NGUỒN GỐC PHÁP DANH, PHÁP TỰ
VÀ HỌ THÍCH CÓ TỪ HỒI NÀO?
Đáp: Pháp danh là tên đạo nhằm để phân biệt với tên đời.
Sau khi thọ Tam quy và ngũ giới chính thức trở thành Phật tử thì đương sự được
bổn sư ban cho một pháp danh. Ngoài ý nghĩa tên trong Phật pháp, pháp danh là một
dấu hiệu cơ bản để nhận ra thế thứ truyền thừa của đương sự trong một dòng
phái, được sắp xếp theo thứ tự bằng một bài kệ truyền tông. Do đó, khi xưng
pháp danh, ta biết vị ấy thuộc dòng phái nào và hàng thứ mấy trong môn phái ấy.
Người Phật tử tại gia và người xuất gia đều có pháp danh.
Đối với
pháp hiệu, chỉ duy nhất người xuất gia mới có. Người tại gia có thể có hiệu
nhưng không có Pháp hiệu. Thông thường, sau khi thọ Cụ túc giới, chính thức trở
thành một Tỳ kheo thì được bổn sư ban cho pháp hiệu. Trong một vài trường hợp
khác, pháp hiệu có thể do những vị y chỉ
sư, giáo thọ sư hay chư Tăng truy tặng, hoặc có thể tự xưng. Pháp hiệu được bổn
sư hoặc chư Tăng ban cho thường dựa vào công hạnh hoặc một đắc điểm nổi bật nào
đó của đương sự. Pháp hiệu hay đạo hiệu, thực chất cũng là tên trong đạo, đa phần
được chư Tăng sử dụng trong suốt đời.
Tuy
nhiên, trong chư Tăng có một bộ phận không có pháp hiệu hoặc tuy có pháp hiệu
nhưng vẫn sử dụng pháp danh hay pháp tự. Việc dùng pháp danh, pháp hiệu hay
pháp tự là do chủ kiến của cá nhân vị Tỳ kheo ấy hoặc do tập quán của chư Tăng ở
từng khu vực. Chỉ khác ở chỗ là người xuất gia dù dùng pháp hiệu hay pháp danh
hay pháp tự đều được mang họ Thích, còn Phật tử tại gia thì không.
Người
xuất gia được mang họ Thích, do ngài Đạo An (312-385) thời Tiền Tần đề xướng.
Ngài Đạo An là đệ tử của ngài Trúc Phật Đồ Trừng. Trước ngài Đạo An, chư Tăng nước ngoài đến Trung Quốc thường lấy tên
nước của các ngài làm họ: Như ngài Trúc Pháp Hộ (nước Thiên Trúc), ngài Khương
Tăng Hội (nước Khương Cư), ngài An Thế Cao (nước An Tức), ngài Chi Lâu Ca Sấm
(nước Đại Nhục Chi)…Ngay cả ngài Đạo An trước kia cũng mang họ Trúc (Trúc Đạo
An), vì thầy của ngài là Trúc Phật Đồ Trừng. Ngài nhận thấy người xuất gia cho
dù ở bất cứ nơi đâu cũng là hậu duệ của Phật Thích Ca, vì vậy lấy họ Thích làm
gốc. Do đó, ngài lấy tên là Thích Đạo An. Từ ngài Đạo An về sau, chư Tăng được
mang dòng họ Thích.
Khi
nêu danh một vị Hoà thượng, để tỏ lòng cung kính với chư tôn đức, người hậu học
phải xưng thượng… hạ… (cố Hoà thượng, thượng Thiện hạ Hoa chẳng hạn) không chỉ chư tôn Hoà thượng mà
ngay cả các vị Thượng toạ hoặc bổn sư, khi cần nêu danh thì cũng xưng thượng…hạ như Hoà thượng vậy./.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét