Ý
NGHĨA THIÊN THỦ THIÊN NHÃN QUAN THẾ ÂM BỒ TÁT
Chú Đại Bi rút từ kinh Đại Bi Tâm Đà La Ni,
nói về công hạnh độ sanh của Bồ tát Quán Thế Âm . Là vị Bồ tát có Ngàn tay Ngàn
mắt công năng diệu dụng vô cùng, nên gọi Thiên thủ Thiên nhãn Quán Thế Âm Bồ
tát. Nói cho đủ là: Thiên thủ Thiên nhãn Quán Thế Âm Bồ tát Quảng Đại Viên mãn,
Vô Ngại Đại bi Tâm Đà La Ni Kinh.
Là biệt danh của Quán Thế Âm Bồ tát.
Lấy Nhân, Pháp, Dụ để lập danh. “Thiên thủ, Thiên nhãn, Quán Thế Âm Bồ tát” là
Nhân (người). “Quảng Đại Viên Mãn Vô Ngại” và “Đại bi Tâm” là Dụ (tỷ dụ) Đà la
Ni là Pháp.
Thiên thủ là Ngàn tay để cứu người,
chứ không phải để cầm nắm đồ vật. “Thiên
nhãn chiếu kiến, Thiên Nhĩ chiêu văn, Thiên thủ hộ trì”. (Ngàn mắt chiếu
soi, Ngàn tai lắng nghe, Ngàn tay cứu giúp). Có ngàn mắt, ngàn tay để cứu độ
chúng sanh. Nói Thiên thủ, Thiên nhãn là nói “lý” cùng với “Sự”, dụng
công tu hành mới tạo ra công năng diệu dụng. Lý dụ cho con mắt, dụ cho trí tuệ.
Sự dụ cho đôi tay, dụ cho sự thực hành. Lý thuyết cùng với hành động tạo nên
thành quả. Việc gì có lý có sự đi đôi thì sẽ đưa đến thành công. Nói lên sự
tinh tấn không ngừng nghỉ, không lười mõi, không quản ngại khó khăn khổ nạn.
(Trên mỗi bàn tay của Bồ tát Quan Thế Âm, người ta đều vẽ trong lòng bàn tay một
con mắt, ý nói lên mắt và tay gắn liền, tức sự và lý luôn đi đôi – hay Trí và
Bi cùng thể hiện).
Quán Thế Âm là vị Bồ tát bận rộn nhất,
không nhàn nhã, mới luôn cứu độ tất cả chúng sanh trong Tam thiên Đại thiên thế
giới. Bồ tát luôn cứu giúp con người, nếu chúng ta cứu giúp con người, thì
chúng ta chính là Bồ tát. Nếu không cứu giúp con người thì ta chỉ là La sát, là
ma quỷ. Giữa La sát và Bồ tát bên ngoài đều thấy xinh đẹp như nhau, nhưng bên
trong thì khác. La sát quỷ nữ rất xinh đẹp, song chúng rất ích kỷ, chỉ biết mưu
lợi về mình mà thôi. Điểm khác biệt chính là một bên thì biết lợi cho mình mà
không biết lợi cho người; còn một bên muốn làm lợi cho người khác mà không màng
lợi cho mình. Cho nên tướng mạo của Quan Thế Âm Bồ tát rất viên mãn, còn dung
mạo của La sát nữ chẳng kém ai, nhưng do tâm địa bất đồng, một niệm sai biệt mà
thành ra khác nhau vậy.
Thế nên muốn học theo hạnh Quan Âm thì
phải đi cứu giúp người đời, lợi ích quần sanh. Có người nói tôi không có tiền
của, không có khả năng, không biết thuyết giảng, không khéo ăn nói, vậy làm sao
làm lợi ích cho mọi người được? Không
phải có đủ thứ đó mới cứu giúp người được. Mà chúng ta sẳn có “miệng Từ bi,
lưỡi phương tiện”. “Miệng từ bi” là lòng nhân từ, không chửi mắn người khác,
không chê bai người khác… “Lưỡi phương tiện” là dùng cái lưỡi của mình làm
phương tiện, nói những việc lợi ích, không nói những lời thị phi. Như vậy,
không xảy ra xích mích, hiềm khích , tranh cải, mà còn đem lại sự hòa giải, dập
tắt hiểm họa đấu tranh trong phạm vi nhỏ, và dập tắt chiến tranh ở phạm vi lớn
trên thế giới. Đó là vận dụng “Lưỡi phương tiện từ bi”.
Vì vậy có câu: “Miệng từ bi, lưỡi
phương tiện;- Có tiền, không tiền đều tạo công đức như nhau”. Đương nhiên có
tiền thì càng tốt hơn đôi chút, nhưng không có tiền không phải không làm được,
vì thế cũng không nên lo. Làm việc công đức cốt là để nuôi dưỡng lòng hảo tâm,
biết làm việc thiện và làm một con người tốt.
Bồ tát nói cho đủ là Bồ đề tát đỏa. Bồ
đề nghĩa là “Giác”, Tát đỏa nghĩa “Hữu tình”. Bồ tát có nghĩa là một người đã giác ngộ giữa đám hữu tình, và cũng có
nghĩa là một người đi giác ngộ cho tất
cả chúng hữu tình. Thế nào gọi là hữu tình? Là tất cả các loài có khí huyết đều
được gọi là hữu tình. Loài không có khí huyết gọi là chúng sanh vô tình, không
có tình cảm, không có cảm giác.
Quảng Đại, công năng diệu dụng của chú
rộng khắp nên gọi là “Quảng Đại”. Quảng là rộng lớn (bề ngang). “Đại” là to
“chỉ cho bề dọc”, gọi là “Hoành biến Thập phương thụ cùng tam giới”. Nghĩa là
ngang thì cùng khắp hết mười phương; dựng đứng thì cao đến tột cùng của tam
giới. “Thập phương” là Đông, Tây, Nam,
Bắc, Đông Nam, Tây Nam. Đông Bắc, Tấy bắc, Trên và Dưới. Tác dụng câu chú rộng
khắp 10 phương nói lên công năng rộng lớn của chú Đại bi.
Viên mãn, nghĩa là tròn đầy, không có
chút khiếm khuyết. “ Vô ngại” là không
có chướng ngại, ngăn trở được. Đại bi
Tâm vừa Quảng đại vừa Viên mãn lại vừa Vô ngại. Đại bi Tâm có có công năng dứt
trừ mọi khổ nạn, cứu tất cả chúng sanh thoát khỏi mọi gian nan khổ nạn. Cho nên nói “Bi năng bạt
khổ”, Lòng bi mẫn thương yêu, có thể dứt sạch tất cả khổ lụy chúng sanh.
Cái gì có được công năng dứt trừ mọi
nỗi khổ của chúng sanh? Đó chính là pháp Đà la Ni. “Đà La Ni” là Phạn ngữ, Hoa ngữ dịch là “Tổng
trì”. “Tổng” tức là bao gồm tất cả các pháp, tất cả các pháp đều ở trong đó.
“Tổng” cũng là thủ lãnh, là “cái đầu” của tất cả pháp, có công năng khơi nguồn
tất cả pháp. “Trì” là chấp trì, nắm giữ.
“Trì” cái gì? Trì Vô lượng nghĩa, Vô lượng đạo lý đều nằm trong sự chấp trì.
Kinh nầy lấy “Thật tướng” là “Thể”,
Thật tướng chính là Vô tướng, mà Vô tướng cũng chính là “Thật tướng”.
Kinh nầy lấy “Hàng phục chư nạn, chế
phục ngoại đạo” làm tông chỉ. Lấy “Diệt ác, sanh thiện, bớt khổ thêm vui” làm
“Dụng”. Diệt trừ điều ác, sanh khởi điều thiện, dứt khổ thêm vui. Do đó, “Sanh
thiện diệt ác” chính là lực dụng của bộ kinh này.
Trên giải thích ý nghĩa đề Kinh và ý
nghĩa công năng diệu dụng chú Đại Bi, phương tiện độ sanh của Bồ tát Quán Thế
Âm.
(Lược trích từ Tập giảng
giải chú Đại Bi HT Tuyên Hóa)
Bình thêm:
Đem máy móc khoa học kỷ thuật so sánh chúng ta có thể hiểu được “Thiên thủ,
Thiên nhãn’ của Bồ tát Quán Thế Âm. Khi khoa học phát triển, người ta chế tạo
ra các Vệ tinh đưa ra ngoài trái đất, nó
luôn chạy quanh theo quả địa cầu. Trong vệ tinh có những thiết bị máy móc, có
những con mắt điện tử Ca ma ra luôn luôn
hướng về trái đất. Vì thế con mắt ca ma ra nó quan sát soi thấy hết cùng một
lúc mọi cử động con người trên toàn thế giới, mấy tỷ người nó đều thấy hết
trong một giây, và như vậy nó hoạt động đêm ngày, năm tháng không ngừng nghĩ. Tâm
Bồ tát cũng vậy. Ngàn mắt xét soi cùng vũ trụ là vậy. Hôm nay chúng ta dùng
điện thoại bằng máy ipon chỉ trong nháy mắt là ta thấy được hình ảnh và nghe
được âm thanh người bên kia nước Mỹ. Biết được điều này chúng ta có thể hiểu
được công năng diệu dụng của Tâm Đại bi Bồ tát Quán Thế Âm là có thật và có thể
hiểu được, chứ không phải chuyện mê tín, trườu tượng.
Ngàn tay, hiện nay trong các công xưởng trên thế giới,
người ta đều dùng máy móc thay con người làm việc. Trong một nhà máy có cả ngàn
con rô bot, được điều khiển bởi có một người. Một người điều khiền ngàn con ro
bót đồng hoạt động thao tác trong một thời gian như nhau. Như vậy, chúng ta có
thể hiểu được tại sao Bồ tát lại có được ngàn mắt ngàn tay mà cứu giúp tất cả
chúng sanh không bỏ sót một ai là vậy.
Từ đây, ta hiểu được ngàn tay của Bồ tát là vậy. Đó là ta
tạm đem khoa học kỹ thuật để tạm hiểu về công năng diệu dụng của Bồ tát, chứ
hiểu sâu vào những vi tế công hạnh của Bồ tát chúng ta còn phàm phu chưa chứng
thánh quả thì không thể hiểu hết, chỉ dùng lòng tin thôi. Các nhà khoa học còn
là phàm phu, các người công nhân trong nhà máy còn là phàm phu, mà có thể thao
tác như sức thần thông của Ngài Quan Thế Âm thì ta có thể hiểu những huyền bí
trong kinh điển được/.
{š¯›{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét