ĐẠO LÝ DUYÊN SANH
Duyên sanh là
đạo lý rất quan trọng của đạo Phật, nó đồng thời là giáo lý độc nhất vô nhị
chưa từng có trong hệ thống triết học và tôn giáo từ xưa đến nay, và cũng là
điểm khác biệt cơ bản nhất giữa hệ thống triết học khác, Đông phương cũng như
Tây phương.
Chúng ta
biết rằng, nội dung của giáo lý duyên sanh Đức Phật dạy về một nguyên lý tương
quan. Nguyên lý đó là lý do hiện hữu của con người và thế giới, của tự thân và
tha nhân, của cá nhân và xã hội. Có thể nói tóm tắc nguyên lý này như sau: “Khi
A hiện hữu thì B hiện hữu, khi A không hiện hữu thì B cũng không hiện hữu. Khi
A sinh khởi thì B sinh khởi. Khi A đoạn diệt thì B đoạn diệt ”. Trên bình diện
đạo lý, nguyên lý này cung cấp cho ta một số nhận định cơ bản về cuộc sống con
người, cá nhân, gia đình, xã hội, tình yêu, lòng vị tha, sự khổ đau, hạnh phúc
v.v... hay nói một cách bao quát là cuộc sống tương giao hòa điệu.
Thật vậy,
trong mọi lãnh vực của đời sống nếu không có sự tương giao hòa điệu xuất hiện
như là một định lý thì thế giới này và con người này sẽ băng tiêu trong giây
lát, sẽ không thể định hình, như sinh mệnh của một người đàn ông hay một người đàn bà thiếu vắng
sự cô kết và sinh trưởng bởi cha mẹ, bởi anh em, bởi gia đình huyết thống và
gia đình xã hội. Sự cô kết quyết định ấy không gì khác hơn là mối tương giao
hòa điệu trong trùng điệp duyên khởi, và chính trong mối tương giao đó, nó cắt
nghĩa tại sao khuôn mặt của người anh giống cha, khuông mặt của người em giống
mẹ, khuôn mặt của người em giống chị v.v...Chúng ta biết rằng sự ảnh hưởng qua
lại sẽ luôn luôn tác động lẫn nhau và sinh khởi lẫn nhau, như gió làm cho sóng
nổi dậy, sóng dậy làm cho thuyền động, thuyền động làm cho con người lung lay,
người lung lay làm cho trời đất rung
chuyển. Chính cái tác động qua lại đó mà thế giới bên trong cũng như bên ngoài,
chúng ta xuất hiện với muôn ngàn hình thái khác nhau, nhưng chúng luôn luôn
tương tác lẫn nhau. Từ đó con đường tiến bộ thăng hoa của con người cũng như xã
hội đều tùy thuộc vào các mối quan hệ
duyên khởi. Nếu sự cô lập nào xảy ra ở đây thì nó sẽ làm cho đỗ vỡ mọi
sự tựu thành, cũng như tình yêu tự nó không thể sinh khởi một mình, tình yêu có
mặt khi nào trái tim yêu thương được hiển lộ, trưng bày giữa những con người
yêu thương và hành động yêu thương. Trong tình yêu thương của một người đàn ông
nó hàm chứa cả tình yêu của người đàn bà và cho đến cả nhà cửa, thân tộc, gia
nhân, tài sản và các đối tượng được yêu thương trong quan hệ của người đàn bà,
và ngược lại. Như thế, hẳn trong một tình yêu tự nó đã ấp ủ muôn ngàn tình yêu.
Từ đó cho ta thấy rằng, nguyên lý Duyên
khởi đã hé mở cho con người một chân trời đạo lý bao dung, đó là bước đầu của
lòng vị tha. Đây chính là lúc con người thức tỉnh và biết rằng trong chiếc thân
nhỏ bé và giới hạn này lại bao hàm mọi chiều kích của đời sống, từ quá khứ đến
vị lai, từ trần tục đến thánh thiện, từ tự thân đến tha nhân, từ các nhân đến
xã hội./
“
Nhà em có một bụi mía mưng
Có
con chó mực anh đừng vô ra ”
Muốn gần bụi mía mưng, thì phải làm quen với con chó
mực, phải thương yêu con chó mực. Nếu thương yêu bụi mía mưng, thì phải thương
yêu con chó mực, nó mới cho anh đến nhà tiếp cận với bụi mía….. ” đây là đạo lý tương duyên sanh khởi…
{—]–{
Phật giáo là
giáo huấn đưa con người đi đến giác ngộ bằng con đường thực nghiệm, nội chứng
tự thân.
{—]–{
Thọ giới tức là nhẫn nhục, nếu bạn có thể nhẫn nhục
chịu đựng hết mọi sự thì bạn sẽ khó mà phạm giới.
{—]–{
Tôn giáo: Có
một đấng tối thượng để cho người tôn sùng là Tôn, tuân theo lời chỉ dạy của
đấng ấy hay vị đại diện cho đấng ấy gọi là Giáo.
{—]–{
Người tu giờ
nào cũng là giờ tu, hành động nào cũng là hành động tu, hằng chiếu soi tâm niệm
mình không chút sơ hở. Nếu được như thế, thời khóa công phu đối với người này
trở thành vô nghĩa.
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét