HÁM SƠN ĐẠI SƯ
KHUYẾN THẾ VĂN
Hồng trần bạch
lãng lưỡng mang mang,
Nhẫn nhục nhu
hòa thị diệu phương.
Đáo xứ tùy
duyên diên tuế nguyệt,
Chung thân an
phận độ thời quang.
Hưu tương tự
kỷ tâm điền muội,
Mạc bả tha nhân quá thất dương.
Cẩn thận ứng
thù vô áo não,
Nại hà tác sự
hảo thương lường.
Tòng lai ngạnh
nỗ huyền tiên đoạn,
Mỗi kiến
cương đao khẩu dị thương.
Nhạ họa chỉ
thân nhàn khẩu thiệt,
Chiêu khiên
đa vị ngận tâm trường.
Thị phi bất tất
tranh nhân ngã,
Bỉ thử hà tu
luận đoản trường.
Thế giới do
lai đa khuyết hãm,
Huyễn khu yên
đắc miễn vô thường ?
Ngật đa khuy
khứ nguyên vô ngại,
Thối nhượng
tam phân dã bất phương.
Xuân nhật tài
khan dương liễu tục,
Thu phong hựu
kiến cúc hoa hoàng.
Vinh hoa
chung thị tam canh mộng,
Phú quý hoàn
đồng cửu nguyệt sương
Lão bệnh tử
sinh thùy thế đắc
Toan điềm khổ
lạt tự thừa đương.
Nhân tòng xảo
kế khoa linh lợi,
Thiên tự
thung dung định chủ trương.
Siểm khúc
tham sân đọa địa ngục,
Công bình
chính trực tức thiên đường
Xuân hạ hương
trọng thân tiên tử
Tàm vị ty đa
mệnh tảo vong.
Nhất tễ dưỡng
thần bình vị tán,
Lưỡng chung
hòa khí nhị trần thang.
Sinh tiền uổng
phí tâm thiên vạn,
Tử hậu không
trì thủ nhất song.
Bi hoan ly hợp
triêu triêu náo,
Phú quý cùng
thông nhật nhật mang.
Hưu đắc canh
cường lai đấu thắng
Bách niên hỗn
thị hí văn trường
Khoảnh khắc
nhất thanh la cổ yết,
Bất tri hà xứ
thị gia hương.
{—]–{
Dịch
Nghĩa :
BÀI THƠ KHUYÊN NGƯỜI ĐỜI CỦA ĐẠI SƯ HÁM SƠN
Bụi hồng và
sóng bạc cả hai đều mù mịt
Nhẫn nhục và
nhu hòa ấy là phương thức sống cao đẹp
Sống nơi đâu
cũng tùy duyên thì tuổi thọ sẽ kéo dài
Suốt cuộc đời
an phận cho thời gian qua đi
Không nên để
ruộng tâm của mình bị mờ tối
Cũng không
nên bới móc lỗi lầm của người khác
Hãy cẩn thận
giao tiếp với mọi người, đừng gây nên phiền não
Nhẫn nại
trong khi làm việc, tốt nhất hãy bàn bạc với mọi người
Xưa nay dây
cung nào căng quá sẽ đứt trước
Thường thấy
lưỡi dao bén nhọn sẽ dễ làm thương tổn người
Gây ra mối họa
cũng chỉ vì miệng lưỡi nói lời không phù hợp
Rước lấy sai
lầm phần nhiều vì lòng dạ hiểm nham
Không cần thiết
phải tranh luận đúng sai giữa mình và người
Đâu cần phải
biện luận ta giỏi người dở ở chuyện này chuyện nọ
Thế giới xưa
nay phần nhiều đều không toàn vẹn
Tấm thân giả
huyễn này sao tránh khỏi luật vô thường !
Ta chịu thua
thiệt một vài thứ chẳng có phương hại gì
Lui về nhượng
bộ cho người ba phần cũng không lỗ
Ngày xuân vừa
mới ngắm cành dương liễu xanh
Thì gió thu lại
nhìn thấy hoa cúc vàng
Vinh hoa rốt
cuộc chỉ là giấc mộng đẹp giữa đêm khuya
Giàu sang lại
giống như hạt sương lúc mùa thu sang
Trong vòng
luân hồi có ai thay thế cho ta cái khổ của sinh già bệnh chết
Hay là tự ta
gánh lấy những chuyện chua ngọt đắng cay ở đời này.
Người đời cậy
mình thông minh rồi khoe khoang rằng lanh lợi
Nhưng trời
xanh kia vẫn thong dong mà quyết định mọi thứ đó thôi
Kẻ tà vạy siểm
nịnh, tham lam sân hận sẽ đọa địa ngục.
Ai sống công
bằng chính trực sẽ siêu thăng cõi thiên đường
Con hươu xạ
vì mùi thơm quý giá nên nó bị giết trước
Con tằm vì nhả
nhiều tơ nên nó cũng sớm tiêu vong
Một thang thuốc
Bình vị tán để nuôi dưỡng thân thể cường tráng
Hai chung thuốc
Nhị trần thang để nuôi dưỡng nội tâm hòa khí
Lúc còn sống
thật uổng phí để tâm mưu cầu
Sau khi chết
rồi hai bàn tay trắng chẳng cầm theo vật gì
Diễn cảnh buồn
vui ly hợp hằng ngày ồn náo
Vì chuyện
giàu sang cùng thông mà ngày nào cũng bận rộn
Chớ nên tranh
giành sức mạnh hoặc phần hơn
Vì cuộc đời
trăm năm này chẳng qua chỉ là một cuộc chơi
Trong khoảnh
khắc bỗng nghe tiếng trống kèn chấm dứt
Ngơ ngát
không biết nơi đâu là quê hương để trở về ./.
Dịch
thơ :
Hồng trần
sóng bạc xa xa
Nhu hòa nhẫn
nhục ấy là phương hay
Duyên ta đáo
xứ phải tùy
Miễn an thân
phận độ ngày tháng qua
Chớ đừng muội
lý lòng ta
Chớ đừng
moi chuyện xấu xa của người
Chớ so hơn
thiệt với đời
Việc làm suy
một nghĩ mười mới hay
Cung mà cứng
lắm đứt dây
Dao mà cứng lắm
ắt thì mẻ luôn
Rước hờn vì lỗ
miệng buông
Gây thù vì
nóng những tuồng ruột gan
Phải vơ cao
thấp khỏa ngang
Dữ lành cũng
mặc chớ bàn dở hay
Sự đời rày đổi
mai day
Thân người mỏng
mảnh chắc chi đó nào
Thua người
cũng chẳng làm sao
Nhịn người có
hại chút nào đến ta
Ngày xuân lộc
liễu vừa qua
Gió thu lại
thấy cúc hoa đã vàng
Vinh hoa một
giấc mơ màng
Giàu sang như
hột sương tàn đêm nay
Già đau sống
chết ai thay ?
Đắng chua mặn
lạt cũng mày mà thôi
Người khoe
khôn khéo đủ rồi
Trời kia đã định
một hồi chủ trương
Tham sân là
ngục minh dương
Công bình là
chốn thiên đường công minh
Ngận vì
thương mới hại mình
Tằm vì tơ mới
ra hình thảm vong
Một thang
Bình vị khỏe lòng
Nhị trần uống
cỡ vài chung khí hòa
Muôn ngàn sống
mệt lòng ta
Chết rồi luống
nắm những là tay không
Thôi đừng đua
giỏi giành công
Trăm năm sự
nghiệp như tuồng hát chơi
Vui buồn tan
hợp bời bời
Dở hay xinh xấu
đua bơi nhộn nhàng
Rồi ra dẹp trống
cuốn màn
Biết đâu nhà
cửa xóm làng là đâu !
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét