CÚNG PHẬT
Hỏi: Xin cho biết những
lễ phẩm cúng Phật hằng ngày tại tư gia bao gồm những gì? Cúng thờ những “lễ vật” giả như quả nhựa, hoa vải, nhang đèn điện có
mang tội không? Có nên thực hành cúng ngọ tại tư gia không? Phật là Đấng Giác
ngộ, thể nhập Pháp thân cố nhiên không thọ thực như chúng sanh nhưng tại sao
trong nghi thức cúng ngọ lại có bát cơm cùng việc trì chú Biến thực chơn ngôn
và Cam lồ thuỷ chơn ngôn?
Đáp: Cúng Phật là một trong những biểu hiện tâm
thành kính đồng thời là bổn phận cơ bản của người thờ Phật. Sẽ mất cơ hội tích
luỹ, vun bồi phước báo cho tự thân và đắc tội bất kính nếu thờ Phật mà sơ suất,
chểnh mảng việc cúng dường. Lễ phẩm cúng Phật tại tư gia rất đơn giản, thông
thường bao gồm: hoa (bông hoa), quả (trái cây), hương (nhang, trầm), đăng (đèn)
và tịnh thuỷ (nước trong sạch).
Trên bàn thờ Phật, lúc nào
bông trái cũng tươi tốt, nhang đèn sáng sủa, bàn thờ sạch sẽ, tinh tươm là điều
lý tưởng. Song tuỳ thuộc vào hoàn cảnh riêng của mỗi gia đình, không phải bất cứ nhà nào cũng làm được việc ấy. Trong trường hợp
điều kiện không cho phép thì chỉ dâng cúng hoa trái vào những ngày rằm, mùng một
hoặc những ngày vía Phật và Bồ tát mà thôi. Tuy nhiên, những ngày còn lại trong
tháng dẫu không có hoa trái nhưng nhang đèn luôn đầy đủ, phải quét dọn bàn thờ
sạch sẽ, rút bớt chân nhang, thay nước sạch, đốt hương cúng Phật mỗi ngày.
Theo thiển ý của chúng tôi,
dùng những lễ vật như trái cây giả, nhang điện, đèn nến điện để “cúng” Phật tuy
không mang tội nhưng cũng không nên. Dẫu rằng, với công nghệ chế tạo hiện nay,
nhang, đèn, hoa, trái cây giả trông khá đẹp và giống như thật nhưng chúng chỉ
là vật trang trí chứ không phải là lễ phẩm để dâng cúng. Phẩm vật dâng cúng dù
nhiều hay ít, tốt hoặc xấu, ngon hay dở đều phải là thật, lễ bạc nhưng lòng
thành và tâm thành thì Phật chứng. Lễ phẩm là biểu hiện của tấm lòng, do đó sẽ
lố bịch khi dùng lễ giả để cúng mong biểu thị tấm lòng chân thật.
Mặt khác, về phương diện thẩm
mỹ, nhất là trong việc thờ phụng giả tạo thì lại càng không nên. Nhang điện
không có khói thì không thể nào “nguyện đem lòng thành kính gửi theo đám mây
hương” được; đèn nến điện thì chẳng thể nào lung linh, huyền ảo; hoa vải và
trái cây nhựa thì sống sượng, khô cứng; đôi khi có cả hệ thống đèn chớp nháy
xanh đỏ lập lèo, loạn xạ. Tất cả những “lễ phẩm” này không tạo nên sức sống, sự
trang nghiêm, thanh tịnh và sống động của bàn thờ Phật mà ngược lại, chính sự cứng
nhắc, lèo loẹt và giả tạo này đã làm mất đi nét thành kính thiêng liêng, đông cứng
những rung động tâm linh, do vậy khó có thể giao cảm với Phật lực.
Tại tư gia, cúng ngọ nếu được
thực hành vào mỗi ngày thì rất tốt song không bắt buộc. Đa phần, hàng Phật tử
chỉ cúng ngọ mỗi khi trong gia đình có kỵ giỗ,, cúng linh, còn thường ngày chỉ
đốt hương mà thôi. Chỉ riêng ở chùa, cúng ngọ là một trong những lế tiết quan
trọng, được thực hiện hằng ngày.
Đúng như nhận thức của các bạn,
Phật là Đấng Giác ngộ, chứng nhập Pháp thân, cố nhiên Ngài không thọ thực như
chúng sanh. Do đó, cúng Phật (cúng ngọ) không phải để Phật “ăn” như cúng linh
hay cúng thí cô hồn mà chỉ cầu Phật chứng. Vì thế, những lễ phẩm dâng cúng Phật,
kể cả bát cơm tượng trưng cho vật thực, chỉ có ý nghĩa biểu trưng cho lòng
thành kính mà thôi. Điều chủ yếu trong cúng Phật là thông qua những lễ phẩm tượng
trưng ấy để dâng cúng trọn vẹn tấm lòng thanh tịnh với Ngũ phần tâm hương là Giới
hương, Định hương, Huệ hương, Giải thoát
và Giải thoát tri kiến hương.
Tuy nhiên, trong nghi thức
cúng ngọ thì ngoài việc cúng Phật ra còn có phổ cúng dường. Trên hết là cúng dường
chư Phật trong mười phương, kế đến là chư Hiền Thánh, sau cùng là chúng sanh
trong lục đạo, dâng cúng hết thảy chúng sanh trong pháp giới (Thượng cúng thập
phương Phật, trung phụng chư Hiền Thánh, hạ cập lục đạo phẩm…) Muốn cho chúng
sanh trong lục đạo ăn được, tất yếu phải gia trì thần chú biến thực, biến thuỷ.
Ngay đây, chúng ta cần xác định rõ là cúng Phật (ngọ) với lễ phẩm cơm, nước,
hoa, trái, nhang, đèn cùng với tâm thành kính, thanh tịnh của Ngũ phần tâm
hương là đủ. Còn vấn đề gia trì thần chú biến thực, biến thuỷ trong nghi thức
cúng ngọ chỉ dùng để cúng dường tất cả chúng sanh trong lục đạo. Không nên hiểu
và liên tưởng một cách máy móc, thô thiển về việc dâng cúng cơm nước và trì tụng
thần chú biến thực, biến thuỷ trong nghi thức cúng ngọ là cúng cho Phật
“ăn” như các chúng sanh khác./.
Trích Phật pháp Bách
vấn tập II.
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét