DINH DƯỠNG VÀ BỆNH LÝ DẠ DÀY
BS CK1
Trần Thị Minh Nguyệt
Dạ dày là một bộ phận trong bộ máy
tiêu hóa, có hình dáng giống như cái túi để đựng thức ăn, có vai trò quan trọng
trong dinh dưỡng. Bệnh lý dạ dày thường gặp là viêm loét dạ dày- tá tràng do
tăng tiết acid, có thể là bệnh mãn tính hoặc cấp tính , biểu hiện ở các triệu
chứng khác nhau như đau bụng, khó tiêu, ợ nóng, ợ hơi, ợ chua, khó chịu….là bệnh
thường gặp đứng đầu trong các bệnh ở đường tiêu hóa, bệnh có chiều hướng ngày
càng gia tăng.
- Ăn uống không hợp lý
là một nguyên nhân gây bệnh :
Có
rất nhiều nguyên nhân gây tình trạng tăng acid dạ dày, trong đó một nguyên nhân hay gặp là do ăn uống
thiếu khoa học, không đúng giờ giấc làm bệnh đau dạ dày phát triển.
-
Ăn uống thất thường, bỏ bữa, ăn quá khuya đều là nguyên nhân gây tăng tiết acid
dịch vị, dễ làm viêm loét niêm mạc dạ dày- tá tràng.
- Ăn quá nhanh, thức ăn chưa được
nghiền nát, tiêu hóa một phần tại khoang miệng đã được đẩy xuống dạ dày làm
tăng gánh nặng, dễ tổn thương niêm mạc dạ dày.
- Rượu, thuốc lá, trà, cà phê đậm
đặc, thực phẩm có tính kích thích, quá chua, cay cũng là chất dễ Làm tổn hại niêm
mạc dạ dày.
- Việc ăn uống không vệ sinh rất dễ
mắc các bệnh về đường ruột như viêm dạ dày cấp tính, đầy bụng, buồn nôn…
Nguyên
tắc dinh dưỡng cho người mắc bệnh dạ dày :
Quá trình tiêu hóa, hấp thụ
thức ăn được thực hiện trong hệ thống tiêu hóa từ khoang miệng cho đến ruột
non. Trong đó, dạ dày đóng vai trò quan trọng, vừa là nơi dự trữ thức ăn đưa
vào để tiêu hóa dần, vừa là cơ quan nghiền nhuyễn thức ăn, tạo điều kiện thuận
lợi cho tiêu hóa, hấp thụ thức ăn ở ruột non. Các yếu tố về lượng thức ăn, sự
nhai nghiền thức ăn thành mảnh nhỏ tại miệng trước khi nuốt vào dạ dày có vai
trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa. Người có bệnh dạ dày cần lưu ý :
- Nấu chín, ninh nhừ thức ăn,
không nên ăn thực phẩm sống.
- Ăn chậm, nhai kỹ,
- Không bỏ bữa, chú ý bữa ăn sáng,
không ăn quá no trong một bữa, nên chia thành nhiều bữa nhỏ ( 4-5 bữa ) để khỏi
gây căng dạ dày ( vì căng dạ dày dễ kích thích tiết nhiều acid) đảm bảo luôn có
một lượng thức ăn giúp trung hòa acid.
- Không ăn nhiều canh chung với
cơm, sẽ không nhai kỹ được cũng như gây loãng và giảm tiết nước bọt tại khoang
miệng, do đó thức ăn chưa được tiêu hóa một phần tại khoang miệng, làm tăng
gánh nặng cho dạ dày.
- Ăn xong không
nên lao động nặng, chạy nhảy ngay.
Thực phẩm nên dùng cho người có bệnh lý dạ dày
:
- Sữa, trứng có
tác dụng giúp trung hòa acid trong dạ dày : sữa bò, sữa hộp, bơ, phô-mai…
- Thực phẩm
giàu đạm: Thịt,cá nạc nên chế biến luộc, hấp, nấu nhừ.
- Rau củ dùng rau non luộc hoặc nấu dạng súp,
các loại rau củ nên ăn chín.
- Thực phẩm
giàu tinh bột giúp trung hòa acid như cơm nấu nếp, cơm nếp nát, bánh mì, các loại
khoai củ, cháo….
- Dầu ăn nên
dùng số lượng ít.
Những thực phẩm nên tránh :
- Thức ăn nhiều
mùi vị, chất thơm như thịt quay, rán, thịt ướp
muối, cá ướp muối và những thức
ăn xào rán nhiều dầu mỡ.
- Các loại thực
phẩm chế biến sẵn như dăm bông, lạp xưởng, xúc xích, các loại nước xốt, nước thịt
cá đậm đặc.
- Những thức ăn
cứng, dai gây cọ xát niêm mạc dạ dày như thịt nhiều gân, sụn, rau có nhiều xơ
già, quả sống …
- Các loại hoa
quả có vị chua, các món ăn có vị chua, cay như gia vị, giấm, tiêu, tỏi, ớt …hay
các thực phẩm có thể gây trướng bụng đầy
hơi như dưa cà, hành muối…
- Các chất kích
thích như cà phê, trà, nước ngọt có ga….
- Thức ăn quá
nóng hoặc quá lạnh- Thức ăn sống, lạnh,
không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
Một chế độ dinh dưỡng khoa
học hợp lý, điều độ kết hợp lối sống lành mạnh, tâm lý thoải mái giúp phòng
tránh được bệnh lý dạ dày cũng như giúp người bệnh cải thiện tốt triệu chứng,
tránh cho bệnh có chiều hướng trầm trọng hơn.
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét