ĂN CHAY VÀ GIỮ GIỚI TRONG ĐẠO PHẬT
Theo Phật giáo Đại thừa, đặc
biệt xem trọng vấn đề ăn chay, cho nên người tu học Phật thường cho rằng tu học
Phật cần phải ăn chay. Vì thế những người không thể từ bỏ thói quen ăn thịt cá,
lại nghĩ rằng mình chưa có thể tu học Phật pháp được. Những suy nghĩ như vậy là
tự hạn chế việc tu học của mình, họ xem việc ăn chay như một giới cấm, vì thế
có rất nhiều người muốn đến với đạo Phật lại sợ không ăn chay được, nên không
dám theo đạo Phật.
Hai vấn đề cản trở nhất đối với
mọi người đến với đạo Phật là giữ giới và ăn chay. Mọi người nghĩ đến với đạo
Phật là phải giữ giới và ăn chay, nếu không giữ giới và không ăn chay được thì
không thể là người Phật tử. Nếu không học
hiểu sâu về Phật pháp thì ít ai tiếp cận với Phật pháp được.
Giới Phật chế cho đệ tử xuất
gia và tại gia. Giới Phật chế có tính cách tự nguyện chứ không bắt phải giữ như
luật pháp thế gian. Khi đã tự nguyện thọ giới rồi, lỡ có sai phạm thì không có
vấn đề xử phạt, cực hình khổ sai tù tội như luật pháp thế gian. Tuỳ theo tội nặng
nhẹ mà sám hối thì khôi phục lại sự thanh tịnh. Giới xuất gia khi phạm giới nặng
thì Tăng chúng họp căn cứ theo luật chế mà xử trị người ấy, với mức phạt là tước
quyền làm Tăng cho ra khỏi Tăng đoàn, phạm giới nhẹ thì cho sám hối. Còn giới của
người cư sĩ tại gia cũng tự nguyện thọ mà không bắt buộc phải thọ hết 5 giới,
tuỳ theo hoàn cảnh và sức lực chọn lựa mà thọ, từ 1,2,3 cho đến 5 giới. Tất cả
người xuất gia và tại gia đều lấy Tam bảo làm chỗ sở y, lấy Tam bảo là sở y của
tất cả loại giới cho việc tu tập. Ba quy y tuy không phải là giới, nhưng mà là
một loại giới rất quan trọng trong tất cả loại giới. Là giới Tánh, hay gọi là
giới Thể. Còn 5 giới, 10 giới, 250 giới thuộc về giới Tướng. Giới Tướng tuỳ
theo hoàn cảnh, quốc độ có thể thay đổi nhưng giới Tánh thì không thể thay đổi.
Vì thế ba Quy y là thể của các loại giới.
Khi phá hoại lòng tin với Tam
bảo, thì đồng như phá tất cả giới, mặc dù không vi phạm. Phá hoại lòng tin Tam
bảo là phá hoại Chánh kiến, phá kiến quan trọng hơn phá giới. Phá giới có thể
sám hối được, còn phá kiến thì khó sám hối. Thế nào gọi là phá kiến? Phá kiến
là phá sự hiểu biết chân chánh về chân lý. Ví như nói, không có nhân quả, không
có Phật pháp Tăng, không có luân hồi sanh tử, hay Phật cũng như một vị thần, một
vị Trời v.v… chẳng qua đó là những khái niệm để khuyên nhắc con người bỏ ác làm
lành vậy thôi, đó là những ác kiến, tà kiến, khiến mọi người tin theo đi vào
con đường tà.
Giới của Phật nên xem như một
sự bảo hộ, sự phòng ngừa ngăn chận sự xâm nhiễm các ác pháp vào trong tâm, khiến
cho tâm khởi dậy vọng tưởng, khó tu khó chứng. Giữ được giới tức vọng tưởng
không sanh, vì thế thân khoẻ tâm an dễ tu mau thành tựu đạo quả.
Ăn chay tuy không phải là giới,
nhưng vô hình trung nó trở thành một loại giới nhẹ, nếu có phạm ngày chay thì
tâm không đến nỗi khổ sở bức rức lương tâm như phạm giới. Nếu có phạm lời hứa
giữ ngày chay lạc, thì cũng không nhất thiết phải sám hối như phạm giới, chỉ
lòng dặn lòng, tâm niệm và hứa với lòng cần phải cố gắng hơn thì tâm trở nên
thanh tịnh. Ăn chay là một phương pháp
trợ giúp cho thân và tâm được an lạc, để tiến tu, cho nên nó không phải là một
loại giới cần phải giữ nghiêm túc.
Các tín đồ Phật giáo ở Nhật Bản,
Thái Lan, Miến Điện, Tích Lan, hoặc Tây Tạng, Mông Cổ, cả người tại gia và hàng
tu sĩ, tất cả đều dùng thịt, họ không có ngày nào chay. Vậy có thể nói họ không
tu Phật được sao? Không phải tín đồ Phật giáo sao?
Chúng ta đừng hiểu lầm rằng
tu học Phật cần phải ăn chay, không ăn chay thì sẽ không được tu học Phật, học
Phật và ăn chay không phải hoàn toàn hợp nhất. Có người nhìn thấy một số người
tu học Phật pháp, mà tâm tánh không tu sửa được gì, chỉ biết ăn chay, cha mẹ,
anh chị em, bạn bè bằng hữu hay con cái trong nhà cảm thấy không thích. Không
hiếu thảo với cha mẹ, anh em trong gia đình không thuận thảo, không nhẫn nhịn,
ăn chay như vậy chỉ là hình thức, chứ chưa thật sự là tu học Phật pháp gọi là
“chay miệng chay mồm la inh ỏi”. Những người ăn chay như vậy chỉ khổ tâm mệt
xác mà không có lợi cho cá nhân và đạo pháp. Những người ăn chay như vậy, là
cái cớ để người không ăn chay trêu chọc “ Thà ăn mặn nói ngay, còn hơn ăn chay
mà giả dối”. Ăn chay như vậy chỉ gây thêm phiền phức.
Kỳ thật, người tu học Phật, cần
phải y cứ theo lời Phật dạy mà thực hành, khiến đức hạnh càng ngày càng tăng
trưởng, tâm được thanh tịnh, khởi lòng từ bi đến với mọi người, mọi loài, nhu
hoà nhẫn nhục, từ bỏ tham lam, sân hận. Có trách nhiệm với gia đình xã hội và đạo
Pháp. Sau khi tu học, tất cả đều thay đổi, tâm bớt tham, bớt sân hận, có lòng từ
bi, có trách nhiệm với mọi người. Đó là những phẩm chất cơ bản của người tu học
Phật, hơn là chỉ biết ăn chay mà hành vi và nhận thức không thay đổi
Nếu người tu chỉ biết học ăn
chay, không tu học những điều khác, chắc chắn sẽ sanh trở ngại, khiến người đời
chê bai huỹ bán đạo Phật mà thôi.
Người tu học Phật tuy không
nhất thiết phải ăn chay, nhưng ăn chay quả thật là đạo đức và hành vi lương thiện
của Phật giáo Bắc tông đề xướng. Phật dạy ăn chay là để nuôi dưỡng tâm từ bi,
không sát hại mạng sống của chúng sanh, không nhẫn tâm uống máu ăn thịt động vật,
không những giảm thiểu được nghiệp sát mà còn làm tăng trưởng sự cảm thông đến
nổi thống khổ của nhân loại.
Phật giáo Đại thừa đặc biệt
khởi xướng ăn chay, cho rằng ăn chay nuôi dưỡng tâm từ bi nên công đức rất lớn.
Do vậy, nếu ăn chay mà không tăng trưởng tâm từ bi, thì chỉ là giữ giới không
sát sinh một cách tiêu cực, đây rất gần với Phật giáo Tiểu thừa.
Theo nhận thức của người thế
gian, ăn chay có lợi ích rất lớn, ít tốn kém, giá trị dinh dưỡng lại rất cao,
có thể giảm thiểu nhiều bệnh tật. Hiện nay trên thế giới, có nhiều tổ chức hội ẩm
thực chay quốc tế, không kể bạn là ai, chỉ có nhu cầu thích ăn chay đều có thể
tham gia. Như vậy cho thấy ăn chay là việc rất tốt, người tu học Phật cần nên đề
xướng.
Nhưng cần phải chú ý không
nên đề xướng quá cao việc này, lấy làm tiêu chuẩn cho người tu học Phật, rồi cho
rằng tu học Phật không thể không ăn chay. Hễ gặp người tu học Phật, liền hỏi: Bạn
có ăn chay không? Tại sao tu học Phật lâu như vậy mà vẫn chưa ăn chay? Sự học
Phật và ăn chay hai thứ gộp chung thành một như vậy sẽ làm chướng ngại cho hoằng
dương Phật pháp./.
(Trích từ: Phước Huệ tuỳ thân- HT Ấn
Thuận, 03/11/2024)
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét