm biết đến giáo lý đạo Phật một cách nông cạn không đủ. Muốn hiểu lời
dạy của Phật cần phải suy nghiệm tu tập,
nhưng chúng ta phải công nhận hiện nay một phần lớn chúng ta không có thì giờ
và cũng không có sức nhưng chúng ta không để thời gian suy tưởng thời chúng ta
sẽ tự chia cách chúng ta và tiếp tục ức hiếp kẻ khác, nếu chúng ta không nghe chánh pháp một cách
chân chính, chúng ta sẽ khiếm khuyết mãi mãi . Điểm này các kinh Phật dạy đều
dùng nhiều ví dụ để miêu tả ở đây tôi sẽ dịch một đoạn kinh rất có ý nghĩa về
cách nên nghe chánh pháp như thế nào trong một quyển sách ở Tây Tạng dạy :
'' Có ba khuyết điểm có thể sánh với
những khuyết điểm của một ghè nước là :1- Không nghe như khuyết điểm của một
ghè nước để lộn ngược. 2-Không ghi nhớ
những gì vừa nghe là khuyết điểm của một ghè nước bị chảy.3- Bị những tình cảm
làm xúc động như khuyết điểm của một ghè nước có thuốc độc.''
Ví dụ
thứ nhất có nghĩa : Khi nghe diễn giảng Phật Pháp chúng ta phải nghe
giọng nói của vị thuyết pháp, không được
để lỗ tai mình nghe tiếng động khác. Nếu không nghe như vậy thời không khác gì
đổ nước cam ngọt vào một ghè để lộn ngược, cho nên dầu thân người có ở trong
phòng giảng, chúng ta thiệt không nghe một tiếng gì của Chánh pháp.
Ví dụ thứ hai có nghĩa : Khi không suy nghĩ đến những gì chúng ta
nghe, dầu các lời giảng có đến lỗ tai chúng ta , nhưng cũng không khác gì để
nước cam ngọt một ghé nước bị lủng lỗ chảy nước, vậy nên dầu chúng ta có đổ
nhiều mấy đi nữa cũng không còn giữ lại được, cũng vậy dầu chúng ta có nghe
chánh pháp rất nhiều chúng ta không biết làm thế nào để thâu nhận và giữ lại
trong tâm mình.
Ví dụ thứ ba có nghĩa : Khi chúng ta
nghe giảng chánh pháp, nhưng nghe với
tâm trí lo lắng những suy nghĩ về đời sống ở ngoài đời với lòng ham muốn danh vọng, với ý nghĩ bị năm món thuốc
độc làm vẩn đục ( Vô tàm, trạo cử, nghi ngờ, giả dượi, hôn trầm) do tham, sân,
si làm cội gốc thời không những chánh pháp không lợi ích gì cho tự thân , trái
lại có thể hại chúng ta nữa như món nước ngọt đầy dinh dưỡng và lành mạnh bị đổ
trong một ghè nước có thuốc độc. Vậy nên các vị Thánh Ấn Độ nói rằng : '' Khi
chúng ta nghe chánh pháp chúng ta phải như con nai nghe nhạc. Khi chúng ta nghĩ
đến Chánh pháp chúng ta phải như người phương Bắc đi cắt lòng cừu. Khi chúng ta
ứng dụng chánh pháp vào đời sống của chúng ta, chúng ta phải như người say
rượu. Khi chúng ta muốn chứng nghiệm giá trị của Chánh pháp, chúng ta phải như
con Yak ăn cỏ một cách thèm thuồng. Khi chúng ta hưởng quả chánh pháp chúng ta
phải như mặt trời thoát khỏi mây mù.''
Khi chúng ta nghe giảng chánh pháp,
như con nai mê say theo giọng sáo và dầu
có bị một người đi săn bắn với mũi tên độc cũng không nhận biết sự gì đã xảy
ra, ta phải nghe chánh pháp với lòng thông cảm đầy tràn nước mắt, vói tay
khoanh lại và không bị các tư tưởng khác làm xao lãng. Nhưng khi chúng ta chạy
theo những tư tưởng tự mình khởi lên, khi cửa đã mở cho những câu chuyện vô
ích. Khi miệng làm việc quá nhiều và cặp mắt chạy chổ này sang chỗ khác, thì
dầu thân chúng ta có ở trong phòng giảng, khi ấy người nghe chánh pháp phải
nhận thấy cử chỉ của mình là sai lạc và bắt đầu nhất tâm đến chuỗi hạt. Khi
nghe như vậy, chúng ta phải nhớ ý nghĩa
của bài giảng và giữ lại cho đừng quên, chúng ta phải học thuộc lòng ý nghĩa ấy. Đức Phật Thích Ca đã nói :'' Ta
chỉ cho các ngươi phương pháp giải thoát, các ngươi phải biết sự giải thoát ,
sự giải thoát ấy phụ thuộc các ngươi''.
Khi vị giảng sư, giảng Chánh pháp cho
đệ tử dạy cách nghe chân chính, dạy tránh ác làm lành và nhớ thuộc lời dạy,
người đệ tử phần mình phải nhớ lời dạy đừng quên và gắng học thuộc lòng và thực
hiện lời dạy ấy. Nhưng nếu người đệ tử
không nhớ được lời dạy, thì dầu có nghe được Chánh pháp và có được lợi ích đi
nữa, nhưng vì không hiểu một chút gì về Chánh pháp thì thật không khác gì không
nghe Chánh pháp.
Khi chúng ta để các tình cảm xúc động
thì dầu chúng ta có nhớ đến lời dạy, Chánh pháp cũng không trở thành trong sạch
và có hiệu lực . Như trong quyển Dog r. 10. Lha. Rja đã nói : Nếu chúng ta không thực hành
theo chánh pháp một cách đúng đắn, thời Chánh pháp sẽ tạo thành nguyên nhân khiến
rơi vào các giới độc ác. Vậy những ai có những tư tưởng sai lầm bất thiện về vị
Bổn sư, về chánh pháp, những ai mắng chửi bạn mình, dầu người bạn không chướng
ngại mình, những ai kiêu ngạo và khinh miệt, phải trừ bỏ những tánh tình bất
thiện ấy, vì chúng sẽ tạo nguyên nhân để rơi vào những đời sống bất ổn, những
điều bất thiện.
Đoạn ngắn trên chứa đủ những phần tử
khiến đạo Phật thành một sức mạnh văn hoá và tinh thần, nghe đến Chánh pháp,
nghĩ đến Chánh pháp, đem chánh pháp ứng dụng vào đời sống của mình, đó là bí
quyết của Hoà bình, hạnh phúc cho mình và cho tất cả mọi người.
Thích
Minh Châu dịch
0 nhận xét:
Đăng nhận xét