Đến tay không, đi tay không, đó là kiếp con
người
Khi bạn sanh ra, bạn từ đâu đến?
Lúc bạn chết rồi, bạn về nơi đâu?
Sống như mây nổi.
Chết như mây tan.
Mây nổi tự thể vốn không còn
Sống và chết, đến và đi, cũng
như thế
Nhưng có một vật luôn luôn vẫn
rõ ràng.
Nó tinh khiết và sáng suốt,
không phụ thuộc vào sanh tử
Vậy thì cái gì là một vật tinh
khiết, rõ ràng, sáng suốt?
Bài thơ này
là tất cả nói về việc tìm kiếm khuôn mặt nguyên sơ của chúng ta. Nó là một bài
thơ Thiền rất nổi tiếng.
Mọi người đều biết ít nhiều về cuộc đời của Đức
Phật. Ngài vốn là một thái tử, có một tình huống rất tốt đẹp, sống trong nhung
lụa vàng son, ăn ngon mặc đẹp, kẻ hầu người hạ, ấp lạnh quạt nồng, vui hưởng
ngũ dục thế gian, có nhiều tài sản và quyền lực. Một ngày nào đó Ngài sẽ kế
thừa ngôi vua cai trị đất nước của cha mình.
Nhưng trong lòng vị thái tử trẻ này không lấy làm
thỏa thích. Bởi vì Ngài đã nhìn thấy tất cả sự đau khổ của cõi đời lầm than ô
trược. Ngài không thể hiểu lý do tại sao có quá nhiều nổi khổ niềm đau, và lý
do tại sao tất cả chúng sanh cuối cùng bị bệnh, già và chết. “Tại sao nhân loại
chúng sanh sinh ra? Tại sao họ phải chết?
Sống là gì? Chết là gì? Cõi đời này là gì? “ Những câu hỏi lớn cứ nhóm
lên trong tâm và Ngài không mấy hài lòng. Không có thứ gì làm cho Ngài cảm thấy
tươi đẹp hơn, dù thực phẩm, tiền bạc, tình yêu và các điều kiện khác sẵn sàng
vâng phục đến trước mặt Ngài. Nhưng chúng sẽ không làm vơi đi sự thống khổ mà
Ngài đã trãi qua khi đối mặt với những nghi vấn này. Trong thực tế, câu hỏi là
định đề trở nên lớn hơn và lớn hơn bao giờ hết. – Sống là gì? Chết là gì? Ngài
nghĩ: “Không chỉ riêng ta, nhưng tất cả chúng sanh liên tục sanh và diệt, xuất
hiện và biến mất, trong chu kỳ vô tận của đau khổ. Tại sao chúng ta xuất hiện
trong thế giới này? Lý do tại sao chúng ta và tất cả những gì chúng ta yêu
thích cuối cùng phải hoại diệt “Loại câu hỏi lớn này hoàn toàn đầy ắp trong tâm
trí Thái tử trẻ Tất Đạt Đa mỗi ngày từ sáng đến tối. Những thú vui của cuộc
sống hoàng gia chắc chắn không thể lấy đi những nghi vấn này.
Ngài không
thể ở lại trong hoàn cảnh vị trí tốt đẹp của mình. Cung điện, với tất cả vẻ hào
nhoáng bề ngoài của nó, thậm chí càng làm cho Ngài ưu sầu hơn. Ngài đã cưỡi
ngựa Kiền-trắc vượt thành Ca Tỳ La Vệ, qua sông A-Nô-Ma, rồi cởi bỏ tất cả phẩm
phục hoàng gia, tuốt kiếm cắt búi tóc lớn, tượng trưng cho giai cấp quý tộc của
mình, bèn giao tất cả cho người thị vệ Xa Nặc, Ngài bảo:
-Ngươi hãy
mang về những thứ này trở về hoàng cung, ta không cần chúng nữa, và báo cho vua
cha biết là ta đã xuất gia tầm đạo.
Thị vệ Xa
Nặc tiếp nhận và cúi chào kính cẩn
- Kính vâng,
thưa thái tử.
Sau đó Ngài
khoát mảnh y vàng hoại sắc, vào rừng núi tham học với các Đạo sĩ thời danh và
thực tập nhiều lối tu khổ hạnh, mỗi ngày chỉ ăn một hột đậu, hay mè duy nhất và
để tâm hít thở không khí ngoài trời mỗi lần một giờ. Ngài đã tu khổ hạnh sáu
năm với đại nghi tình “Ta là gì?” luôn luôn và ở khắp mọi nơi.
Sau bốn mươi
chín ngày tọa thiền dưới cây Tất-Bát-La, Ngài chỉ giữ “Tâm không biết”. Rồi một
buổi sáng tinh sương, Ngài chợt hé mắt nhìn thấy ánh sao Mai lấp lánh trên bầu
trời phía Đông, tức thì tâm thức Ngài bùng vỡ và đã giác ngộ hoàn toàn. Chúng
ta nói rằng vị Thái tử trẻ đã tỉnh thức, trở thành một vị Phật, Đức Phật đã đạt
được “điều tinh khiết và rõ ràng”. Ngài được tự do tự tại trong sanh tử. Cơ thể
của tôi có sống có chết, nhưng Chân tính thì chẳng bao giờ sanh diệt. Thân này
chỉ là một hợp thể vật lý hiện hữu trong một thời gian, nhưng nó không phải là
Tôi. Đức Phật thân chứng điểm này. Vì vậy, cái gì là một vật tinh khiết rõ ràng?
Nếu bạn muốn khám phá nó, chỉ giữ lấy Đại Nghi: Ta là gì? Và chỉ đi thẳng,
không biết.
Bạn phải
luôn luôn nhớ rằng cơ thể này không phải là Chân ngã của bạn. Đôi khi cơ thể
của bạn chịu khổ sở, bị bệnh hoạn, đau nhức đủ thứ. Nhưng Chân ngã không bao
giờ bị bệnh, không bao giờ sầu khổ hay đau đớn. Chân ngã của bạn không bao giờ
đến hoặc đi. Nó không lay động chuyển dời bởi cơn đau của cơ thể.
Cũng như
nước, nước có nhiều loại khác nhau. Có nước sạch, nước dơ, nước mưa, nước máy,
nước biển, nước sông, nước ao, nước hồ, nước giếng, nước mắm, nước Coca- Cola,
nước rượu, nước bia v.v... Nhiều tên gọi và hình thức khác nhau, tất cả chúng
dường như khác nhau hoàn toàn. Nhưng bên trong sâu thẳm, chúng đều giống nhau.
Nếu bạn phân tích tất cả những thứ nước này, cuối cùng bạn sẽ tìm thấy chỉ có
thành phần là Hyro và ôxy viết thành H2O. Vì thế hương vị và các
cách sử dụng khác nhau, nhưng đặc tính bên trong chúng đều là như nhau.
Cũng vậy, Tất
cả chúng sanh có các hình tướng khác nhau, cách sống khác nhau, nhưng tất cả có
cùng chung một giác tánh như nhau. Giác tánh này gọi là Chân tánh, là Phật
tánh, nó không sanh không diệt, không đến đi, rõ ràng tĩnh lặng …
(Trích: Thiền Tông Chỉ Nam: giảng Thiền Sư Sùng Sơn)
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét