HẠC GÀ ĐÀM LUẬN
Một
bữa nọ, trời vừa rạng sáng,
Ánh
nhựt hồng chói rọi phương Đông.
Anh
Gà vừa nhảy xuống lồng,
Vươn
mình đập cánh dáng trông oai hùng.
Gà
cảm thấy vô cùng sung sướng,
Lợi,
danh, tình vui hưởng quanh năm.
Mặc
cho thế cuộc thăng trầm,
Gà
vui con vợ, Gà tầm mồi ngon...
Cùng
thuở ấy có con Bạch Hạc,
Thấy
sự đời chua chát đau thương.
Chúng
sanh mê mết mộng trường,
Sắc,
tài, danh, lợi vấn vương buộc mình.
Nghĩ
chán kiếp phù sinh giả dối,
Hạc
vội vàng tìm lối thoát thân.
Núi
rừng thủ phận thanh bần,
Tịnh
thanh một cõi, phong trần mặc ai
Nay
nhằm lúc Xuân lai Đông mãn,
Bình
minh về ánh sáng đẹp tươi.
Hạc
liền vỗ cánh tung trời,
Năm
Châu bốn bề đồng thời xem qua.
Bỗng
chợt thấy anh Gà bạn cũ,
Đắm
chìm trong lạc thú xa hoa.
Vui
theo nẻo vạy đường tà,
Vợ
con khám ngục, cửa nhà cùm gông.
Hạc
thấy thế động lòng trắc ẩn,
Muốn
tìm phương dắt dẫn bạn Gà.
Nhánh
cây đáp xuống là đà,
Vội
vàng chào hỏi gọi là bạn thân...
Gà
thấy Hạc chẳng cần thủ lễ,
Dáng
lơ là dường thể khinh khi.
Bởi
Gà còn tánh mê si,
Tưởng
đâu mình bảnh nên thì tự cao.
Giọng
kiêu hãnh, hỏi sao anh Hạc?
Bấy
lâu nay trôi dạt nơi nào?
Gia
đình sự nghiệp ra sao?
Mà
anh có vẻ khổ lao nghèo nàn..."
Hạc thong
thả dịu dàng đáp lại:
“Này
anh Gà, anh hãy nghe đây:
Thời
gian tôi cách chốn này,
Tìm
nơi thanh vắng am mây tu trì.
Nay
tôi đã thoát ly sự thế,
Khắp
năm châu bốn bể là nhà.
Mỗi
ngày một bữa ngọ qua,
Không
lương, không bổng cũng là an thân"
Gà
nghe nói chẳng cần suy nghĩ,
Bỉu
môi cười, khinh bỉ chê bai:
“Đời
Anh thật chẳng bằng ai,
Thua
thằng thất nghiệp, tương lai mịt mù.
Anh
coi tôi võng dù ngang dọc,
Sớm
với chiều chẳng nhọc công lao.
Tôi
nay tột bực sang giàu,
Nhà
cao cửa rộng ra vào thảnh thơi.
Còn
Anh lại tìm nơi vắng vẻ,
Chôn
cuộc đời son trẻ tài hoa,
Vui
chi kiếp sống không nhà,
Không
lương, không bổng thật là nguy vong.
Tôi
thì được phỉ lòng dục lạc,
Lúa
đầy kho, tiền bạc đầy rương.
Vui
bên gác tía lầu hường,
Vinh-sang
phú- túc phước dường trời cao.
Còn
Anh vướng thân vào cảnh khổ,
Chốn
núi rừng là chỗ quạnh hiu.
Chỉ
nghe vượn hú chim kêu,
Buồn
teo, vắng tẻo sớm chiều thân côi.”
Gà
mặc sức khua môi múa mỏ,
"Tôi
như vầy thật có ai hơn.
Áo
quần, hàng lụa láng trơn,
Năm
thê, bảy thiếp tình nhơn cũng nhiều...
Thê
cùng thiếp sớm chiều hầu hạ,
Phán
một lời kẻ dạ ngươi thưa.
Rượu
ngon sắc tốt say sưa.
Con
ngoan vợ đẹp sớm trưa vui vầy.
Anh
là kẻ bất tài vô dụng,
Tôi
là người anh dũng tài ba.
Anh
thì bộ dạng xấu xa,
Tôi
thì như một đóa hoa vẹn mười."
Nghe
vừa dứt, mỉm cười Hạc đáp:
“Cái
lẽ đời cao thấp tự nhiên,
Tôi
nay bạc phước vô duyên,
Không
nhà, không cửa, gạo tiền cũng không.
Còn
Anh được phước hồng sang cả,
Anh
như người vương giả công hầu.
Của
đời Anh quyết tóm thâu,
Con
xinh, vợ đẹp, nhà lầu, xe hơi...
Tôi
thì phải đội trời đạp đất,
Một
chữ bần, nhứt vật cũng không.
Đói
thì rau trái đỡ lòng,
Khát
dùng nước suối, cội tùng nghỉ chân.
Chốn
tịch mịch mà thân khoẻ nhẹ,
Khác
hơn là những kẻ mang gông.
Lợi
danh ví thể chim lồng,
Sắc
tài như cá giữa dòng mắc câu.
Cá
mắc câu biết đâu mà gỡ
Chim
vào lồng biết thuở nào ra.
Nay
Anh phú quí vinh hoa,
Lợi
danh trói buộc khó mà thoát thân.
Còn
như tôi thanh bần đơn giản
Bốn
phương trời phiêu lãng vân du.
Quyết
lòng vẹt phá mây mù,
Quyết
lòng thoát khỏi ngục tù thế gian.
Khuyên
Anh sớm lánh đường hậu hoạn,
Nhớ
những điều tai nạn về sau.
Khi
nào Anh được sang giàu,
Thì
Anh nên nhớ những ngày nghiệp vương.
Khi
Anh được người thương kẻ mến,
Thì
Anh nên nhớ đến thớt dao,
Nhớ
khi dao khứa máu trào,
Nhớ
khi bằm, xắn, nấu, xào, hầm, kho…
Khi
Anh được nhà to cửa rộng,
Thì
nên phòng kiếp sống bể dâu.
Trăm
năm rồi có gì đâu,
Chỉ
hai tay trắng về chầu Diêm Vương.
Khi
Anh được tiền rương, bạc vựa,
Thì
phòng khi tắm lửa, xé phay.
Khi
nào sặc sỡ men say,
Thì
Anh nên nhớ những ngày rên la.
Khi
Anh được vợ ba, thiếp bảy,
Thì
nên ngừa lúc phải quạnh hiu.
Khi nào con vợ mến yêu,
Thì Anh phòng lúc gặp điều bội ân.
Khi Anh được phì thân mạnh bạo,
Thì Anh nên ngừa chảo nước sôi.
Khi nào Anh được cao ngôi,
Thì Anh nên nhớ những hồi xương tan.
Khi Anh được cao sang vinh hiển,
Thì phòng ngừa nạn biến nguy to.
Khi nào lúa được đầy kho,
Thì Anh phòng lúc lửa lò đốt thiêu.
Khi Anh được tưng tiu quý trọng,
Thì phòng khi thất vọng khổ nguy.
Khi nào Anh được kiên vì,
Thì Anh nên nhớ những khi tan hình...
Tôi sở dĩ cất mình thoát tục,
Không ra tay tiếp xúc với đời.
Vì đời vốn thiệt trò chơi,
Hết khi răng trắng, đến thời mang râu...
Tôi chẳng thích ngựa trâu đất ruộng,
Ngán sắc, tài chẳng muốn lợi danh.
Là vì biết cảnh bại thành,
Đeo theo vật chất tử sanh quay cuồng.
Đời giả tạm như tuồng chớp bóng,
Mọi sự đều ảo mộng vô thường.
Sao bằng chánh đạo dựa nương
Rảo chân bước thẳng con đường siêu nhân.
Tuy phải chịu đầu trần sương - nắng
Mà
Tinh thần trong trắng thanh cao.
Tâm
không mảy bọn trần lao,
Thành,
suy, vinh, nhục, nghèo, giàu khỏi lo.
Anh
được hưởng lúa kho phía trước,
Thì
cũng dành chảo nước phía sau.
Rồi
đây có lẽ lâu mau,
Nước
sôi chẳng vị, thớt đao chẳng từ.
Vui
chi cảnh một cười mười khóc,
Vui
để rồi tang tóc đau thương.
Vui
mà chịu luật vô thường,
Có
ngày rồi phải sụp mương té hầm…
Kìa
những kẻ sơn lâm ẩn trú,
Một
chữ nhàn vui thú thanh tao.
Khi
nào rảo bước động đào,
Khi
thì thanh tịnh nhập vào cảnh tiên.
Một
kiếp sống vô quyền vô trị,
Tuy
nghèo mà tâm trí nhàn du.
Đêm
ngày tánh mạng song tu,
Tránh
xa kiếp sống võng dù đua bơi."
Nghe
vừa dứt những lời đanh thép,
Gà
thấy mình nhỏ hẹp tối tăm.
Vừa
thảm đạm, vừa hổ thầm,
Dường
như thấy rõ lỗi lầm nạn tai.
Gà
cất tiếng thưa:"Này Anh Hạc,
Tôi
bấy lâu lầm lạc tạo gây,
Mùi
đời tôi đã mê say,
Phong
lưu trụy lạc sắc, tài, lợi, danh.
Nay
tôi muốn theo anh về núi,
Nhưng
ngặt vì tội lỗi lỡ vương.
Vợ
con, nhà cửa, ruộng vườn,
Làm
sao dứt bỏ tìm đường thoát thân.
Phương
pháp nào giải lần oan nghiệp,
Nhờ
Anh trực tiếp chỉ dùm,
Làm
sao mọc cánh đại hùng,
Bay ra
khỏi gông cùm trói trăn?
Gà tự
nguyện ăn năn sám hối,
Hạc
sẵn lòng chỉ lối huyền vi.
Chỉ
rành chữ hiệp và ly,
Chỉ
rành tất cả cái chi vô thường.
Rồi
chỉ cho tình thương rộng hẹp,
Thương
thế nào tốt đẹp cao xa.
Tình
thương ai cũng gọi là,
Rộng
suy một chút thì ra đại đồng.
Lời
Phật dạy mênh mông biển khổ,
Ai là
người tỏ ngộ quay về,
Tức
thì Bờ Giác gần kề,
Tự
nhiên nghiệp chướng lầm mê chẳng còn.
Nay
Anh muốn vào non dưỡng lánh.
Muốn
nhẹ mình cất cánh bay cao...
Tôi
nguyện dắt dẫn cho nhau,
Dìu
Anh ra khỏi bốn rào thế gian...
Vừng
đông rạng ánh vàng chói rực,
Lời
pháp lành đánh thức chơn tâm.
Bấy
lâu Gà quá mê lầm,
Nay
đà thức tỉnh thân tâm nhẹ nhàng.
Hươi
gươm tuệ, trái oan đoạn tuyệt.
Dốc
một lòng Gà quyết vào non,
Đoạn
lìa sự nghiệp vợ con,
Cất
mình theo Hạc núi non ẩn mình.
Từ độ
ấy vắng hình biệt dạng,
Hạc
với Gà đôi bạn đồng tâm
Cùng
nhau nương náu sơn lâm.
Chuyên
lo dưỡng tánh tu tâm tháng ngày.
Gà
cùng Hạc vui say mùi đạo,
Chẳng
bao lâu hoàn đáo bổn nguyên.
Thần
thông tự tại diệu huyền,
Toàn
năng toàn giác Phật Tiên tác thành.
(10/9/1960) HT Thích Giác Nhiên
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét