Ý
NGHĨA XUẤT GIA
Xuất gia : xuất
là ra, gia là nhà, là ra khỏi nhà. Có hai hạng người ra khỏi nhà, phần đông người
thứ nhất là kẻ nam người nữ đến tuổi lập
gia đình, đi lấy chồng, lấy vợ rồi ra khỏi nhà cha mẹ để lập gia đình riêng,
thì gọi là xuất giá. Xuất gia hay xuất giá cũng đều là xuất. Người thứ hai là
phát tâm tu học đạo giải thoát, thì cũng ra khỏi nhà cha mẹ cầu thầy học đạo, cắt
ái từ sở thân không còn lưu luyến gia đình nữa.
Người đời ra khỏi nhà nhưng không ra khỏi nhà, mà lại vào trong nhà vào
trong cái nhà phiền não, vì thế họ thuộc hạng người tối đi vào tối, mê đi trong
mê. Ngược lại người tu cầu giải thoát, khi ra khỏi nhà thì đến nhà Như Lai, nhà
mà không có nhà, cái nhà vô tướng vô tác, để đạt đến đời sống vô sanh bất tử.
Trên cầu Phật đạo dưới hoá độ chúng sanh, tức đi con đường
nguyện lực, còn người đời đi con đường nghiệp lực. Con đường nguyện lực thì đưa
đến chấm dứt khổ đau cho mình và nhiều người khác; còn con đường nghiệp lực đưa
đến khổ đau cho chính mình và nhiều người khác. Con đường nguyện lực là con đường
ly dục nên không có khổ đau, tự mình không khổ đau, giúp người hết khổ
đau. Ngược lại con đường nghiệp lực là
con đường tham dục chấp thủ nên khổ đau chồng chất khổ đau.Tự mình làm mình khổ
đau và làm nhiều người khác khổ đau.
Xuất gia có ba nghĩa : xuất thế tục gia,
xuất phiền não gia và xuất tam giới gia. Trong ba nghĩa, nghĩa thứ hai là xuất
phiền não gia là quan trọng. Dù tu pháp môn nào, cũng lấy xuất phiền não làm
căn bản cho sự tu tập để tiến đến giải thoát giác ngộ.
Câu chuyện xuất gia giữa Thiền sư Vô Ngôn
Thông với vị thiền khách như sau :
Một hôm thiền sư Vô Ngôn Thông vào lúc
đang lễ Phật, có một vị thiền khách đến hỏi :
Toạ chủ lễ cái gì đó ?
-
Sư
đáp : lễ Phật
-
Thiền
khách chỉ tượng Phật hỏi : Cái này là
cái gì ?
-
Sư
không đáp được. Đêm đó sư y phục chỉnh tề đến đảnh lễ vị thiền khách thưa rằng
:
-
Điều ngài hỏi khi nãy tôi chưa biết ý chỉ như
thế nào ?
-
Thiền
khách không trả lời câu hỏi mà hỏi lại sư :
-
Toạ chủ xuất gia đến nay trải được mấy
hạ ?
-
Sư
thưa : được 10 hạ.
-
Thiền
khách hỏi : Đã từng xuất gia chưa ?
-
Sư
trở thành hoang mang không đáp được
-
Thiền
khách bảo : Nếu không hiểu điều đó, thì
dù có 100 hạ cũng chẳng ích gì .
—{–
Nếu không hiểu điều đó, thì dù 100
hạ chẳng ích gì, câu nói của vị thiền khách
chính là ám chỉ dù có phát tâm xuất gia từ bỏ gia đình, vào chùa cạo
tóc, tu học, ăn chay, giữ giới, an cư kiết hạ, không thiếu sót phận sự, nhưng
chưa ra khỏi nhà phiền não thì dù có an cư 100 hạ cũng vô ích. Cho nên sau khi
nghe thiền sư Vô Ngôn Thông trả lời : “ được 10 hạ”, vị thiền khách liền xuất một
chiêu chí mạng bằng hỏi dồn một câu đầy nghịch lý, vì đã an cư 10 hạ mà sao lại
hỏi “ Đã từng an cư chưa ?”. Như thấy trong ba nghĩa xuất gia, nghĩa xuất phiền
não gia là chủ yếu và cực kỳ quan trọng đối với người tu xuất gia lẫn người tu
tại gia.
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét