THẢM HẠI CỦA SỰ SÂN HẬN
Tự ngã và sự
cố chấp vào tự ngã là một trong những nguyên nhân dẫn đến khổ đau tang thương
và mất mát. Khi tự ngã được đề cao thì con người thoả mãn,
hạnh phúc, nhưng một khi tự ngã bị xúc phạm thì sự bực bội và thậm chí thù hận
sẽ khởi sanh. Tuỳ theo sự luyến ái và cố chấp vào tự ngã, tuỳ theo tính chất, quy mô của sự xúc phạm mà mức độ phiền não
hoặc hận thù được kéo theo tương ứng.
Trong lịch
sử nhân loại, đã có nhiều cuộc chiến đẫm máu mà nguyên nhân bắt nguồn từ việc
làm tổn thương và huỷ nhục tự ngã tha nhân. Thời Đức Phật
còn tại thế, Vương tử Tỳ Lưu Ly là một trường hợp điển hình như vậy. Tỳ Lưu Ly đã bị sỉ nhục về
nguồn gốc xuất thân, ôm ấp vết thương đó bằng lòng hận thù cao độ, được tưới tẩm
bởi sự xúc xiểm ngoa mị của bề tôi bất chính. Tỳ Lưu Ly đã thảm sát gần như
hoàn toàn vương tộc Thích Ca, với mức độ
tàn khốc từ cuộc thảm sát này, theo ngôn ngữ tư pháp ngày nay xem tương đương
như tội diệt chủng.
Vương tộc Thích Ca ở Ca Tỳ La vệ có hoàng
thân Mahanama là người kế nghiệp vương quốc Ca Tỳ la vệ ( Kapilavatthu ), sau
khi vua Suddahodana quá vãng. Thân vương
Mahanama trước đây đã lấy tỳ nữ Nagamunda và
sanh ra một con gái tên là Vasabha khattiya. Vua Pasenadi ( Ba Tư Nặc )
trị vì vương quốc Kosala ( Kiều Tất la ) ngỏ ý cầu hôn một người con gái của
vương tộc Thích Ca ( Sakya ) xuất phát từ nhiều lý do khác nhau, nên vương tộc
Thích Ca đã gả nàng Vasabha Khattiya, một người con gái có mẹ ở giai cấp thấp
cho quốc vương Pasenadi ( Ba Tư Nặc ). Tỳ Lưu Ly là đứa con được sanh ra từ cuộc
hôn nhân không rõ ràng về danh phận. Nói cách khác, Tỳ Lưu ly là con của vua Ba
Tư Nặc ( Pasenadi ) và nàng Vasabha khattiya.
Tuy có
mẹ xuất thân từ giai cấp thấp, nhưng do được giáo dưỡng trong môi trường quyền
quý và tình yêu thương của vua cha Pasenadi, nên Tỳ Lưu Ly từng bước trở thành
một người mộ Phật và là một tướng quân uy dũng. Tỳ Lưu Ly sống trong tình yêu
thương và truyền thống mộ Phật của cha mẹ, Tỳ Lưu Ly cũng ảnh hưởng phần nào từ
môi trường giáo dục này. Tỳ Lưu Ly cũng đam mê học Phật, các nguồn tư liệu chứng
mình rằng, từ nhỏ đến lúc trưởng thành làm một vị tướng quân, Tỳ Lưu Ly vẫn còn
là một vương tử hiền lành và là một người ủng hộ cũng đam mê học hỏi Phật pháp.
Vậy nguyên nhân nào khiến cho vương tử Tỳ Lưu Ly trở thành một kẻ phiến nghịch
với tôn thân?
Đã có lần vua
Pasenadi biết được nguồn gốc thấp kém của
vợ mình, là nàng Vasabha khattiya nên đã phế truất tước vị cả mẹ lẫn con, bắt cả
hai mẹ con phải sống trong nội cung và không được tự do đi lại. Đức Phật biết được chuyện, Ngài đã khuyên vua
Pasenadi.
-Thưa Đại vương, nàng Vasabha khattiya là con
gái của ai?
- Bạch Thế
Tôn, của Mahanama
-Khi nàng đến
, nàng là vợ của ai?
- Bạch Thế
tôn, của tôi
-Thưa Đại
vương, nàng là con của vua, nàng đến làm vợ vua, nàng sanh đứa con trai cho vua.
Đứa con trai ấy, do lý do gì không làm chủ vương quốc thuộc sở hữu của người
cha?
Từ lời khuyên này, vua Pasenadi đã khôi phục
nhân thân và địa vị của Tỳ Lưu Ly. Đây
là dấu ấn thứ nhất ảnh hưởng tiêu cực đến tâm tư của vương tử Tỳ Lưu Ly khi còn
thơ ấu.
Không những vậy, trong một lần về thăm quê
ngoại, vương tử Tỳ Lưu Ly đã đi vào một nơi thâm nghiêm của hoàng gia, vô ý ngồi
trên một bảo toà nằm ở vị trí trung tâm của toà nhà. Các người trong hoàng tộc Thích Ca biết chuyện này,
nên đã trách mắng Tỳ Lưu Ly thậm tệ, và sau đó họ tẩy rửa
căn nhà cũng như chỗ ngồi đó bằng sữa và nước. Theo vương tộc Thích Ca, căn nhà
này và chỗ ngồi đó đã bị một đứa trẻ có nguồn gốc nô tỳ làm cho dơ bẩn, nên phải
làm lễ thanh tẩy. Các kinh luận đã ghi nhận và lý giải về
trường hợp này. Đây là tác động thứ hai làm cho hạt giống hận thù trong vương tử
Tỳ Lưu Ly sôi sục dâng trào.
Tư liệu Nikaya cho rằng, thời điểm vương tử Tỳ
Lưu Ly về thăm quê ngoại và bị sỉ nhục nặng
nề vào lúc 16 tuổi, vào thời điểm ấy, vương tộc Sakya vừa hoàn thành một giảng
đường lớn, giảng đường này sau đó được Đức Phật dự lễ khánh thành. Đây cũng là
lúc Đức Phật đã lớn tuổi và không được khoẻ lắm.
Tỳ Lưu Ly với một thanh niên vừa trưởng
thành, sự phát triển về tâm sinh lý chưa ổn định, với việc bị nhiều người bên
ngoại tộc làm nhục về nguồn gốc nhân thân, đã tạo nên một vết thương lòng lớn
khó phai mờ trong tâm khảm.
Không những
vậy, nổi đau nầy còn được nhân lên bởi sự xúc xiểm của Bà la môn Hảo Khổ, và sự
hỗ trợ của cận thần Digha Karayana. Viên quan Digha Karayana vốn là một người
cháu của đại tướng Bandhula vốn có oán thù với vua Pasenadi trước đó. Trong khi
vua Pasenadi giao cho Digha Karayana tín vật của vương quyền trước khi vào nghe
pháp với đức Phật tại tu viện ở thị tứ Medulampa của người Sakya, thì viên quan
ấy đã đoạt lấy và sau đó trao lại cho Tỳ Lưu Ly, để vương tử chính thức nắm lấy
vương quyền, dù chưa được phép của thân phụ. Đây là điều kiện thuận lợi, làm
chín muồi quyết tâm phục hận của Tỳ Lưu Ly đối với vương tộc Thích Ca.
Trên đây là
nguyên nhân trong đời hiện tại. Trong một liên hệ xa hơn, tức là nguyên nhân
nhiều đời về trước, theo tư liệu Nikaya, thì dòng tộc Thích Ca đã ném thuốc độc
xuống dòng sông hại chết nhiều loài thuỷ tộc, nên hôm nay
phải chịu quả diệt vong. Lại có tư liệu khác nói rằng, trong nhiều kiếp trước,
Tỳ Lưu Ly làm thân cá , có tên là Câu Toả dòng tộc Thích Ca đã ăn loại cá đó, nên hôm nay phải gánh
lấy tai ương. Một tư liệu khác nói rằng, trong một tiền kiếp xa xưa vương tử Tỳ
Lưu Ly làm thân một con cá lớn trong một ao đầm, vương tộc Thích Ca đã vây bắt
cá lớn cá nhỏ trong đầm ăn, nên bây giờ
trả quả báo sát hại cả dòng tộc.
Trong các
nguyên nhân nêu trên, thì nguyên nhân bị huỷ nhục về nguồn
gốc nhân thân, bị xúc phạm nặng nề về đẳng cấp thân tộc mang tính thuyết phục
hơn cả. Vì lẽ điều đó phù hợp với quan điểm phân biệt đẳng cấp, đã ăn sâu trong
tim và trong tâm của người dân Ấn, từ thuở xa xưa cho đến ngày hôm nay.
Diễn biến và hệ quả của cuộc thảm sát:
Sau khi cận thần Digha Karayana trao cho biểu
tượng vương quyền. Tỳ Lưu Ly lên ngôi vua và bắt đầu thực hiện dã tâm của mình.
Nhớ lại mối hận năm xưa. Tỳ Lưu Ly quyết tâm kéo binh về làm cỏ kinh thành
Kapilavatthu.
Trước sự kiện này, theo tư liệu Nikaya, Đức
Phật đã ba lần can ngăn Tỳ Lưu Ly bằng cách ngồi dưới một cội cây bên con đường
chính của cuộc hành quân chinh phạt. Điều đặc biệt kỳ thú trong sự kiện này là
cội cây Ngài đang ngồi tuy thuộc đất của vương thành Kapilavatthu nhưng bị khô
trụi lá, trong khi đó có rất nhiều bóng cây râm mát, nhưng thuộc phần đất của Tỳ
Lưu Ly. Khi kéo quân sang, thấy Đức Phật ngồi dưới gốc cây trụi lá, Tỳ Lưu Ly
kinh ngạc, nên dừng ngựa vấn an và sau đó cầu xin Đức Phật đừng ngồi dưới gốc cây khô trụi lá kia. Nhân
đó Đức Phật đáp rằng:
Thưa Đại
vương, cứ để mặc Ta, bóng của thân tộc Ta khiến cho Ta mát mẻ. Từ câu trả lời
này, Tỳ Lưu Ly đã phần nào hiểu được tấm lòng của Đức Phật đối với vương tộc của
mình, nên đã ban lệnh thu quân. Qua ba lần như vậy, lần thứ tư Đức Phật biết rằng
nghiệp quả của vương tộc Thích Ca đã chín muồi, nên Ngài không sử dụng biện
pháp hỗ trợ nào nữa. Với bao nỗi uất hận được tích tập từ thuở bé, cộng với sự
xúc xiểm của những cận thần xấu ác như Digha Karayana, Tỳ Lưu Ly đã thảm sát gần
như hoàn toàn dòng họ Thích Ca, xương chất thành đống, máu chảy thành sông, chỉ
trừ ông ngoại Mahanama và vài người thân thuộc. Sau đó không lâu, đau khổ với
những lỗi lầm do đứa cháu ngoại bất trị gây ra với vương tộc Sakya, Mahanama
cũng tự trầm tuẫn tiết.
Từ cuộc thảm
sát của Tỳ Lưu Ly, kinh thành Kapilavatthu chìm ngập trong tang thương với bao
nổi đau trầm thống. Có những gia đình cha mẹ đều chết mất vì vương nạn Tỳ Lưu
Ly, nên con cái phải bơ vơ nương tựa với người thân. Đây cũng là trường hợp về
hai người cháu ngoại của Tỳ kheo Thiện Ngữ,
do vì cả cha và mẹ đều mất từ vương nạn, nên ông ngoại phải vất vả khất thực để nuôi
dưỡng chăm nom. Không những vậy, có những vị Tỳ kheo ni do vì chiến loạn
của Tỳ Lưu Ly nên phải qua đêm một mình ở ngoài thành nên phạm lỗi, nhân đó Phật
dạy rằng, đây là việc chẳng đặng đừng nên không có tội. Thậm chí có những người
dòng họ Thích Ca do quá sợ hãi nên phải quy y ngoại đạo để giữ gìn sinh mạng của
mình. Đức Phật vì họ nên nói: “các ngươi do sợ hãi nên nương theo ngoại đạo xuất
gia, thọ pháp phục của họ, nay không còn lo sợ nữa, tất nên về quy y nơi Phật
pháp”. Vì vậy, Đức Phật ra lệnh cho các đệ tử đặc biệt độ cho những người đó,
nhân đây rất nhiều người họ Thích từ ngoại đạo trở về quy y với Phật pháp.
Trong cuộc thảm sát vương tộc Thích Ca của Tỳ
Lưu Ly trừ một số ít còn sống sót, để rồi
không lâu sau đó, đại diện vương tộc Sakya ở Kapilavatthu đã đến Kuslynagar cầu
xin phần Xá lợi của Phật để phụng thờ, ngoài ra còn có bốn vị vương tử dòng họ
Thích đào thoát được đến khu vực Ganadhara, lập quốc làm vua các nước nhỏ và xiển
dương giáo pháp của Phật nơi xứ sở đó ./.
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét