Một thời, Thế Tôn trú ở Savatthi, tại Jetavana, dạy
các Tỳ kheo rằng:
Này các Tỳ keo, có ba hạng người ở đời. Thế nào là
ba? Đó là người mù, người một mắt, người
có hai mắt.
Này các Tỳ kheo, thế nào là người mù? Ở đây, là người không có mắt để có thể thâu
hoạch được tài sản chưa thâu hoạch, làm tăng trưởng tài sản đã thâu hoạch,
không có mắt để có thể biết được pháp thiện và pháp bất thiện, có tội và không
có tội, pháp thuộc thành phần đen hay trắng. Này các Tỳ kheo đây gọi là hạng
người mù.
Này các Tỳ kheo, thế nào là hạng người có một mắt? Ở
đây, có người có mắt để có thể thâu hoạch được tài sản chưa thâu hoạch, làm
tăng trưởng tài sản đã thâu hoạch, nhưng không có mắt để có thể biết được pháp
thiện và pháp bất thiện, có tội và không có tội, pháp thuộc thành phần đen hay
trắng. Này các Tỳ kheo đây là hạng người có một mắt.
Và này các
Tỳ kheo, thế nào là hạng người có hai mắt? Ở đây, có người có mắt để có thể
thâu hoạch được tài sản chưa thâu hoạch, làm tăng trưởng tài sản đã thâu hoạch;
và có mắt để có thể biết được pháp thiện và pháp bất thiện, có tội không có
tội, pháp thuộc thành phần đen hay trắng. Này các Tỳ kheo, đây là hạng người có
hai mắt.
Này các Tỳ
kheo có ba hạng người ở đời như vậy.
(Tăng
Chi Bộ I, chương 3, phẩm Người mù lòa)
Lời bàn: a/ Hạng người không có mắt: Dụ người sống ở
đời không tin nhân quả, làm ác, không giới đức, không phân biệt chánh tà, phải
trái, hạng người sống theo dục vọng và bản năng. b/ Hạng người một mắt: Dụ người có lòng tin, với
Phật pháp, tin có tội phước, có quả báo nhưng lại tin một cách mê tín, dị đoan,
tin Phật Bồ tát như vị thần linh ban phước trừ họa, tự thân không từ bỏ thói hư
tật xấu, họ chỉ biết cầu nguyện vang xin, không thay tâm đổi tánh, mặc dù có
lòng tin cũng như người một mắt đi không đúng đường. c/ Người có hai mắt: Dụ
như người có chánh tín, tin vào Tam bảo, tin nhân quả, tu tập tự thân thay tâm đổi tánh chuyên cần
học hỏi giáo pháp, chuyển hóa nội tâm, phát tâm bố thí cúng dường hộ trì Phật
pháp gọi là người có hai mắt.
Trên
đời, trừ những người tật nguyền, hầu hết ai cũng đều có đôi mắt sáng. Tuy
nhiên, để có thực sự có đôi mắt sáng đúng nghĩa tức là biết nhìn lại chính mình
đồng thời nhìn rõ đục trong giữa dòng đời thì không phải ai cũng có. Do vậy, có
khá nhiều người đầy đủ cả hai mắt mà cũng như mù hoặc chột nên phải rèn luyện
và tu dưỡng thật nhiều mới đem lại ánh sáng đích thực cho đôi mắt của chính
mình.
Theo tuệ giác Thế Tôn, một người thực sự có
hai mắt khi người này biết làm ăn chân chính, đem lại sự ấm no, thịnh vượng cho
gia đình và xã hội đồng thời biết phân biệt rõ ràng tốt xấu, thiện ác và họa
phúc. Làm giàu một cách chính đáng bằng cách tuân thủ pháp luật, các nguyên tắc
đạo đức và nhất là biết chia những thành quả lao động với cộng sự và những
người kém may mắn hơn mình.
Nhưng nếu chỉ biết làm giàu, nghỉ đến cái lợi
trước mắt mà quên đi hậu quả thì như người chột, vì đôi mắt của hạng người này
chỉ nhìn thấy lợi mà thôi. Không thấy được điều ác, bất thiện để tránh né hoặc
từ bỏ thì dẫu có chút thành công nhưng chỉ mang tính nhất thời. Tuy vậy, hạng
người này vẫn còn khá hơn hạng người có mắt mà như mù, những người không có khả
năng tự xây dựng đời sống no ấm cho chính mình và chẳng nhận ra những điều xấu
ác, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Do vậy, vâng lời Phật dạy, mỗi người con Phật
phải nổ lực tu dưỡng để có đôi mắt sáng tức thành tựu chánh kiến, bằng cách xây
dựng đời sống vật chất và tinh thần ngày một phát triển thăng hoa.
( Lời bàn: Quảng Tánh)
0 nhận xét:
Đăng nhận xét