TU TẬP BỒ ĐỀ TÂM
Nếu
muốn thành Phật độ chúng sanh, nhất định phải phát Bồ đề tâm. Bồ đề tâm làm căn
bản cho việc tu tập, tu thiền tức đạt được thiền Đại thừa, tu huệ tức đạt được
huệ Đại thừa. Bồ đề tâm luôn làm tư lương cho các hạnh tu hành thành tựu quả Phật.
Bồ
đề tâm là hạt giống Đại thừa.
Tu học
Phật pháp nên chọn pháp Đại thừa làm pháp cứu cánh nhất để thành tựu Phật quả,
phát Bồ đề tâm là bài học đầu tiên cho những người học Đại thừa. Trong tập Thiền
môn nhật tụng hai thời công phu sáng và tối, đều nói lên tinh thần phát Bồ đề
tâm. Như bài: “Chúng sanh vô lượng thệ
nguyện độ, phiền não vô biên thệ nguyện đoạn, pháp môn vô lượng thệ nguyện học,
Phật đạo vô thượng thệ nguyện thành”. Chúng sanh thề nguyện độ, phiền não thệ
nguyện đoạn, pháp môn thệ nguyện học, Phật đạo thệ nguyện thành. Bốn hoằng thệ
nguyện nói lên sự phát Bồ đề tâm của người tu học Đại thừa. Hay mỗi khi tụng
kinh lễ Phật xong đến phần hồi hướng đều xưng niệm “Tam tự quy y”. “Tự quay về
nương tựa Phật, nên nguyện chúng sanh, thể theo đạo cả, phát tâm vô thượng; Tự quay về nương tựa Pháp, nên nguyện chúng
sanh, thấu rõ kinh tạng, trí tuệ như biển; Tự quay về nương tựa Tăng, nên nguyện
chúng sanh, thống lý đại chúng hết thảy không ngại”. Nghĩa là hy vọng mọi người
bất cứ lúc nào cũng khắc ghi ý niệm căn bản của Đại thừa là “Phát bồ đề tâm”,
làm lợi mình lợi người. Thế nên nhưng người tu học Phật, khi gặp nhau thường lấy việc phát Bồ đề tâm để sách tấn nhau tu học,
cho thấy trong Phật giáo Đại thừa, bồ đề tâm được chú trọng như thế nào!
Bồ đề
tâm là cốt lõi của Phật pháp Đại thừa, có thể nói không có bồ đề tâm thì không
có pháp Đại thừa. Chúng ta tuy tu thiền, tu huệ, tu mật, làm việc từ thiện, giải
thoát khỏi sanh tử.v.v…, nhưng nếu những việc đó không tương ưng với bồ đề tâm,
tất cả công phu này không rơi vào Tiểu thừa, cũng đồng với phàm phu, ngoại đạo.
Thế nên, nếu muốn thành Phật độ chúng sanh thì nhất định phải phát bồ đề tâm.
Khi phát bồ đề tâm rồi, ví như đã gieo hạt giống xuống đất, trải qua một thời
gian, gặp điều kiện thích hợp, nó tự nhiên sẽ nẩy mầm ra hoa, đậu được nhiều
trái ngon.
Không
phải trực tiếp đi vào Đại thừa mới như vậy, mà người bỏ Tiểu thừa đến với Đại
thừa cũng có công đức của phát bồ đề tâm. Như kinh Pháp Hoa nói rằng: “Các đệ tử Thanh văn như Xá Lợi Phất v.v…,
ban đầu chỉ tu pháp Tiểu thừa, nhưng sau đó đều từ bỏ Tiểu thừa đến với Đại thừa”.
Liên hệ đến nguyên nhân của việc này, trong kinh đưa ra một ví dụ rất hay: “Có
một người nghèo khổ đến nhà của một người bạn giàu có. Khi người nghèo khổ uống
rượu say, người bạn giàu có đem viên ngọc
trân châu vô giá bỏ trong chéo áo tả tơi của người bạn nghèo khổ. Sau đó, người
bạn nghèo khổ vẫn tiếp tục sống khốn khổ. Một hôm, gặp lại bạn cũ, người bạn
giàu có mới nói với anh ta: “vốn dĩ trên người anh có viên ngọc vô giá, tại sao
anh sống khổ như vậy!”. Một khi được chỉ ra viên ngọc quý, người nghèo khổ trở
thành phú ông. Viên ngọc vô giá tượng
trưng cho bồ đề tâm. Các vị Thanh văn Xá Lợi Phất v.v..trong đời quá khứ đã từng
phát bồ đề tâm, vì phiền não mê hoặc trải qua nhiều đời nhiều kiếp luân hồi
sanh tử, đã đánh mất viên ngọc quý báu lớn trong người mình, đi tìm cầu pháp
Thanh văn Tiểu thừa. Nhưng ngay khi được Đức Phật chỉ pháp vô giá, các vị ấy
không hề mất đi bản tâm mà mình nhanh chóng chuyển nhập giáo pháp Đại thừa.
Trong
kinh nói: “Chúng sanh nào đã từng phát bồ
đề tâm, cho dù trong thời gian dài quên mất, đi lạc vào con đường tăm tối, tạo
vô số tội nghiệp, đoạ vào đường ác, nhưng chúng sanh ấy chịu tội vẫn nhẹ hơn
nhiều so với chúng sanh khác”. Thứ nhất những thống khổ mà họ lãnh thọ chịu
nhẹ hơn. Thứ hai, thời gian thọ quả báo của họ ngắn hơn, nên mau chóng thoát khỏi
đường khổ. Bồ đề giống như kim cương đá quý, viên ngọc con nguyên vẹn tất nhiên
vô cùng quý giá, nhưng hạt nát bể ra cũng còn có giá trị cao. Thế nên, người tu học Phật chỉ sợ rằng không phát bồ đề
tâm, bởi không phát bồ đề tâm thì tất cả công đức Đại thừa đều không có nơi
sinh khởi.
Người
tu học Phật pháp thường cho rằng: “Thắp hương, lễ Phật, tụng kinh, cúng dường,
tu thiền định, tu huệ v.v…đó là hành pháp Đại thừa, tu hạnh Bồ tát. Họ không biết
rằng tu thiền định, tu huệ cũng có thể đồng với pháp thế gian, bao gồm trong
pháp Tiểu thừa! Như ngoại đạo thế gian có thể tu chứng bốn thiền và tám định,
người Tiểu thừa căn cứ vào thiền định tu tập phát sinh trí tuệ để thoát khỏi
sinh tử. Tu thiền định là pháp chung của năm thừa, tu huệ là pháp chung của ba
thừa.
Nếu
chỉ có tu thiền định hoặc tu huệ chỉ được sinh cõi trời hoặc thoát khỏi sanh tử,
mà không thể thành Phật. Nếu muốn thành Phật nhất định phải phát bồ đề tâm. Có
bồ đề tâm làm căn bản, thì tu thiền thành tựu Đại thừa, tu huệ thành tựu huệ Đại
thừa, tất cả là tư lương cho tu tập thành tựu quả Phật.
Tóm lại, bồ đề tâm là hạt giống
Đại thừa, ngày nào gieo trồng hạt giống này, tức là phát bồ đề tâm, ngày đó được
gọi là Bồ tát (đương nhiên vẫn chưa phải là đại Bồ tát). Nếu không như vậy, tuy
tu hành vạn kiếp ngàn đời, qua lại cõi này cõi kia, cũng không phải là Bồ tát,
cũng không phải là pháp khí Đại thừa./.
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét