Thuở xưa ở Trung Quốc có vị Pháp sư Viện trưởng của chùa, có một
chú đệ tử tên là Shin Chang là một vị tu
sĩ trẻ, học rất giỏi, cũng là thủ khoa trong hằng trăm tu sĩ. Vì vậy Shin Chang
rất đặc biệt. Sư phụ của chú không mấy quan tâm đến Thiền, ông đã truyền dạy
cho Shin Chang về kinh điển và mong vị tu sĩ trẻ này một ngày nào đó sẽ trở
thành vị pháp sư lỗi lạc và nối nghiệp ông lâu dài. Sau mấy năm, người ta nói
rằng chú tiểu Shin Chang kiến thức đã vượt xa sư phụ của mình và bắt đầu trở
thành một học giả nổi tiếng với một tương lai đầy hứa hẹn. Sư phụ viện trưởng
rất kỳ vọng tươi sáng về Shin Chang. Tuy nhiên Shin Chang càng đọc kinh điển,
thì càng nhận ra rằng mình không hiểu được chính mình. Dần dần tâm của chú đã
nhen nhúm vào việc nghiên cứu về Thiền.
Một hôm sau ngày các Tăng sinh tốt nghiệp mãn
khóa, Viện trưởng chọn ba Tăng sinh giỏi nhất của mình và cho đi du khảo. Ông
cung cấp tiền bạc cho họ tiến hành nghiên cứu trong thời gian ba năm. Họ có thể
học bất cứ điều gì họ muốn, và đi bất cứ nơi nào trên đất nước Trung Hoa. Sau
ba năm họ sẽ quay lại và báo cáo về những gì họ đã học hỏi được. Sau đó sư phụ
Viện trưởng sẽ cho mỗi người trong ba Tăng sinh này trở về nối nghiệp giảng dạy
trong trường Phật học của mình. Tăng sinh đầu tiên nhận tiền và hứa sẽ nghiên
cứu về Nho giáo. Tăng sinh thứ hai sẽ nghiên cứu về Đạo giáo. Cuối cùng đến
lượt chú tiểu Shin Chang. Mặc dù nổi tiếng là một Tăng sinh trẻ xuất sắc nhất
trong lớp, nhưng Shin Chang chờ đợi đến lượt mình lãnh tiền cuối cùng mới bộc
bạch:
- Thưa sư
phụ, con không thích học nữa. Con không muốn tham học bất cứ điều gì.
Vị thầy sửng sốt bởi những lời nói của người
đệ tử:
- Cái gì? Điều gì ngăn cản con như thế? Con đã thông
thuộc kinh điển. Ta cầu mong con theo đuổi việc học hiệu quả hơn và tiếp nối sự
nghiệp giáo dục của ta.
Nhưng Shin Chang cũng rất quyết tâm: Con xin lỗi,
thưa sư phụ. Nhưng thực ra con không muốn học bất cứ điều gì. Con sẽ chỉ chấp
nhận kỳ nghỉ để đi du lịch ba năm mà thầy ban cho, thay vì du khảo, nếu thầy
đồng ý.
Lão sư viện trưởng, tỏ vẻ buồn buồn, nhưng vẫn phải
chấp thuận cho Shin Chang vì đã được tuyển chọn và cho chú một số tiền để đi du
lịch. Ông nói:
- Mặc dù đây không phải là sự mong muốn của ta,
nhưng con có thể đi nghỉ mát và cố gắng học một cái gì đó mà con có thể mang
lại để dạy cho người khác.
Vâng, thưa Sư phụ, Shin Chang nói: Con sẽ không để
thầy thất vọng.
Shin Chang sớm tìm đến Thiền viện của Đại Thiền Sư
Bách Trượng. Chú đã tu tập rất chăm chỉ, làu thông kinh điển. Bây giờ chú chỉ
giữ Tâm không-biết với quyết chí một trăm phần trăm. Sau ba năm hành thiền tinh
tiến cả ngày lẫn đêm, Shin Chang cuối cùng đã tỏ ngộ. Mặc dù có lời khuyên chú
ở lại Thiền viện của ngài Bách Trượng, nhưng chú nhớ là mình mắc nợ đã hứa với
Sư phụ viện trưởng, người đã chăm sóc và giáo dưỡng cho chú từ khi còn nhỏ. Chú
cũng nhớ rằng hai người bạn đồng môn của chú sẽ trở lại trường, để trình bày
trải nghiệm công việc du khảo của họ, như họ đều đã đồng thuận với Sư phụ viện
trưởng. Do đó, chú cũng khăn gói lên đường về chùa thầy mình.
Tất cả ba Tăng sinh trở lại vào ngày đã ấn định. Sau
khi gặp lại họ với những lãnh vực kiến thức riêng của mỗi người. Vị Pháp sư
viện trưởng bắt đầu hỏi từng học trò của ông. Ông hỏi Tăng sinh đầu tiên:
- Con nghiên cứu Nho giáo phải không?
- Bạch Sư phụ, dạ phải.
- Con đã học được những gì từ cửa Khổng sân Trình?
- Con đã học cách luôn luôn giữ mối quan hệ đúng với
những người khác. Chẳng hạn về đạo vua tôi, về nghĩa thầy trò, về tình cha mẹ,
và cả thế giới này.
- Ồ, thật tuyệt vời! Viện trưởng nói: Xin chúc mừng
sự nghiên cứu của con. Sau đó, ông yêu cầu Tăng sinh thứ hai trình bày sở học
của mình.
-
Con nghiên cứu Đạo giáo phải không?
-
Dạ bạch Sư phụ, đúng như vậy.
-
Con đã học từ Đạo giáo những gì?
-
Thưa Sư phụ, con đã học về pháp Vô vi, bản thể của toàn thể vũ trụ.
-
Thế thật là tuyệt vời! Xin cúc mừng sự nghiên cứu học tập của con.
Sau đó, đến
lượt Shin Chang, viện trưởng hỏi:
-
Trong ba năm qua con du phương, đã học được những gì?
-
Thưa Sư phụ, bổn nguyên không có gì, vì vậy con cũng không có bất cứ
điều gì.
-
Cái gì? Viện trưởng hét lên: Con có điên không? Con đã làm gì ba năm
qua, trong khi hai người anh em của con nghiên cứu học tập chăm chỉ như vậy?
-
Dạ, đối với con thì…khi mệt, con ngủ. Khi đói, con ăn.
Sự phụ của chú hét lên:
- Ngươi không tốt! Hai người anh em của ngươi đã
miệt mài học hỏi, cho nên họ sẽ trở thành giáo thọ sư gương mẫu. Còn ngươi
chẳng làm nên tích sự gì cả, chỉ lãng phí tiền bạc của ta. Vì vậy, người phải
làm thị giả để hầu hạ ta!
Vâng, thưa Sư phụ. Shin
Chang trả lời: Con xin lỗi, và nguyện y giáo phụng hành lời phán bảo của Sư
phụ.
Mỗi ngày, Shin Chang làm
việc quét dọn sạch sẽ phòng ốc của Sư phụ. Thầy chuẩn bị thức ăn, giặt giũ quần
áo và làm rất nhiều công việc nặng nhọc. Thầy luôn luôn mệt mỏi khi đêm đến
gần, nhưng thầy vẫn dồn năng lượng để hành thiền thật lâu vào ban đêm. Một ngày
nọ, Sư phụ ra lệnh cho Shin Chang chuẩn bị tắm cho ông, và bảo thầy chà lưng.
Trong khi Shin Chang chà lưng cho Sư phụ, thầy lẩm bẩm một mình: “Cảnh chùa thì
tuyệt vời, nhưng Phật không được sáng suốt, rõ ràng lắm…”
Nghe những lời này, Sư phụ
của thầy từ từ quay đầu lại, nhìn vào Shin Chang. Thấy vậy, Shin Chang tiếp tục
nói:
Phật không rõ ràng, nhưng
Ngài chắc chắn phát ra ánh sáng!
Với những lời này, viện
trưởng cảm thấy có một cái gì đó tấn công sâu vào trái tim của ông, và ông nhận ra lờ mờ rằng Shin Chang không còn
là một Tăng sinh bình thường. Một cái gì đó trong nhà sư trẻ này đã thay đổi…
Vào một buổi sáng, vài ngày
sau đó, viện trưởng đang ở nơi phương trượng, chăm chú nghiên cứu một bài kinh.
Shin Chang lặng lẽ quét dọn sàn nhà phía sau sân, cẩn thận không để gây ra bất
kỳ tiếng động ồn ào nào vì sợ mình làm phiền Sư phụ. Đột nhiên có một con ong
bay vào phòng. Nó bắt đầu lớn tiếng vo ve cố tung vào cánh cửa sổ bằng giấy bồi
trắng bên cạnh bàn Sư phụ, nó cố gắng tìm đường ra ngoài, mặc dù kề bên nó một cánh cửa đã được mở rộng. Nhìn
thấy công việc của con ong, Shin Chang tự nghĩ: “Thế giới bên cạnh rất rộng lớn
bao la, tại sao mi chỉ thích khoan vào mặt giấy này nhỉ?”. Trong giây lát, thầy
cảm tác một bài thơ rồi đọc lớn tiếng:
“Ô, này con ong ngu ngốc!
Tại sao mi dùng hết năng lượng của mình
Để cố chọc thủng cánh cửa ngăn bằng giấy?
Trong khi bên cạnh được mở toang,
Mi dễ dàng bay ra ngoài ung dung tự tại
Cho dù một trăm năm, mi cố miệt mài như thế mãi,
Nhưng sẽ không bao giờ ra khỏi khổ hải trầm luân.”
Cúi
xuống nhìn trang kinh của mình, vị viện trưởng nghe những lời này càng thêm
thấm thía, khiến ông trở nên bất động. Ông từ từ xếp quyển kinh để lại trên
bàn, kế bên bồn tắm của mình. Đôi mắt ông bắt đầu gặp ánh mắt Shin Chang, Thầy
và trò vẫn nhìn nhau thân thiết trong im lặng vô ngôn. Sau những giây phút trôi
qua, Viện trưởng nói:
- Ở đây, thầy tưởng rằng con chỉ thích rong chơi
lãng phí ba năm, nhưng trong thời gian con du phương, đã nghiên cứu được điều
gì. Hãy nói cho thầy nghe thử?
Shin Chang cúi đầu nhìn xuống, khẽ nói:
- Bạch Sư phụ, xin thầy tha thứ. Con xin lỗi, vì vừa
rồi con vô tình thốt ra lời không được tốt đẹp cho lắm. Trong thực tế, con đã
học tập với Đại Thiền sư Bách Trượng- Hoài Hải, con được chút duyên phần. Sau
khi trở về, con cảm thấy thương tiếc cho thầy mãi cặm cụi hăng say với công
việc tầm chương trích cú từng trang giấy, lặn hụp trong chữ nghĩa ngôn từ,
không quan tâm đến vấn đề trọng đại sanh tử. Con biết thầy sẽ không nghe lời
khuyên của con, vì vậy con quyết định khơi dậy sự tỉnh thức và ước mong thầy
được tỏ ngộ, mới nên mạo muội thốt ra những lời thô thiển như thế. Xin thầy vui
lòng tha thứ cho con.
- Không đâu con, thực ra thầy đã nhầm lẫn, viện
trưởng trả lời. Mặc dù trong nhiều năm
con là một học Tăng bé bỏng của thầy, nhưng bây giờ con là một giáo thọ sư
chững chạc dạy lại thầy trong việc thực hành Phật pháp chính xác. Từ bây giờ
con hãy chỉ bày cho ta những gì con đã trải nghiệm được.
Vị viện trưởng thốt ra lời yêu cầu này như một cử
chỉ cầu mong tha thiết. Ông ra lệnh gióng chuông lớn để triệu tập Tăng chúng
tất cả tại Chánh điện cho một cuộc nói chuyện. Lúc bấy giờ Shin Chang bước lên
tòa cao. Tất cả các nhà sư lớn tuổi và những Tăng sinh đều cúi đầu đảnh lễ thầy
ba lần, và sau đó lắng nghe thầy thuyết giáo.
- Kính bạch Sư phụ, thưa các vị đồng môn, và cùng
toàn thể đại chúng. Thiền sư Bách Trượng đã từng dạy những lời như vầy:
“Linh quang
độc chiếu, vượt thoát căn trần.
Thể lộ chân
thường, chẳng vương chữ nghĩa
Chân Tánh
chẳng nhiễm, vốn tự đủ đầy.
Chỉ lìa vọng
duyên, Tức Như Như Phật ”
Và ngài lại khai thị:
“Bốn đại tách
rời như giấc mộng.
Sáu trần tâm
thức vốn là không
Muốn tường
Phật Tổ về nơi ấy:
Trời lặn núi
Tây, trăng hiện đông ”.
Nghe xong những lời này, vị viện trưởng liền tỏ ngộ.
Với những giọt nước mắt cảm xúc, ông cúi đầu làm lễ học trò mình, và cho việc
giáo hóa rất sâu sắc mà ông đã nhận được từ hôm nay, khi ở vào độ tuổi về chiều
như vậy.
Bài thơ của Đại Thiền sư Bách Trương nói về: “Chơn
tánh vẫn rõ ràng và tươi sáng. Vượt thoát Sáu căn (giác quan) và Sáu trần (đối
tượng nhận thức). Những dòng này mô tả rõ sự trải nghiệm về tánh không, bản thể
uyên nguyên của chúng ta “Không mắt, không tai, không mũi, không lưỡi, không
thân, không ý”.
Những dòng kế tiếp “đánh động “sự học tập kinh điển
và tất cả các kiến thức học thuật: “Chân thể vẫn sáng suốt và thường tại. Chữ
nghĩa và lời nói không thể cản trở ngăn ngại nó được”. Sự hiểu biết khôn ngoan
chưa đủ, bạn phải tìm bản thể uyên nguyên của bạn, chân tánh của bạn, nó vẫn
hiện rõ ràng và mãi mãi, nó không sanh tử. Nếu bạn thấu đạt sự trải nghiệm tánh
không này, sau đó bạn thấy rằng tất cả mọi thứ đã được hoàn toàn. Do đó, chân
tánh không có mùi hôi bất tịnh và không có một không khí ô nhiễm. Không có vấn
đề gì chúng ta tạo tác- tốt hay xấu. Bản thể uyên nguyên của chúng ta luôn luôn
hoàn toàn tự do bất nhiễm và đầy đủ. Không có điều gì ở đây như là tội tổ tông.
Giống như một khối cầu hoàn hảo, Chân tánh của chúng ta vốn không có khởi đầu
và không có kết thúc (Vô thỉ vô chung). Tại thời điểm này, bạn sẽ thấy mọi thứ
chính xác như chúng đang hiện hữu. Vì vậy, “Xa lìa vọng duyên, không dính mắc
bất kỳ suy nghĩ, Chính thật như vậy là Phật ”.
Chúng ta đang sống trong thế giới khổ đau, một nỗi
đau khổ như giấc mơ. Nếu bạn đạt được Tánh không, hay Niết bàn, tất cả mọi nỗi
khổ niềm đau của bạn sẽ biến mất. ./.
(Trích:
Thiền Tông Chỉ Nam: giảng Thiền Sư Sùng
Sơn)
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét