TỔ CHỨC THỜI ĐẠI TẬP THỂ
Pháp và luật là tinh thần là nguyên tắc sinh hoạt của đoàn
thể Phật giáo. Bản thân Phật giáo rất chú trọng đến vai trò tập thể, ở xã hội
ngày nay cũng có khuynh hướng như vậy, không những chỉ giới hạng ở những tổ
chức chính trị mà ngay cả các ban ngành trong xã hội cũng vậy, đều tổ chức
thành tập thể, hổ trợ cho nhau, cùng nhau phát triển.
Phật giáo muốn phát triển cũng phải tuân thủ nguyên tắc này,
do vậy Phật giáo nên tùy theo thời gian không gian và con người cụ thể, nhanh
chóng thành lập đoàn thể, để thuận lợi cho việc hoằng dương Phật pháp, đưa Phật
pháp vào cuộc sống của mọi người. Từ các thập kỷ trở lại đây, người xuất gia đã
thành lập giáo hội, người tại gia đã hình thành các tổ chức... có thể nói đó là
sự đòi hỏi của xã hội và tính thích nghi của Phật giáo. Ban đầu sự ra đời của
những tổ chức giáo hội mang tính cách để đối ngoại, có nghĩa là nếu như Phật
giáo bị tổ chức chính trị xã hội ngược đãi, làm tổn thương đến Phật pháp, thì
Phật giáo lấy danh nghĩa đoàn thể của Phật giáo phản đối, biểu thị thái độ
không đồng tình, yêu cầu tính bình đẳng và sự hợp pháp của luật pháp. Nhưng tổ
chức Phật giáo không chỉ hạn cuộc vào vấn đề đối ngoại, mà chủ yếu là làm thế
nào để từng thành viên trong tổ chức Phật giáo, được sống trong tinh thần hòa
hợp và sự thăng tiến tâm linh, đó chính là ý nghĩa chân chính của tổ chức Phật
giáo.
Mục đích của việc học phật là tự lợi và lợi tha. Căn cứ tinh
thần giới luật đã được đức Phật chỉ dạy, mỗi người xuất gia cần phải sống trong
đoàn thể tăng già, mới có thể thành đạt một cách trọn vẹn tinh thần tự lợi và
lợi tha. Có gọi là tự lợi có nghĩa là đoạn trừ phiền não, giải thoát những ràng
buộc khổ đau của hiện tượng sanh tử, nếu sống trong đoàn thể thì vấn đề tự lợi
sẽ dễ dàng thành đạt hơn, bởi vì sống trong đoàn thể không thể tự tung tự tác,
mà phải sống trong nguyên tắc của đoàn thể, tất cả các việc đi đứng nằm ngồi,
nói năng hay làm bất cứ việc gì không thể vượt qua nguyên tắc chung của tập thể
quy định, lý do vì tính chất sinh hoạt đoàn thể trong Phật giáo có ba đặc sắc:
Thứ nhất là cùng nhau trao đổi kiến thức, cùng nhau an ủi và
cảnh tỉnh. Những người xuất gia sống chung với nhau có một sự lợi ích thứ nhất
là trao đổi kiến thức cho nhau. Mỗi người lãnh hội Phật pháp khác nhau, cùng
nhau trao đổi sự hiểu biết cho nhau, đồng thời những vị Thượng tọa tinh thông
Phật pháp vì đại chúng giảng dạy, trao truyền kiến thức, nếu như có ý kiến bất
đồng, hoặc nếu như có sự ngộ nhận trong Phật pháp, có thể thông qua kiến thức
của đại chúng quyết định việc tranh cải, đúng sai, cải chính những điều ngộ nhận.
Thứ hai là cùng nhau an ủi. Đối với người mới phát tâm sống
trong Phật pháp, thường khởi lên phiền não, đôi khi có thể thối thất đạo tâm.
Trong trường hợp này, những người đồng phạm hạnh luôn luôn ở bên cạnh họ, lấy
tâm từ bi và sự cảm thông vì họ phân tích vấn đề đúng sai, dùng lời lẽ dịu gọt
an ủi vỗ về, giúp cho người ấy tăng thêm niêm tin, tinh tấn dũng mãnh đủ sức
tiếp tục tu học Phật pháp.
Thứ ba là sự cảnh
tỉnh, nếu như người có tánh tình phóng dật, không chuyên tâm tu học Phật pháp,
nếu là phạm giới thì người đó phải tự thân trước đại chúng và cầu xin sám hối.
Ngược lại, đại chúng biết được ai phạm tội tất nhiên có lời nhắc nhở cảnh tỉnh
người ấy, khuyên dạy họ phải y pháp mà sám hối.
Hình thức sinh hoạt tập thể này mang tính giáo dục cao. Do
đó, khi Phật còn tại thế, tuy trong tăng chúng vẫn có người xuất gia với mục
đích không trong sáng, nhưng trải qua một thời gian sống trong đại chúng, được
đoàn thể huấn luyện tâm họ thay đổi, trở nên chân chính.
Tinh thần sinh hoạt tập thể, vào thời xa xưa nếp sống và tính
cách giáo dục của thiền tông cũng giống như nhau. Như khi tu tập trong thiền
thất, nếu thiền sinh sanh khởi phóng dật hay hôn trầm liền bị cảnh tỉnh bằng
mấy thước bản hay quỳ mấy cây hương. Như không rõ về thiền cần nên thỉnh cầu
thiền sư chỉ dạy. Bởi nhờ tinh thần cùng nhau trao đổi kiến thức, an ủi và cảnh
tỉnh, cho nên Phật giáo thiền tông ở Trung Quốc đã có một thời gian hưng thịnh
khá dài, hơn 1000 năm liên tục phát triển. Sinh hoạt tập thể của Phật giáo
không mang ý nghĩa chỉ cùng nhau tụng kinh lạy Phật hay ăn quá đường, cũng
không chỉ giới hạn ở việc trật tự mang tính hình thức, mà việc quan trọng là
làm thế nào để tập thể đó sống có an lạc và thăng tiến trên cong đường tu học
Phật pháp. Nếu như tập thể có sự sinh hoạt như thế, nó là sức mạnh để đưa Phật
giáo phát triển.
Tăng đoàn của phật
giáo có thể nói là tinh thần tự giáo dục và mọi người giáo dục. Đặc tính giáo
dục của tăng đoàn và trường học hai hình thức giáo dục khác nhau, phương pháp
giáo dục của nhà trường là thầy truyền cho trò, nhưng đặc tinh giáo dục của
tăng đoàn là cùng nhau truyền trao kiến thức, và chỉ điểm cho nhau những điều
sai lầm. Phật dạy, các bậc thượng tọa mà không phát tâm giáo dục các bậc tân tỳ
kheo, tức không có từ tâm, thiếu trách nhiệm, sự truyền trao kiến thức, an ủi
và cảnh tỉnh là ý nghĩa chân chính của Phật giáo tăng đoàn. Sự hỗ tương giáo
dục này, là điều kiện dẫn đến một tập thể có nếp sống lành mạnh. Tập thể lành
mạnh có nghĩa là từng mỗi cá nhân có đời sống chân chính an lạc và tự do, sự an
lạc và tự do chính là sự giải thoát trong Phật giáo.
Trong Luật tạng có ghi rằng, cuộc sống trong Tăng đoàn là cuộc sống công
khai, việc cá nhân cũng là việc tập thể, việc tập thể cũng là việc cá nhân,
không có việc gì phải là việc riêng tư, đại chúng đều được biết cả. Nếu như cá
nhân có vấp phải một việc gì đó sai lầm, đương nhiên được đại chúng nhắc bảo,
sau khi được đại chúng chỉ dạy, vị ấy phải y như pháp mà sám hối. Một tập thể
như vậy, là một tập thể hướng thượng, sống trong sự hòa vui, đầy đủ đạo hạnh,
tạo thành tấm gương tốt cho đời. Sự tịnh hóa tự thân, kiện toàn Phật pháp,
hoằng dương chánh pháp cũng đều tự nếp sống tập thể này mà thành tựu.
Gần đây, tổ chức của Giáo hội Phật giáo, đối với vấn đề làm thế nào để
giáo dục phẩm chất của Tăng già được tốt hơn, vẫn chưa làm được điều đó. Nếu
như đó là điều cần thiết cho xã hội, nó cũng là sự sống còn của bản thân Phật
giáo, thì công việc hình thành tổ chức Phật giáo mang ý nghĩa rất quan trọng,
nó không chỉ làm cho đời sống phẩm chất của hàng tăng già tốt đẹp hơn, mà còn
giúp cho Phật giáo càng ngày càng phát triển. Bởi sự hòa vui của đại chúng,
phẩm chất thanh tịnh của đại chúng chỉ có trong tổ chức của đoàn thể, không thể
vì một sự kiện mâu thuẫn xung đột nào đó của cá nhân làm rạn nứt, phá vỡ sức
mạnh của Tăng già. Trong lúc chúng ta sống trong sự hài hòa tin tưởng và sự
nhiệt lòng đối với chánh pháp càng tăng cao, mọi người nổ lực và hợp tác, tạo
thành một sức mạnh vô biên. Trong quá khứ, vì đời sống ẩn cư và tư tưởng cá
nhân quá đề cao, nên tinh thần đoàn thể của Phật giáo không phát huy được. Ở xã
hội ngày nay, là một xã hội mang tính tổ chức, do vậy chúng ta cần nhanh chóng
khôi phục và phát huy tinh thần đoàn thể vốn có từ thời đức Phật, có làm được
như thế chúng ta mới làm sống dậy tinh thần Phật giáo ở trong lòng xã hội./.
---------—]–---------
0 nhận xét:
Đăng nhận xét