Một thời, Thế Tôn, ở giữa dân chúng Kolya, tại thị
trấn Kakarapatta. Rồi người cư sĩ Byagghapajja đi đến đảnh lễ, bạch Thế Tôn:
- Bạch Thế Tôn, chúng con là những người gia chủ thọ
hưởng các dục vọng, sống trói buộc với vợ con, dùng hương chiên đàn, đeo vòng
hoa, thọ lãnh vàng bạc. Bạch Thế Tôn, hãy nói pháp cho những người như chúng
con, để chúng con có được những hạnh phúc, an lạc trong hiện tại.
- Này
Byagghapajja, có bốn cửa xuất để tài sản bị tiêu hao lãng phí. Đó là đam mê đàn
bà, đam mê rượu chè, đam mê cờ bạc, bạn bè, thân hữu và giao du với kẻ ác. Ví như một hồ nước lớn, có bốn cửa nước chảy
vào và bốn cửa nước chảy ra. Có người đóng bốn cửa nước chảy vào và mở các cửa
nước chảy ra. Như vậy, hồ nước ấy ngày càng bị giảm thiểu, không tăng trưởng.
Lại nữa, này
Byagghapajja, có bốn cửa để nhập tài sản được hưng khởi, sung mãn. Đó là không
đắm say đàn bà, không đắm say rượu chè, không đắm say cờ bạc, bạn bè, thân hữu,
và giao du với người thiện. Ví như hồ nước lớn, có bốn cửa nước chảy vào và bốn
cửa nước chảy ra. Có người mở các cửa nước chảy vào và đóng các cửa nước chảy
ra. Như vậy, nước hồ ấy ngày càng tăng không có giảm thiểu.
(Tăng
Chi Bộ III, phẩm Gotami, chương VIII.)
Lời bàn: Đam mê là một cái thú vui đồng thời cũng là một cái
tật của con người. Có thể nói rằng hầu hết những người làm nên cơ nghiệp đều
bắt đầu từ những đam mê, nhưng không ít người cũng vì đam mê mà thân bại, danh
hư. Cuộc sống nếu thiếu đam mê sẽ nhạc nhẽo, vô vị và mất sinh khí. Vì thực ra,
đam mê vốn không phải là tội lỗi nhưng vấn đề cần đặc ra với con người là đam
mê cái gì, đam mê như thế nào?
Đam mê là một biểu hiện của nghiệp, thể hiện
rõ trong tư duy, ý chí và hành động. Ai đam mê cái gì thì nặng nghiệp về phương
diện ấy. Vì thế, người Phật tử phải luôn quán sát tự thân để biết rõ nghiệp của
mình. Nếu thấy rằng những khát vọng, mong ước, đắm say của mình hướng về Chân,
Thiện, Mỹ thì phát huy và ngược lại thì nên kiềm chế, loại trừ.
Về phương diện giữ gìn tài sản, nếu kiềm chế
và chuyển hóa được những tham mê bất chính là phương cách hiệu quả nhất. Vì một
khi đã thú, đã đam mê thực sự thì vấn đề tốn kém hay phung phí chẳng có nghĩa
lý gì; nhất là khi đã chìm đắm, say mê vào đàn bà (đàn ông), cờ bạc, rượu chè
và bạn xấu. Những ai đã từng một lần vung tiền qua cửa sổ để thỏa chí cái thú
đam mê đến hồi thức tỉnh mới thấy được cái giá của sự góp nhặt, chắt chiu, cần
kiệm.
Tài
sản do mồ hôi và công sức làm ra, vì thế người con Phật phải hết sức trân quý,
chi tiêu đúng mực, đúng chỗ để làm lợi ích cho mình và cho người. Luôn quán sát
tự thân, cẩn trọng với những đam mê bất chính, tránh tiêu xài phung phí để xây
dựng và giữ gìn cuộc sống luôn được an vui, hạnh phúc.
(Lời
bàn: Quảng Tánh)
0 nhận xét:
Đăng nhận xét