CHỌN BẠN MÀ CHƠI
Chọn bạn mà chơi là một quan niệm
sống đã có từ lâu đời, trong suy nghĩ cũng như trong cuộc sống của mọi người,
con người ta không thể tồn tại và phát triển nếu thiếu đi các mối quan hệ xã hội.
Trong các mối quan hệ trong xã hội, có mối quan hệ tình bạn đóng vai trò quan
trọng trong cuộc sống đời người của ta. Tục ngữ Việt Nam có câu “gần mực thì
đen, gần đèn thì sáng”, sự ảnh hưởng của người bạn tốt hay xấu đến cuộc đời của
ta không phải ít. Có khi bạn giúp ta trở
nên người tốt có hạnh phúc an vui trong đời, có khi bạn đưa ta đến chỗ hư thân
mất nết và khổ luỵ
trong đời.
Cho nên trong kinh Phật khuyên
ta nên làm bạn với thiện, tức là làm bạn với người tốt, người hiền thiện. Có bốn
loại bạn trong kinh Hiền nhân là: Bạn như hoa, bạn như đất, bạn như cân, bạn
như núi. Bạn như hoa là người bạn không bền lâu như khách qua đường, như hoa sớm
nở chiều tàn. Bạn như đất, là người bạn cùng ta chia sẻ trong các hoàn cảnh vui
buồn cùng có nhau, giống như đất chịu đựng tất cả không than, không trách không
so đo tính toán. Bạn như cân là bạn xuôi thời mẫn thế, vui thì đến buồn thì đi,
có lợi thì chơi không lợi tránh xa, tức là còn tiền còn bạc còn đệ tử, hết tiền
hết bạc hết anh em, giống như cái cân đầu nào nặng thì chốc xuống, đầu nào nhẹ
ngẩng lên. Bạn như núi: là người bạn chung thuỷ từ đầu đến
cuối, không thay đổi dù trong hoàn cảnh nào. Như ngọn núi vững
vàng dù nắng dù mưa, gió bão, núi vẫn
xanh tươi như ngày nào.
Làm bạn với người thiện thì điều
tốt phát sanh, điều xấu giảm đi, do thiện pháp phát sanh nên các ác pháp được
đoạn trừ, cho nên cần phải làm bạn với thiện. Làm bạn với thiện các thiện pháp
chưa sanh sẽ được sanh khởi, các thiện pháp đã sanh càng tăng trưởng. Các pháp bất
thiện đã sanh được đoạn trừ, các pháp bất thiện chưa sanh sẽ không sanh.
Dưới con mắt tuệ quán của Phật
phải là người bạn tốt, có đạo đức, có tu tập, có giữ giới, có trí tuệ, có khả
năng giúp ta đoạn trừ các việc ác, làm sanh khởi và phát triển các việc thiện.
Một người bạn tốt đúng nghĩa sẽ giúp ta sống hướng thiện và hướng thượng. Chính
vì vậy việc chọn bạn có vai trò rất quan trọng trong việc hoàn thiện bản thân,
tăng trưởng đạo đức. Nếu ta quá dễ dãi trong việc chọn bạn thì vô cùng nguy hại.
Giao thiệp với những người bạn, hút thuốc, uống rượu, bia, cờ bạc, trộm cắp,
sát sanh, hại người …thì lâu ngày những tập khí đó sẽ ảnh hưởng xấu đến mình
lúc nào không hay. Ngạn ngữ Anh có câu: “Hãy
cho tôi biết bạn của anh là ai, tôi sẽ chỉ cho anh biết, anh là người như thế
nào”. Ca dao Việt Nam có câu “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”.
Trong môi trường xấu chúng ta sẽ
bị ảnh hưởng cái xấu xa, còn môi trường tốt chúng ta sẽ học tập được những điều
tốt đẹp, mở mang vốn hiểu biết, trở thành con người có hữu ích cho bản thân,
gia đình và xã hội. Có người lại hỏi chơi với người tốt không chơi với người xấu,
thì ai là người giúp đỡ họ. Để thay đổi một người xấu thật không phải đơn giản,
không thể một mình bạn có thể làm được,
điều đó cần phải có thời gian, môi trường, gia đình, xã hội cùng chung
tay cùng góp sức. Nếu bạn chưa có đủ tài, đủ đức, đủ trí tuệ thì cần phải thận
trọng trong việc kết bạn. Cho nên mỗi người thật tỉnh táo và sáng suốt lựa chọn
cho mình những người bạn tốt để kết thân.
Kinh Pháp cú Phật dạy:
Chớ thân với bạn ác
Chớ thân kẻ tiểu nhơn
Hãy thân người bạn lành
Hãy thân bậc thượng nhơn
Trong kinh Giáo Thọ Thi Ca La Việt,
Trung bộ ghi rằng
Người bạn gì cũng lấy
Người bạn chỉ nói giỏi
Người nói lời nịnh hót
Người tiêu pha xa xỉ
Cả bốn không phải bạn
Biết vậy người trí tránh
Chơi với người bạn xấu, sẽ góp phần
làm cho các hạt giống thiện của mình bị thiêu rụi không thể sanh trưởng và phát
triển được, chẳng thể nẩy mầm thành cây, còn việc xấu sẽ sanh và phát triển như
cỏ dại gặp mưa rào. Giao thiệp với những người bạn xấu sẽ đem lại khổ đau và bất
hạnh, tệ hại hơn có thể vướng vào vòng pháp luật và tù tội, như ma tuý, trộm cắp, cờ bạc v.v
Phật dạy người có trí phải tránh xa bạn ác, như tránh con đường có nhiều
sự nguy hiểm và độc hại. Còn người bạn tốt sẽ giúp ta từ bỏ những thói hư tật xấu,
làm các việc lành, khi ta gặp khó khăn thì luôn bên cạnh ta có người bạn tốt
giúp đỡ.
Làm bạn với thiện, thân hữu với
thiện, giao thiệp với thiện, thời được những điều tốt lành, như trí tuệ phát
sanh, hạnh lành phát triển, tiêu trừ các
ác pháp, hiện tại sống an lạc, không mắc nợ, không tù tội,
không lo sợ, thân hoại mạng chung sanh cõi lành, giải thoát khổ đau.
Như vậy mỗi người hãy chọn lựa cho mình những người bạn tốt, có nhân
cách, có đạo đức để cùng nhau hướng đến đời sống an vui trong hiện tại và hạnh
phúc trong tương lại ./.
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét