ĐỂ TRỞ THÀNH MỘT PHẬT TỬ
- Duyên khởi
a) Nguyên nhân
xâu xa:
xã
hội ấn độ trước Phật ra đời, về chính trị phân thành 4 giai cấp rõ ràng. Có kẻ
thống trị người bị trị, bất công xã hội ngày càng củng cố bởi các hàng tăng lữ
Bà La Môn và các giai cấp vua chúa. Hai giai cấp sau đại diện cho kẻ bị trị, họ
bị bóc lột tận xương tuỷ, là giai cấp phệ xá và thủ đà la và biến hai giai cấp
này thành những kẻ phục vụ cho 2 giai cấp trên.
Về
tư tưởng: Xã hội ấn độ do lúc bấy có 62 loại kiến giải tà kiến của ngoại đạo,
đạo đức xã hội lúc bấy giờ dựa vào thần quyền. Tất cả mọi sinh hoạt đạo đức của
con người đều đặt vào đức tin, vào sự ban phước giáng hoạ của thần linh. Con
người không làm chủ được chính mình, mà tuỳ thuộc vào một Thượng đế tối cao hay
thần linh nào khác để rồi đánh mất tánh tự chủ và trở nên vong thân.
Đứng
trước một xã hội như thế, muốn trở lại với chính mìnhvà làm chủ vận mệnh của
chính mình thì dứt khoát phải từ bỏ quyền uy của phạm thiên của thần linh, như
là một vị sáng chế và phải cắt đứt mọi mối quan hệ giữa người và thần linh và
chỉ nhìn nhận mối quan hệ duyên khởi giữa người và người và mọi vật chung quanh
với quan hệ bình đẳng. Lúc này con người mới thể hiện được tính nhân bản mà
chính con người cần phải có trong sự hiện hữu của chính mình qua cuộc sống.
b)Nguyên nhân
gần:
Nhân một buổi sáng mai
Đức Thế Tôn vào thành Xá Vệ khất thực, gặp một thanh niên tên là Thiện Sanh
đang làm lễ ngoài thành. Đức Phật hỏi lý do Thiên Sanh trả lời lúc cha mình sắp qua đời người có dặn dò sáng
nào cũng vậy nên làm lễ sáu phương: Đông, Tây, Nam, Bắc, Trên, Dưới. Đức Phật
liền chỉ cho Thiện Sanh biết trong pháp của ta cũng có lễ 6 phương nhưng không
có ý nghĩa như vậy. Đức Phật giảng nói kinh này nội dung chỉ rõ nếp sống đạo
đức của người Phật tử tại gai, thay vì phải lễ lạy 6 phương
Đông
là lễ lạy trời Đế Thích thì lễ lạy cha mẹ
Nam là lễ lạy Diêm La Na Thiên thì lễ lạy Sư
Trưởng
Tây là lễ lạy bà la Na Thiên thì lễ
lạy Vợ chồng
Bắc
là lễ Lạy Câu Tỳ La Thiên thì lễ lạy bạn bè
Trên
là lễ lạy Vu Phong Thiên là lễ lạy Sa Môn, Bà La Môn
Dưới
là lễ lạy Vu Hoà Thiên là lễ lạy tôi tớ
Nhân
phương pháp lễ lạy những người quá cố này, Đức Phật dạy người Phật tử, tại gia
cần phải có bổn phận đối với chính mình và đối với những quan hệ chung quanh.
Đối với bản thân:
Muốn
trở thành một người Phật tử tại gia chân chính trước hết phải tự hoàn thiện bản
thân chính mình trước hết đã, bằng cách quay về nơi ba ngôi Tam Bảo: Phật,
Pháp, Tăng.
Sau
khi đã quay về nương tựa nơi ba ngôi báu người Phật tử cần phải phát tâm cầu
mong đạt được giác ngộ như Phật.
Kế
đến phải giữ gìn không được phạm vào những giới cấm mà mình đã nguyện thọ trì
(5 giới)
Quan hệ
chung quanh
Phương Đông - cha mẹ: Con có 5 điều với
cha mẹ
1)
Dưỡng nuôi cha mẹ,
2) Giữ gìn gia phong danh dự gia đình,
3)Bảo
vệ tài sản khi cha mẹ thừa tự,
4) Lo tang lễ cẩn thận khi cha mẹ qua
đời,
5)Giới thiệu và hướng dẫn cha mẹ tu
tập theo con đường chánh kiến.
Cha mẹ có 5 điều với con:
- Khuyên răn ngăn ngừa
không để con làm điều ác
-
Dạy con lám các việc thiện
-
Giúp con gây dựng cơ nghiệp
-
Khi con khôn lớn lo việc cưới vợ gã chồng
-
Đêm tiền của thừa tự cung cấp cho con đúng thời.
Phương Nam- Sư Trưởng
(Thầy giáo)
Học
trò có 5 điều với thầy
-
Khi thầy đến cung kính vái chào
-
Hầu hạ Thầy chu đáo, không để làm phiền lòng thầy
-
Giúp đỡ và phục vụ khi thầy cần
-
Chú tâm học hỏi
-
Hăng hái học tập, siêng năng tinh tấn
Thầy có 5 điều đối với trò
-
Cung cấp kiến thức chuyên môn
-
Giúp học trò thấy rõ hướng đi tự lực trong xã hội
-
Giúp học trò chọn nghề thích hợp với khả năng
-
Tạo điều kiện cho học trò có nơi làm việc khi rời ghế nhà trường.
-
Khen học trò trước mặt các bạn bè chung quanh
(Ân giáo dưỡng một đời nên huệ mạng
Nghĩa ân sư muôn kiếp khó đáp đền)
Phương Tây- Chồng vợ
Chồng
đối với vợ có 5 điều
-
Phải kính trọng, biết chiều thuận vợ theo lời khuyên hợp lý, không nên có thái
độ coi thường.
-
Để ý săn sóc vợ trong việc ăn mặc
-
Tuỳ thuận sắm sửa đồ tư trang cho vợ
-
Trung thành với vợ không được ngoại tình
-
Tín cẩn giao phó quyền hành tiền bạc nhà cửa cho vợ
Vợ
có 5 điều với chồng
-
Chồng đi làm về phải niềm nở đón chào
-
Làm tròn bổn phận người vợ, dọn dẹp nhà cửa ngăn nắp, lo sẳn cơm nước đợi chồng
về cùng ăn.
- Khéo léo giữ gìn tài sản của chồng
không được cất giấu riêng tư.
-
Ban đêm đợi chồng đi ngủ rồi kiểm soát đồ đạt rồi đi ngủ sau.
-
Trung thành với chồng không được ngoại tình, lúc chồng nổi giận phải nhẹ nhàng
giải thích không được cải lại.
Phương bắc- Bè bạn: Có 5
điều
-
Đối với bạn bè phải hết lòng giúp đỡ khi bạn gặp khó khăn về mặt vật chất tinh
thần.
-
Nói những lời chân thật, không nên đem chuyện xấu của bạn nói cho người khác biết.
-
Luôn làm điều lợi ích đối với bạn
- Hoà đồng chia sẽ với nhau trong mọi
hoàn cảnh.
-
Sống chân thật không lợi dụng lòng tốt của bạn.
Đáp
lại cũng có 5 điều đẻ tỏ lòng thương mến
bạn mình:
-
Che chở nhắc nhỡ nếu bạn phóng túng lung lạc.
-
Bảo vệ tài sản nếu bạn dùng không đúng chỗ.
-
Làm chỗ nương tựa khi bạn gặp nguy hiểm.
-
Không tránh xa khi bạn gặp khó khăn.
-
Kính trọng tất cả những người thân trong gia đình của bạn.
Phương dưới-Tôi tớ
Chủ
đối với tớ có 5 điều
-
Sai làm những việc phù hợp với khả năng sức lực của họ
-
Lo cho họ ăn mặc đầy đủ, đúng thời phải trả lương.
-
Cho họ có thời gian nghỉ ngơi, đừng ép họ làm việc quá sức.
-
Có thức ăn ngon đem chia sớt cho họ.
-
Lo thuốc thang chăm sóc khi họ đau ốm
Tôi
tớ phải có lòng trung thành với chủ
-
Thức dậy trước chủ- đi ngủ sau chủ
-
Tự bằng lòng với các vật mà chủ đã cho
-
Siêng năng chăm chỉ làm việc hết mình
- Nên khen ngợi chủ, không đem chuyện
xấu trong nhà chủ nhân nói ra ngoài cho mọi người biết.
Phương Trên: Sa Môn- Bà La Môn
Có
5 điều Phật tử đối với các vị Sa Môn -Bà La Môn
-
Các vị Sa môn,Bà La Môn, Thánh nhân:
Có
lòng từ trong hành động về thân.
-Có
lòng từ trong hành động về lời nói
-
Có lòng từ trong hành động về ý
-Khi
thấy các vị ấy đến cung kính mở cửa đón chào.
-Cúng
dường các vật dụng mà các vị ấy cần.
Đáp
lại sa môn có 5 điều thưởng tưởng đến đệ tử
-Khuyên
họ không làm các điều ác
-Đem
lòng từ bi thương họ
-Dạy
họ những điều chưa biết.
-Làm
cho họ thanh tịnh những điều đã được nghe
-Chỉ
bày cho họ tu tập để đi đến con đường giải thoát.
Đức
Phật còn chỉ dẫn cho người cư sĩ biết xử dụng của cải vật chất làm ra, tạo cho
gia đình mình hạnh phúc và cũng tạo cho xã hội hạnh phúc. Thì nên phân chia của
cải ra làm 4 phần như sau:
-
Phần dùng cho sinh hoạt gia đình.
-Phần
dùng cho sự nghiệp phát triển.
-Phần
giúp đỡ cho những người nghèo khó.
-Phần
để dành phòng khi lúc bị hoạn nạn xảy ra.
Những
điều trên đây đức Phật dạy cho người Phật tử tại gia, nếu muốn trở thành người
Phật tử chân chánh thì phải tự thân mình thực hành những điều đó trong cuộc
sống của chính mọi người. Có nghĩa là mọi người trước hết hãy hoàn thiện chính
mình đã rồi sau mới đem chúng hướngdẫn cho mọi người cũng thực hành như chính
mình đã thực hành.
Đức
Phật dạy: Uống rượu có 6 lỗi:
1- Hao tài, 2- Sanh bệnh, 3- Đấu tranh,
4- Tiếng xấu đồn xa, 5- Bộc phát nóng
giận, 6- Tuệ giảm dần.
Này
Thiện Sanh, nếu trưởng giả hay con của trưởng giả ấy uống rượu không thôi thì
nghiệp gia sản mỗi ngày mỗi tiêu tán.
Cờ bạc có 6 điều tai hại:
1-
Tài sản ngày càng hao hụt,
2- Thắng thì gây oán thù,
thua sanh đau khổ,
3- Bị kẻ trí chê
bai,
4- Mọi người không kính
nể tin cậy,
5-
Bị mọi người xa lánh,
6- Thường sanh tâm trộm
cắp.
Này
Thiện Sanh, nếu trưởng giả hay con của trưởng giả ấy hay mê đánh bạc không thôi
thì gia nghiệp mỗi ngày mỗi tiêu tán.
Phóng đãng có 6 lỗi:
1- Không tự phòng hộ được mình,
2- Không phòng hộ được
tài sản, hàng hoá,
3- Không phòng hộ được
con cháu,
4- Thường hay bị sợ hãi,
5-Bị những điều khốn khổ
ràng buộc xác thân,
6-Ưa sanh điều dối trá.
Say mê kỷ nhạc có 6 lỗi:
1- Tìm đến chổ ca hát, 2-
Tìm đến chổ múa nhãy, 3- Tìm đến chổ đàn địch, 4- Tìm đến chổ tấu linh tay, 5-
Tìm đến chổ âm thanh vi diệu, 6- Tìm đến chổ đánh trống.
Giao du với bạn xấu có 6 lỗi:
1- Tìm cách lừa dối, 2- Ưa chổ thầm kín,
3- Dụ dỗ con nhà người
khác,
4- Mưu đồ chiếm đoạt tài
sản của người khác,
5- Xoay tài lợi về mình,
6- Ưa phanh phui lỗi của người.
Lười biếng có 6 lỗi:
1- Khi giàu sang không
chịu làm việc,
2- Khi nghèo không chịu
siêng năng,
3- Lúc lạnh không chịu
siêng năng,
4- Lúc nóng không chịu
siêng năng,
5- Lúc sáng trời không
chịu siêng năng,
6- Lúc tối trời không
chịu siêng năng.
Bạn bè phân làm 4 loại bạn
xấu:
1-
Cho ít xin nhiều mưu lợi cá nhân.
2- Đa ngôn xảo mép ngọt ngào chỉ biết
nói không biết làm,
3- Nịnh hót (trước khen
sau chê) tán đồng việc ác,chống lại việc thiện, 5- Bạn ác ăn tiêu xa xĩ (rượu
chè cờ bạc rong chơi phóng túng).
Hạng bạn uý phục thì hay
có 4 việc:
1-
Cho trước đoạt lại sau, 2- Cho ít mong
trả nhiều,
3- Vì sợ gượng làm thân, 4- Vì lợi gượng làm thân.
Hạng mỹ ngôn thường hay có
4 việc:
1-
Lành dữ đều chiều theo, 2- Gặp hoạn
nạn thì xa lánh,
3- Ngăn cản những điều hay, 4- Thấy
gặp nguy thì tìm cách đun đẩy.
Hạng không thuận thường
hay làm 4 việc
1-
Việc trước dối trá, 2- Việc sau
dối trá,
3- Việc hiện tại dối trá, 4- Thấy có một chút lỗi đã liền trách phạt.
Hạng bạn ác thường làm 4
việc.
1-
Bạn lúc uống rượu, 2- Bạn lúc đánh bạc,
3- Bạn lúc dâm dật, 4- Bạn lúc ca vũ.
Ngược lại có 4 bạn bè tốt
nên thân cận:
1-
Hay ngăn ta làm điều quấy, thường khuyên ta làm điều lợi.
2-
Giàu lòng từ bi thương yêu người và vật
3-
Biết giúp đỡ, 4- Chung thuỷ đồng sự với
mình.
Phật
lại bảo này Thiện Sanh, hạng ngăn quấy thường làm 4 việc đem lại nhiều lợi ích
và hay che chở. Thấy người làm ác thì
hay ngăn cản, chỉ bày điều chánh trực, có lòng thương tưởng, chỉ đường đi sanh
thiên. Đó là 4 trường hợp ngăn cản việc quấy đem lại nhiều lợi ích và hay che
chỡ.
Hạng thương yêu thì thường
làm 4 việc:
1- Mừng khi mình được lợi, 2- lo khi mình gặp hại, 3- ngợi khen đức tốt của mình, 4-Thấy mình nói ác thì tìm cách ngăn cản. Đó
là 4 điều thương yêu đem lại lợi ích và hay che chở.
Hạng giúp đỡ có 4 việc:
1-
Che chở mình khỏi buông lung, 2- Che chở
mình khỏi hao tài vì buông lung, 3- Che chở mình khỏi sợ hãi, 4- Khuyên bảo
mình trong chổ vắng.
Hạng người đồng sự thì
thường làm 4 việc:
1-
Không tiếc thân mạng với bạn, 2- Không tiếc của với bạn.
3-
Cứu giúp bạn khỏi sợ hãi, 4- Khuyên bảo
bạn lúc ở chổ vắng người.
Những
điều trên đây đức Phật dạy cho Phật tử tại gia, nếu muốn trở thành người Phật tử chân chính thì phải tự thân
mình thật hành những điều đó trong cuộc sống của chính mọi người. Có nghĩa là
mọi người trước hết hãy hoàn thiện chính mình đã, rồi sau mới đem chúng hướng
dẫn cho mọi người cũng thực hành như chính mình đã thực hành.
Soạn theo NS Pháp Luân số
tháng năm 2005
Soạn và vi tính xong 10-5-Â-Dậu, 25-6-2005
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét