TÔN GIÁO VÀ ĐẠO ĐỨC
Phải phân biệt giữa tôn giáo và đạo đức.
Hai cái có thể đi đôi với nhau, nhưng tôn giáo chưa hẳn là đạo đức. Có thể có
trường hợp tôn giáo không có đạo đức. Mà không có đạo đức thì tôn giáo bị phá
sản, có hại cho xã hội. Ví dụ như cuồng tín. Khi theo tôn giáo nào mà trong bản
thân mình lại có chất cuồng tín thì mình sẽ gây rất nhiều khổ đau cho chính
mình và cho những người khác. Mình cho rằng đạo giáo, tôn giáo của mình là
đúng. Những người không nghe theo mình đều là tà đạo, ma quái cần phải loại trừ
cần phải tiêu diệt. Khi đã có sự cuồng tín như vậy thì ngôn ngữ, hành động cũng
như tư tưởng của mình không còn là đạo đức, suy nghĩ nói năng và hành động như
vậy tạo ra sự chia rẽ kỳ thị, và đó là nguyên do đưa đến đấu tranh, tranh chấp.
Vì vậy một tôn giáo chủ trương cuồng tín thì tôn giáo đó không còn có đạo đức.
Một tôn giáo tổ chức chuyên sử dụng quyền hành và tiền bạc để đạt đến mục tiêu
phát triển, xây dựng, sử dụng những phương tiện tham nhũng để xây dựng, mua
chuộc tín đồ, là áp dụng những phương pháp bá đạo chứ không phải vương đạo.
Phát triển nền tảng tôn giáo của mình như vậy là không có đạo đức. Vì vậy chúng
ta không nên lẫn lộn giữa hai từ tôn giáo và đạo đức phá sản. Nên trong tôn
giáo mà có sự tranh giành quyền bính để có địa vị, lợi lộc trong những chức vụ ....thì tất cả
những sự tranh giành địa vị quyền bính đó chứng tỏ rằng người ta đang lợi dụng
tôn giáo của chính họ để phục vụ tham vọng quyền lợi uy quyền của mình. Và như
vậy đạo đức vắng mặt, và tôn giáo phá sản. Mà một khi đã phá sản thì tôn giáo
có thể đóng góp được gì cho sự lành mạnh của xã hội.
—¯–
ĐẠO ĐỨC LÀ NỀN TẢNG
Tôn giáo có khả năng chuyên chở đạo đức.
Thương mãi cũng vậy, thương mãi là một ngành hoạt động rất quan trọng trong
ngành kinh tế. Nếu thương mãi không có đạo đức thì sẽ bị phá sản. Phát triển
kinh tế mà không có đạo đức thì sẽ tiêu diệt môi sinh, tiêu diệt các chủng loại
có mặt trên đất, sẽ làm ô nhiễm không những chỉ thiên nhiên mà còn cả tâm con
người nữa, sẽ đem độc tố vào trong thân và trong tâm của những người sản xuất
và tiêu dùng nữa. Vì vậy các doanh nghiệp, thương mãi, muốn phát triển kinh tế
phải có đạo đức, nếu không có đạo đức thì sẽ có sự phá sản không sớm thì chầy. Ví như các vụ sửa
Trung Quốc có chất milamin, Bột ngọt Vedan xả chất thải gây ô nhiễm sông thật
là một tai nạn lớn không những cho một người mà nhiều người.
Trong giới chính trị cũng vậy, nếu chính
trị mà không có đạo đức thì chính trị cũng phá sản. Người làm chính trị mà
không có đạo đức thì không thể thiết lập được liên hệ tốt những người trong gia
đình và xã hội. Gây tình trạng bế tắc truyền thông với nhau, những người lâm
vào tình trạng đó thì khổ đau đè nặng trên trái tim họ, họ làm sao giúp được
gia đình, xã hội. Vì vậy chính trị phải có đời sống tâm linh đạo đức để trước
hết làm lành mạnh hóa, hạnh phúc bản thân và gia đình của mình rồi đem áp dụng
thực tập trong đoàn thể chính trị. Khi đã thiết lập sự truyền thông giữa những
người có cùng khuynh hướng chính trị, cùng một tổ chức, để có sự tin nhau, hiểu
nhau. Để cùng đi chung trên con đường lý tưởng phục vụ dân phục vụ nước. Vì vậy
chính trị cần phải có nếp sống đạo đức tâm linh.
—¯–
ÁP DỤNG ĐẠO ĐỨC TRONG CHÍNH TRỊ
Xưa vua Trần Thái Tông lúc 20 tuổi đã phải
chịu đựng rất nhiều đau khổ. Thái sư Trần Thủ Độ là một nhà chính trị gần như
không có trái tim. Lúc Trần Thái Tông mới có 20 tuổi, hoàng hậu Lý Chiêu Hoàng
mới có 19 tuổi, mà Trần Thủ Độ nói rằng nếu không có con gấp thì thế nào cũng
bị loại ra, không được làm hoàng hậu nữa. Phải có con gấp để nhà Trần có thể
bảo đảm được sự tiếp nối. Trần Thủ Độ đă ép vua Trần Thái Tông phế Chiêu Thánh,
giáng Chiêu Thánh xuống chức Công Chúa để gả cho một người khác, Và phải cưới
liền vợ của anh ruột mình là Trần Liễu, người chị dâu đó là công chúa Thuận
Thiên, chị ruột của Chiêu thánh. Lý do là Thuận Thiên đã có mang, nếu cưới thì
trong 7, 8 tháng sẽ có con nối dõi. Một nhà chính trị không có đạo đức thì có
thể hành động một cách dã man như vậy. Chàng thanh niên là vua lúc đó 20 tuổi
vì có quá nhiều khổ đau như vậy, không muốn làm vua nữa, và bỏ hoàng cung tìm
lên đến núi Yên Tử để đi xuất gia, ngày hôm sau Trần Thủ Độ lên núi buộc vua
phải về làm vua. Vua khóc và không chịu về, Trần Thủ Độ nói vua không về ông sẽ
cho xây đền đài cung điện tại đây. Vua đem nổi buồn đau khổ tâm sự với Quốc Sư
Viên Chứng, trụ
trì trên núi. Quốc Sư Viên Chứng nói: “Bây giờ
đã là vua rồi thì không thể làm theo ý riêng của bệ hạ được? Vua phải theo ý
dân, dân muốn bệ hạ về làm vua. Thì Bệ Hạ phải về để làm vua thôi”. Nhưng tôi
có vài lời muốn nhắc Hoàng Thượng, dù làm Vua nhưng Bệ Hạ có thể tu học được.
vậy xin Bệ Hạ đừng có ngày nào mà không học hỏi và thực tập đạo lý giải thoát”.
Vì nghe lời an ủi đó của Quốc Sư Vua Trần Thái Tông. Đã chấp nhận về lại kinh
đô để làm vua. Đêm nào vua cũng thức khuya để học thêm. Học thêm đạo nho để
giỏi thêm về chính trị, học đạo Phật để có chiều hướng tâm linh đạo đức. Đủ để
ôm áp chuyển hóa những nổi khổ niềm đau của mình. Vua mới có 20 tuổi mà đã
thành công trên con đường chính trị, thành một nhà cầm quyền giỏi đó là nhờ có
chiều hướng tâm linh và tu học. Trong sử ghi lại nhà vua đã hành trì một nghi
thức gọi là Lục Thời Sám Hối Khoa Nghi, mỗi ngày vua thực tập bài sám và ngồi
thiền 6 lần mà vẫn còn thời giờ để làm chính trị, và làm quân sự. Trong khi đó
người anh ruột của vua là Trần Liễu phẩn uất vì đã bị cướp vợ và triệu tập binh
sĩ, tổ chức hải quân để chống lại triều đình. Nhưng vì vua Trần Thái Tông đã
biết tu học rồi nên vua đã tìm những phương pháp bất bạo động để giúp cho anh
mình đầu hàng mà không trị tội. Cuối cùng Trần Liễu được ân xá, được cấp ruộng
đất để sống một cách yên lành (185) và được ban cho chức hiệu An Sinh Vương. An
Sinh Vương Trần Liễu có 3 người con. Trước khi qua đời An Sinh Vương gọi 3
người con tới bên giường và dặn các con phải trả thù cho cha, mối thù không thể
nào quên được. Nhưng 3 người con đã tu theo Phật. Nên tất cả đều không nghe
theo lời cha dặn mà lại dùng đạo đức để hóa giải với gia đình của người chú.
Người con lớn là Hưng Ninh Trần Quốc Trung đã từng tham dự vào việc cầm quân
chống lại cuộc xâm lăng của quân Nguyên và cũng đã từng tu học thành công để
trở thành một vị thiền sư cư sĩ gọi là Tuệ Trung Thượng sĩ. Ông không những đã
đóng góp cho chế độ bằng chiến công cứu nước dựng nước của mình mà còn đóng góp
cho đất nước bằng các chiều hướng tâm linh của mình. Tuệ Trung Thượng sĩ đã trở
thành một vị thiền sư giảng dạy trong triều đình và còn dạy thêm cho vua Trần
Nhân Tông sau này. Trần Nhân Tông sau này sẽ đi xuất gia, trở thành Trúc Lâm
Đại Sĩ. An Sinh Vương Trần Liễu có một người con gái sau này trở thành hoàng
hậu của Trần Thánh Tông đó là hoàng hậu Thánh Thiên Cảm. Một người anh đóng góp
về phương diện Quốc sư và đạo đức, Một người em gái đóng góp về phương diện bồi
đắp gia đình, sinh con cho chế độ. Có một vị em trai nữa sau này là một vị đại
tướng có công đánh quân Nguyên, đó là tướng Trần Hưng Đạo. Trần Hưng Đạo là em
trai của thiền sư Tuệ Trung Thượng sĩ. Sở dĩ 3 anh em không báo thù mà đem hết
tất cả sức mình để yểm trợ cho nước nhà vì họ đã được đạo đức của vua Trần Thái
tông cảm hóa và chinh phục. Nếu không tu học thì vua Trần Thái Tông làm sao cảm
hóa được 3 anh em? 3 anh em con của Trần Liễu cũng được hướng dẫn tu học rất
sâu sắc. Cho nên yếu tố đạo đức, yếu tố tam linh đã làm cho vững mạnh triều đại
nhà Trần. Cũng như đã từng làm vững mạnh triều đại nhà Lý. Những nhà chính trị
trong nhà Lý- Trần đều có nếp sống tâm linh rất sâu sắc. Cho nên mới có được
triều đại huy hoàng vững mạnh như thế. Điều này cho ta thấy chiều hướng tâm
linh và đạo đức vô cùng quan trọng trong mọi lĩnh vực đời sống con người về
phương diện tôn giáo và chính trị, kinh tế giáo dục .....
Thời nay, tướng Võ Nguyên Giáp cũng đã
từng thực tập thiền mỗi ngày. Và cựu thủ tướng Phạm Văn Đồng cũng đã từng đến
Chùa Đậu quy y. Nhưng các vị này tuổi đã lớn. Trần Thái Tông đã hết tu năm 20
tuổi. Và nhờ đó hóa giải được khó khăn cho bản thân mình, cho gia đình và cho
xã hội. Và đã có thể đối phó với hận thù, chia rẽ và tham nhũng, chúng ta có
thể làm gì để giúp nước an dân. Nếu mỗi người chúng ta không có chiều hướng tâm
linh và đạo đức. Chúng ta không chịu thanh lọc, không biết truyền thông thì
chúng ta không có hạnh phúc, chúng ta không có hạnh phúc thì chúng ta không có
khả năng đem lại hạnh phúc và an lạc cho nhau trong mọi tình huống.
(Phỏng theo “Thông Điệp Tình Huynh Đệ” HT Nhất Hạnh 10-2008)
********
0 nhận xét:
Đăng nhận xét