TỨ ÂN
Hỏi: Đạo Phật và các đạo giáo khác ở Nam Bộ như Đạo
Bửu Sơn Kỳ Hương, đạo
Tứ Ân Hiếu Nghĩa, đạo Cao Đài và đạo Hoà Hảo đều có giáo lý Tứ ân. Vậy có sự
khác biệt nào về nội dung Tứ ân giữa các đạo ấy và có phải chúng bắt nguồn từ
giáo lý Tứ ân của Phật giáo?
Đáp: Tứ ân hay Tứ trọng ân là
một trong những giáo lý quan trọng của Phật giáo. Người con Phật, vâng lời Phật
dạy, luôn nêu cao tinh thần tri ân và báo ân trong đời sống tu tập hàng ngày.
Theo kinh Đại Thừa
Bản Sanh Tâm Địa Quán, quyển 2, Tứ trọng ân là bốn ân sâu nặng gồm ân cha mẹ,
ân chúng sanh, ân quốc vương và ân Tam Bảo, khái lược như sau:
Ân cha mẹ: Cha mẹ
sanh đẻ nuôi nấng ta rất cực nhọc cho đến lớn khôn. Vậy ta phải báo đáp bằng sự
cung kính, vâng lời, phụng dưỡng cha mẹ lúc tuổi già, khi cha mẹ mất thì phải
thờ cúng và cầu cha mẹ mau giải thoát.
Ân chúng sanh: Ta thọ
ơn của chúng sanh rất nhiều, như nhờ nông phu mà ta có cơm ăn, nhờ thợ dệt mà
ta có áo mặc v.v…. cho đến sự che chở của thiên nhiên và giúp đỡ của muôn loài.
Vậy ta phải báo đáp bằng sự siêng năng làm việc và học đạo, cầu cho chúng sanh đều
được giải thoát.
Ân quốc vương: Nhờ
vua (hoặc người lãnh đạo quốc gia và các cấp) lo sắp đặt các việc trong và
ngoài nước mà chúng ta được an cư lạc nghiệp. Vậy ta phải báo đáp bằng cách
sống lương thiện và lo tu hành độ cho họ.
Ân Tam Bảo: Nhờ Tam
Bảo mà ta hiểu được đạo lý và phương tu hành để diệt khổ, đạt được hạnh phúc,
an vui. Vậy ta phải báo đáp bằng sự cung kính và tu học cho mau đắc quả.
Ngoài ra, theo Thích
Thị Yếu Lãm, Tứ ân gồm có: Ân cha mẹ, ân sư trưởng, ân quốc vương và ân thí
chủ.
Kế thừa giáo lý Tứ ân
của Phật giáo, một số đạo giáo ở Nam bộ vận dụng giáo lý Tứ ân, xem như một
trong những chuẩn mực quan trọng để hoàn thiện con người. Đạo Bửu Sơn Kỳ Hương
lấy Tứ ân làm nền tảng gồm: Ân tổ tiên cha mẹ, ân đất nước, ân Tam Bảo, ân đồng
bào và ân nhân loại. Tứ ân của đạo Tứ Ân Hiếu Nghĩa gồm: Ân Phật và thầy tổ, ân
cha mẹ tổ tiên, ân quốc gia xã hội và ân nhân loại (Phan Lạc Tuyên, Những đạo
giáo ở Nam Bộ).
Đạo Cao Đài quan niệm mỗi người có tam
thể xác thân: Xác thân phàm, thân thể do cha mẹ phàm sanh ra. Xác thân thiêng
liêng, còn gọi là chơn thần do Đức Phật Mẫu tạo ra, nên gọi Đức Phật Mẫu là Đại
Từ Mẫu. Linh hồn là điểm linh quang do Đức Chí Tôn ban cho nên gọi Đức Chí Tôn
là Đại Từ Phụ. Vì thế, Tứ ân trong đạo Cao Đài gồm: Ân cha mẹ phàm trần, ân cha
mẹ thiêng liêng (ân của Đại Từ phụ và Đại Từ mẫu đã ban cho linh hồn và chơn
thần), ân thầy dạy dỗ nên người, ân quốc gia xã hội (Hiền Tài Nguyễn văn Hồng,
Cao Đài từ điển).
Tứ trọng ân đạo Hoà hảo là giáo lý
trọng yếu để thực hành tôn chỉ “học Phật tu nhân”, đồng với Tứ ân của đạo Bửu
Sơn Kỳ Hương gồm : Ân tổ tiên cha mẹ, ân đất nước, ân Tam Bảo, ân đồng bào và
nhân loại. Muốn làm tròn nhân đạo phải giữ trọn vẹn Tứ ân này. Mặc dù đạo Hoà
Hảo không đặt nặng vấn đề xuất gia làm Tăng nhưng chư Tăng vẫn được tín đồ đạo
này kính trọng qua việc tri ân Tam Bảo: “Tam Bảo là gì? Tức Phật, Pháp, Tăng.
Con người nhờ ân tổ tiên, cha mẹ sanh ra, nuôi dưỡng, nhờ đất nước tạo kiếp
sống cho mình, ấy là phương diện về vật chất. Về phương diện tinh thần, con
người cần nhờ đến sự giúp đỡ của Phật, Pháp, Tăng khai mở trí óc cho sáng suốt.
Phật là đấng toàn thiện, toàn mỹ, bác ái vô cùng, quyết cứu vớt sanh linh ra
khỏi trầm luân, khổ hải. Thế nên, Ngài mới truyền lại giáo pháp, tức là những
lời chỉ dạy, cho các chư Tăng chẳng ai lạ hơn, đó chính là những đại đệ tử của
Đức Phật vậy. Bởi vì, Đức Phật luôn luôn chỉ dẫn và cứu vớt quần sanh ra khỏi
miền mê khổ, nên ta hãy kính trọng Phật, hãy tin tưởng và tín nhiệm vào sự
nhiệp cứu đời của Ngài. Làm theo những lời chỉ dạy của các chư Tăng cho biết
(Lê Hiếu Nghiêm, Bồ tát Huỳnh Phú Sổ và Phật giáo thời đại).
Như vậy, xét về đại thể, giáo lý Tứ ân
trọng Bửu Sơn Kỳ Hương, Tứ Ân Hiếu Nghĩa và Phật giáo Hoà Hảo tuy tên gọi và
cách sắp xếp các ân có phần khác nhau nhưng nội dung vẫn tương đồng với giáo lý
Tứ ân của Phật giáo. Trong giáo lý Tứ ân của đạo Cao Đài, ân cha mẹ phàm trần,
ân thầy dạy dỗ nên người, ân quốc gia xã hội cũng có phần tương đồng, riêng ân
cha mẹ thiêng liêng thì có nội dung khác biệt./.
Phụ lục: Bốn đạo, Tứ Ân Hiếu
Nghĩa, Bửu Sơn Kỳ Hương, Cao Đài và Hoà Hảo đều lấy giáo lý Tứ ân của Phật giáo
là nền tảng để lập nên Đạo, thứ đến bốn đạo này cũng đều lấy Tam Bảo Phật,
Pháp, Tăng là chỗ quy hướng đưa người học đạo đến chỗ Chân, Thiện, Mỹ. Bốn đạo
này gọi là tôn giáo Nội sinh, tức là tôn giáo được phát sinh ra trong nước, lấy
Hiếu là cơ bản sau đó lấy Tam Bảo làm triết lý tu tập. Bốn đạo giáo này có thể
nói là một loại tôn giáo biến thể từ Phật giáo mà ra, vì giáo lý Tứ ân và Tam Bảo
Phật, Pháp, Tăng tất cả đều là Phật giáo. Tuy có sự tu tập khác nhau trên
phương diện hành trì nhưng cũng giúp cho con người bỏ ác làm lành hướng thiện,
góp phần không nhỏ đem lại an ninh trật tự cho xã hội một cách thiết thực./.
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét