Một
thời, Thế Tôn trú ở Rajagaha, tại Veluvana. Bấy giờ Gia chủ tử Singalaka, dậy
sớm, ra khỏi thành Vương Xá, chấp tay đảnh lễ sáu phương.
Rồi
Thế Tôn, buổi sáng vào thành Vương Xá khất thực, sau khi dạy Singalaka về ý nghĩa
đảnh lễ sáu phương, và Ngài dạy thêm:
Này
Gia chủ tử, vị Thánh chủ nhân đối xử với hạng nô bộc có năm cách: 1/ Giao việc
đúng theo sức lực của họ, 2/ Lo cho họ ăn uống và tiền lương đầy đủ 3/ Điều trị
bệnh cho họ khi họ bị bệnh 4/ Chia sẻ các mỹ vị đặc biệt cho họ 5/ Thỉnh thoảng
cho họ nghỉ phép.
Này
gia chủ tử, các hàng nô bộc được chủ nhân thương tưởng đối xử với năm cách như
trên, thì hàng nô bộc cũng có năm cách đối xử với gia chủ như sau: 1/ Dậy trước khi chủ dậy 2/ Đi ngủ sau chủ 3/ Tự bằng lòng với các vật
chủ đã cho 4/ Khéo làm các công việc 5/ Đem danh tiếng tốt đẹp cho gia chủ.
Này
gia chủ tử, vị chủ nhân đối xử với các hàng nô bộc theo năm cách, và nô bộc có
lòng thương tưởng đối với chủ nhân cũng theo năm cách, như vậy tất cả đều được
an ổn, thoát khỏi các sự sợ hãi.
(Trường Bộ II, Kinh Giáo Thọ Thi Ca La Việt)
Lời bàn: Khi nói về
mối quan hệ giữa giới chủ nhân và công nhân, Thế Tôn đã đề cập đến trách nhiệm
của giới chủ nhân trước. Đây là một cách nhìn nhận vấn đề rất nhân bản và tiến
bộ trong thời cổ đại, khi mà những người làm công luôn bị khinh rẻ, thậm chí bị
xem như nô lệ, giới chủ nhân được trọn quyền sinh sát.
Một
người chủ muốn thành công, trước hết phải có khả năng quản trị, điều hành nhân
viên. Bố trí người có năng lực chuyên môn đúng vào vị trí công việc. Không đúng
người đúng việc cho dù người đông vẫn không chạy việc, về lâu về dài chắc chắn
sẽ chuốc lấy tổn hại và thất bại. Mặt khác, phải luôn luôn nghĩ đến quyền lợi
của người lao động. Chế độ lương bổng hợp lý, ăn uống đầy đủ. Nhất là quan tâm
đến người làm khi bệnh tật hoặc xảy ra tai nạn lao động. Trong những dịp lễ
tết, cần ban thưởng hay thiết đãi tiệc tùng để động viên, khuyến khích. Và nhất
là chế độ nghỉ phép hợp lý để người làm được nghỉ ngơi hoặc có dịp đi thăm
viếng, tham quan.
Chúng
ta biết rằng cách đây hơn 2500 năm mà Thế Tôn đã có quan niệm về sử dụng lao
động không khác mấy so với thời đại chúng ta bây giờ. Nếu giới chủ nhân kiện
toàn được năm yếu tố trên thì lo gì những người làm công không gắn bó, làm việc
hết lòng.
Một khi người sử dụng lao động và người lao động đều
được lợi ích, no ấm thì xã hội bớt mâu thuẫn, bất công, mọi người đều hạnh
phúc, an vui. Chính điều này đã gó phần kiến tạo xã hội thịnh vượng, công bằng
văn minh. Đó cũng là mục tiêu hướng đến diệt khổ của đạo Phật./ (Lời bàn: Quảng Tánh)
0 nhận xét:
Đăng nhận xét