VẤN ĐỀ SỬ DỤNG FACEBOOK
Facebook là mạng xã hội
thu hút đông đảo lượng người sử dụng nhiều nhất:
Hiện nay chúng ta đang sống trong một thế
giới toàn cầu hóa, một thế giới ngày càng
“ phẳng hơn”, mọi sự trao đổi thông tin trở nên nhanh hơn, với sự hỗ trợ
của kỷ thuật số khoa học và công nghệ thông tin. Trong số công cụ phục vụ, đáp ứng nhu cầu vô
tận của nhân loại các mạng xã hội là những công cụ vô cùng tiện ích.
Facebook một mạng xã hội ra đời muộn hơn
một số ứng dụng khác như: Myspace, Yahoo, Blog…nhưng nó đã lấn át các đối thủ,
nhanh chóng trở thành một mạng xã hội khổng lồ, chiếm vị trí số một toàn thế giới,
thu hút hàng tỷ người tham gia. Nếu như Facebook được sử dụng ở Trung Quốc thì con số người sử
dụng Facebook sẽ không dừng ở con số này. Ngành phát thanh mất 38 năm để có 50
triệu người nghe. Để đạt đến con số này, truyền hình mất 13 năm, Internet mất
14 năm, còn Facebook chưa đầy 9 tháng đã có 100 triệu người dùng v.v.. Vậy đủ
biết sức mạnh của Facebook đến đâu.
Gần đây mạng xã hội Facebook tăng đột biến
về số người dùng tại Việt Nam. Facebook được sử dụng ở mọi lúc mọi nơi, tạo ra
sức cuốn hút ghê gớm và tốc độ lan truyền mạnh mẽ, đặc biệt là trong giới trẻ.
Người ta thống kê cuối năm 2015 tại Việt Nam, có 35 triệu người sử dụng
Facebook hoạt động hằng tháng, tức 1/3 đân số tại Việt Nam (92 triệu người ).
Việt Nam là quốc gia có lượng người dùng Facebook lớn thứ 3 trong khu vực Đông
Nam Á, sau Indonsesia (82 triệu) và Thái Lan (37 triệu người). Đó là con số thống kê 2015 nhưng nay 2021 thì
số lượng người sử dụng Facebook tăng lên rất nhiều. Đối với những người dưới 8
tuổi không thống kê, vì đối tượng này sử dụng Facebook với mục đích không phải để mua sản phẩm, dịch
vụ (tức là có ít hành vi mua sắm trên Facebook). Facebook thống kê áp dụng đối
tượng từ 18 tuổi đến 65 tuổi để phục vụ mục đích thương mại mà thôi. Điều này
có nghĩa là người dùng Facebook trên thực tế còn nhiều hơn vì nhóm dưới 18 tuổi
và 65 tuổi đang sử dụng Facebook không phải là ít. Tại sao Facebook có sức cuốn
hút đến như vậy ? vì nó có công năng tuyệt
vời mà Facebook đem lại cho mọi người.
- Facebook : nơi gặp gỡ, chia sẻ
và thể hiện mình :
Sự kết nối Facebook ban đầu từ nhóm những
người bạn, hoặc cùng trường lớp, cơ quan, sở thích…và từ đó có thể mở rộng ra
không cùng tận. Không có biên giới nào dành cho Facebook ! Mọi người cũng có thể
kết bạn, gởi tin nhắn cho nhau cũng như người dùng có thể cập nhật trang hồ sơ
cá nhân của mình để thông báo cho bạn bè ở bất cứ nơi nào có mạng Internet.
Chính vì vậy Facebook là một công cụ hữu hiệu trong việc tuyền tải những thông
điệp, thông tin đến hàng triệu người trên khắp hành tinh bằng con đường nhanh
nhất. Facebook còn cung cấp cho người dùng những ứng dụng giải trí tuyệt vời (
trò chơi, game, nghe nhạc, xem phim …) Một đặc tính nổi bậc nữa của Facebook chính
là mọi người có thể cập nhật trạng thái bộc lộ suy nghĩ của mình để thỏa mãn
nhu cầu “ chia sẻ”. Nó gần giống như cuốn nhật ký sinh động ghi lại những cảm
xúc, ấn tượng, tình cảm, sẻ chia trong cuộc sống đời thường. Chính những đặc điểm
trên, Facebook trở thành mạng xã hội năng động liên tục mang đến cho mọi người dùng những trải nghiệm vô
cùng thú vị.
Chỉ cần có một tài khoản trong Facebook,
người dùng có thể đưa lên những nội dung, hình ảnh,video clip…chia sẻ cùng mọi
người, tham gia bình luận, an ủi, động viên, “ gỡ rối”, thể hiện thái độ của mình
với những gì được chia sẻ qua việc bấm nút “like” động viên tác giả. Qua
Facebook, người dùng có thể hiểu được cuộc sống, tâm tư, tình cảm của người
thân nơi xa xôi. Nó có thể giúp người ta tìm thấy nhau trong đời, tìm lại nhau
sau bao nhiêu năm thất lạc, xa cách. Nó giúp tìm kiếm việc làm, kinh doanh, đó
là một kênh quảng cáo toàn cầu hiệu quả. Nó còn giúp con người ta cách thức làm
ăn, giúp các hội, đoàn, các đội tình nguyện hoạt động từ thiện, nhân đạo, vì
môi trường. Nó có thể cứu những phận đời, giúp đỡ, an ủi người bất hạnh. Facebook
còn là nơi trao đổi bài vở, kiến thức… và còn vô vàn tiện ích khác nữa nẩy sinh
và đáp ứng những nhu cầu đa dạng của con người trên khắp hành tinh.
Facebook là nơi lưu trữ và giao lưu của rất
nhiều nguồn tin phong phú và đa dạng. Mỗi ngày, biết bao nhiêu thông tin mới mẻ
từ Facebook. Thực tế cho thấy, nhiều tin tức trên Facebook được cập nhật rất
nhanh chóng, nên tin ở Facebook mới hơn tất cả những trang tin các báo điện tử
chính thống. Có nhiều thông tin rất chính xác và hữu ích chỉ có trên Facebook
mà không thể tìm thấy ở những nguồn tin khác. Rất nhiều những sự kiện quan trọng
trong xã hội đều được phản ánh trung thực và nhanh chóng trên Facebook, hơn những
tờ báo mạng uy tín lâu nay. Trên Facebook, nhiều tiêu cực xã hội kịp thời được
phản ánh một cách đầy thuyết phục khi có cả hình ảnh, video clip làm chứng cứ.
Nhờ đó, dư luận xã hội lên tiếng và sự phản ứng nhanh chóng của số đông có tác
dụng vô cùng to lớn, góp tiếng nói cộng đồng vào việc ổn định và phát triển xã
hội.
Từ khi xuất hiện máy vi tính bảng như
Ipad và các loại điện thoại thông minh hỗ trợ, người ta vào Facebook ở mọi nơi,
mọi lúc. Chính vì vậy mà Facebook có sức hút mãnh liệt với mọi người, nhất là
giới trẻ, khi mà nhu cầu giao tiếp, giao lưu, chia sẻ, khám phá, hiểu biết, trải
nghiệm…ở họ vô cùng lớn. Nhu cầu nhiều, sử dụng nhiều nên rất nhiều người đã
không cưỡng nổi sự lôi cuốn như mê hoặc của mạng xã hội này và hệ quả tất yếu
không thể tránh khỏi : hội chứng “nghiện”
Facebook !
Facebook : dễ nghiện
khó bỏ, tác hại vô cùng:
Một cách bản năng, một trong những nhu cầu
quan trọng của con người là kết nối giao tiếp. Ai cũng muốn được bày tỏ suy
nghĩ, quan điểm của mình về một vấn đề, và muốn người khác hiểu mình và hơn thế
nữa, là muốn ý kiến của mình tạo ảnh hưởng, tác động đến người khác càng nhiều
càng tốt. Với nhu cầu này, Facebook có thể đáp ứng tất cả. Do đó, Facebook có một
ma lực đối với tất cả mọi người, nhất là giới trẻ. Thế nhưng, người đã “ ghiền”
Facebook thì vô tư chia sẻ những thông tin cuộc sống như một phần việc hằng
ngày. Chuyện gì phát sinh trong một ngày sinh hoạt họ đều mang lên Facebook, mỗi
ngày đăng lên gần chục trạng thái khác nhau, bình luận, trả lời, nhấn nút
“like” và lấy đó làm niềm vui trong cuộc sống. Họ có thể thức thâu đêm để cập
nhật trạng thái (status), bình luận (comment) đọc tin, “like” ảnh hay chia sẻ
các đường dẫn, trang mạng đến một thông tin nào đó, thử các ứng dụng, gia nhập
các hội nhóm. Một số “nghiện” đến mức họ dùng mạng chỉ vì một mục đích duy nhất
là để vào…Facebook !!!
Một khi lạm dụng Facebook quá đà, người
dùng ắt phải dành rất nhiều thời gian cho nó ! Nghiện cái gì cũng không tốt và
khó bỏ, Facebook không là ngoại lệ. Những người nghiện dành cho Facebook một vị
thế ưu tiên hơn mọi thứ khác, thậm chí ăn, ngủ cùng Facebook. Mỗi khi viết câu
gì đó (status), hay đưa hình ảnh, video clip lên là họ ngồi đợi mọi người bấm
nút “like”, bình luận (comment) thế nào,
“like” lại. Họ có thể dành cả nửa thời gian mỗi ngày để tán gẫu, khoác
lác, tung hứng, trò chuyện, cứ vài phút lại lướt Facebook một cách vô thức. Họ
mua điện thoại, laptop cũng chỉ vì muốn được lên Facebook ở khắp mọi nơi. Có những
con nghiện, đến mức ăn gì, uống gì, nghĩ gì làm gì cũng đưa lên đó; thậm chí
mua cái áo mới cũng chụp hình đưa lên để mọi người cùng bàn tán khen chê, ăn uống,
ngủ nghỉ, vui chơi giải trí…làm gì họ cũng có thể cập nhật trạng thái (status)
trên Facebook. Hầu hết những người dùng Facebook, cảm thấy vô cùng hạnh phúc
khi những gì mình chia sẻ trên đó được nhiều người like. Thế là nhiều người
dùng đủ cách để “ câu like”, nghĩa là nói một cách giật gân, gây tò mò, chú ý
và bấm nút “like” thể hiện sự đồng tình, khuyến khích, khen ngợi, hô hào để được
nhiều người “ đáp lễ” mà “like ” lại cho mình.
Có nhiều người sau khi dùng Facebook một
thời gian thì kịp nhận ra những nguy hiểm do nghiện Facebook và trăn trở tìm
cách “ cai” bằng nhiều biện pháp khác nhau : xóa phần mềm Facebook trong điện
thoại, cài phần mềm khác thay thế hoặc có bạn còn dán khẩu hiệu “ một ngày lên
Facebook chỉ một lần” khắp phòng để tự kỷ ám thị mình. Đã có người cai được,
nhưng phần lớn thì đâu vào đó. Những con nghiện Facebook cũng thừa nhận là khó
cai, cai mãi không thành, đến mức có cả “ Hội những người cai Facebook nhưng
không thành” lên tới gần 1.600 thành viên ! Facebook quả thực là thói quen dễ
nghiện nhưng khó bỏ !.
Chính sức hút mãnh liệt của Facebook mà một
khi lạm dụng và trở thành “ con nghiện” thì mạng xã hội này trở thành con dao
hai lưỡi gây tác hại không nhỏ. Đơn cử vài tác hại như sau :
Ảnh hưởng sức khỏe và công việc làm :
Có nhiều bạn mãi mê Facebook có thể dành nhiều tiếng đồng hồ mỗi ngày dán mắt
lên màn hình máy tính hoặc điện thoại chỉ để sử dụng các ứng dụng của Facebook.
Nhiều người đã tiêu phí thời gian, sức khỏe của mình vào Facebook để rồi xao
lãng việc học hành và công việc. Đó là chưa kể đến việc đau vai gáy, giảm thị lực
khi chúng ta dành quá nhiều thời gian để “ sống” cùng Facebook.
Facebook nơi dễ dàng bị nhiễu loạn thông
tin: Facebook tái hiện cuộc sống xã hội trên không gian ảo nên cuộc sống “
ngoài kia” thế nào, Facebook cũng như thế ấy. Đây là nơi hội tụ của vô số thông
tin đủ loại, có tính chất khác nhau, được viết bởi các quan điểm, góc nhìn, tầm
nhận thức và độ thẩm thấu khác nhau, nên ở đó không chỉ có kim cương ngọc quý
mà là kho tạp khổng lồ chứa không ít rác thông tin, rác văn hóa độc hại. Những
thông tin trên Facebook thường thể hiện quan điểm cá nhân, không có ai kiểm chứng
cả nên đúng sai, tốt xấu, hay dở…mỗi người đọc phải tự thẩm định và sàng lọc.
Chính vì vậy, ai biết sử dụng Facebook một cách khôn ngoan thì nhận được nhiều
lợi ích từ mạng xã hội này, còn không sẽ dễ dàng bị lạc dẫn bởi các luồng tin
không chính xác, có ảnh hưởng tiêu cực đến nhận thức, thái độ sống của người
dùng. Bản chất hai mặt của vấn đề là điều hiển nhiên và Facebook là con dao hai
lưỡi mà không phải ai cũng thấy mặt trái của việc lạm dụng nó.
Facebook công cụ hỗ trợ
cho việc hoằng pháp.
Những công năng rất tuyệt vời đối với người
cư sĩ tại gia như tạo liên kết bạn bè, chia sẻ thông tin cá nhân, bày tỏ cảm
xúc, trạng thái, cùng các ứng dụng của kênh giải trí năng động, hầu như không
quá cần thiết đối với người xuất gia chúng ta. Tuy nhiên, Facebook giúp chúng
ta chia sẻ kiến thức Phật pháp, tài liệu học tập, cập nhật thông tin Phật sự một
cách nhanh chóng và rộng rãi hơn khi mạng xã hội này có công năng phá vỡ mọi
rào cản không gian. Ứng dụng “live
stream video ” giúp cho các sự kiện Phật giáo, các bài giảng được gởi lên Facebook
trực tuyến càng làm cho Phật pháp được tiếp cận dễ dàng, sâu rộng và kịp thời
trong quần chúng. Những pháp thoại và bài viết của những nhà hoằng pháp lớn như
ngài Dalai Lama, Thiền sư Nhất Hạnh đều nhờ đến Facebook mà tiếp cận đến đông đảo
quần chúng trong xã hội. Đây là cách để những bài viết về Phật pháp, video bài
giảng, hình ảnh và thông tin phật sự nhanh chóng đến nhiều người ở mọi nơi trên
thế giới không hề có sự ngăn ngại nào.
Người tu học có thể dùng Facebook như một
kênh để chia sẻ Phật pháp đến những Phật tử và giới trí thức hữu duyên nhằm
nâng cao trình độ nhận thức Phật pháp. Nhờ đó, sẽ có nhiều người chọn cách tiếp
cận Phật pháp linh hoạt hơn, không nhất thiết họ phải đến chùa trực tiếp để
nghe giảng pháp mới tu được. Mạng xã hội, đặc biệt Facebook, hỗ trợ để nhân rộng
ảnh hưởng tích cực của đạo pháp đến với nhiều người trong xã hội ở mọi lúc mọi
nơi, góp phần chuyển tải một “ Đạo Phật ứng dụng” đến với con người và xã hội.
Những người này lại tiếp tục mang những thông điệp an vui và hạnh phúc của giáo
pháp đến nhiều người khác nữa bằng chức năng “ chia sẻ” (share) của Facebook. Họ
là những bông sen mới nở, mang hương thơm Chánh pháp đến những người xung quanh
nhờ tuệ giác của đạo Phật khi biết cách nương vào làn gió ‘Facebook’.
Tuy nhiên ứng dụng này của
Facebook, cũng có phần bất tiện khi chức năng sắp xếp bài cũ một cách có hệ thống
theo từng nhóm không tìm thấy ở đây ( vì Facebook không ưu tiên cho ứng dụng
này). Do đó khi đưa tài liệu, thông tin lên Facebook, chúng sẽ trôi đi trong mớ
hổn độn giữa những bình luận và một khi cần tìm lại nội dung cũ của chính mình,
thật không dễ dàng chút nào ! Với người đọc thì lại càng khó hơn !
Hơn nữa, qua tìm hiểu, người viết nhận
ra rằng, người dùng Facebook quan tâm nhiều hơn ở những thông tin mới, tin gây
shock và những dòng bình luận, nên chỉ thích đọc những đoạn viết ngắn, chứ ít
khi kiên nhẫn đọc chậm rãi để có thể thẩm thấu những bài viết dài hoàn chỉnh.
Như vậy, Facebook chỉ có thể đóng vai trò hỗ trợ đưa đường dẫn (link), hoặc vài
lời giới thiệu ngắn gọn, còn những tài liệu, bài nghiêng cứu và thông tin Phật
pháp vẫn phải cần những trang mạng Phật giáo chuyên biệt để đăng tải và lưu trữ.
Có như vậy, những người làm công tác truyền
bá văn hóa Phật giáo mới có thể đáp ứng nhu cầu sử dụng thường xuyên và lâu
dài, tạo điều kiện thuận lợi cho những
người muốn đọc lại, nghe lại những tài liệu đã đưa lên trang nhà trước đó. Trên
thực tế, quý Hòa thượng, Thượng tọa sử dụng Facebook theo cách hỗ trợ cho trang
Phật giáo cố định để những Phật pháp được công chúng đón nhận theo con đường
nhanh nhất khi giới thiệu trên Facebook và sau đó tiếp cận đầy đủ nhất khi theo
đường dẫn về với trang chuyên Phật giáo. Các “ Fanpage” giới thiệu những pháp
thoại và bài viết của ngài Dalai Dama, Thiền sư Nhất Hạnh, TT Nhật Từ và rất
nhiều vị khác nữa là sự vận dụng rất thành công chức năng hỗ trợ này của
Facebook.
Ngoài ra, những Tăng Ni trẻ sử dụng
Facebook phục vụ cho vấn đề trao đổi tài liệu học tập, giao lưu chia sẻ, cập nhật
thông tin để kịp thời thông báo những thông tin cần thiết của trường lớp đến với
nhau trong nhóm. Như vậy, ở một mức độ nhất định Facebook góp phần đem lại lợi
ích thiết thực cho người xuất gia nếu chúng ta biết sử dụng đúng cách và hợp
lý. Tuy nhiên, thực trạng cho chúng ta thấy một bức tranh khác đáng lo ngại hơn
về việc sử dụng Facebook của người xuất gia, nhất là ở Tăng Ni trẻ.
Thực trạng sử dụng
Facebook trong Tăng Ni trẻ
:
Như trên đã trình bày, Facebook đã
mê hoặc người dùng đến mức báo động, và người xuất gia cũng không là ngoại lệ.
Trào lưu sử dụng mạng xã hội Facebook đã xâm thực vào đời sống nhà chùa. Nó mời
gọi, dụ dỗ và có sức hút mãnh liệt đối với khá nhiều Tăng Ni trẻ. Những vị này,
đã và sẽ bước chân vào các ngôi trường Phật học và thế học. Chẳng khác nào tuổi
trẻ “ ngoài đời”, họ sử dụng công cụ này một cách cuồng nhiệt hơn bất cứ thứ gì
khác nếu không có sự hướng dẫn, khuyên răn thậm chí dùng đến cả các hình thức kỷ
luật của những bậc Thầy Tổ. Người viết xin nêu
lên một số vấn đề trăn trờ về sử dụng Facebook của Tăng Ni trẻ như sau :
Dành quá nhiều thời
gian cho Facebook
Khi tác ý viết bài về đề tài này, người viết dành thời gian vào Facebook mỗi
ngày để khảo sát thực tế việc sử dụng Facebook của một số Tăng Ni trẻ mà biết
được để định hướng cho bài viết có tính ứng dụng cao nhất trong khả năng có thể. Dù rằng có một số Tăng
Ni trẻ không lấy chính danh tên hay pháp danh thay vào đó lấy những tên “ vô
thường” “ từ vi” “ vô ưu” “ cõi tạm” “
thanh thản” v.v. Trước khi viết bài này, người viết và Facebook thường xuyên để tìm hiểu thì nhận thấy rằng,
một số Tăng Ni trẻ chăm đưa hình, siêng cập nhật trạng thái, nhiệt tình “like”,
hoan hỷ bình luận và trả lời bình luận hầu như mỗi ngày. Một nghịch lý là người
xuất gia nào sử dụng nghiêm túc Facebook với mục đích cho hoằng pháp thì sau
khi viết tin, đưa hình với mục đích chia sẻ thông tin Phật sự, người ấy hầu như
không tham gia trả lời bình luận, hoặc nếu có rất ít. Trong khi đó, những tu sĩ
trẻ khi đưa những thông tin về cuộc sống đời thường thì thường xuyên cập nhật
thông tin, hình ảnh, nhắn tin và bình luận nhiều lần trong ngày như một đam mê
khó bỏ. Điều này mất rất nhiều thời gian, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe
và thời khóa tu tập.
Ảnh hưởng tiêu cực đến
sự tu tập của Tăng Ni trẻ
: Những năm đầu bước vào con đường tu tập, người xuất gia cần dành thời gian,
năng lượng, sự chú tâm thường xuyên cho
việc học giới luật, oai nghi, kinh điển và hành trì cũng như các hoạt động hữu
ích khác của người xuất gia để dần thuần thục mình trong nếp sống của đạo là điều
vô cùng cần thiết. Một khi phát tâm xuất gia nguyện sống đời phạm hạnh, mỗi
tăng Ni đều hiểu rằng, càng bớt đi duyên trần thì càng dễ chuyên tâm cho việc học
pháp và tu đạo. Nếu không làm như vậy mà tiếp tục những việc liên hệ quá nhiều
đến đời sống xã hội, như lạm dụng Facebook chẳng hạn, sẽ là một chướng ngại lớn
trên con đường tu học vậy. Đáng nói hơn, khi dùng Facebook, tâm còn non nớt của
người mới vào đạo dễ dao động, giải đãi, suy nghĩ dễ bị ảnh hưởng tiêu cực vì
chịu sức tác động đa chiều từ việc dùng Facebookmà tự mình không đủ khả năng
đinh hướng.
Đăng tải những hình ảnh
mất oai nghi, phản cảm trên Facebook: Qua tìm hiểu thực tế, người viết thấy phần lớn những vị tu
sĩ sử dụng Facebook một cách nghiêm túc để chia sẻ Phật pháp thường dùng chính
tên mình hoặc tên chùa, tịnh xá đặt tên tài khoản Facebook. Điều này rất đáng
trân trọng và Tăng Ni trẻ nên học hỏi. Trong khi đó, một số Tăng Ni cứ nghĩ rằng
Facebook là ảo và ẩn mình dưới những tên khác để không ai biết mình. Thế rồi
các vị này thường xuyên đưa lên Facebook những hình ảnh mất oai nghi, phản cảm.
Với một số tu sĩ trẻ, một khi tham gia Facebook mà không tự đặt ra cho mình một
nguyên tắc nhất định, không ý thức hậu quả mình làm thì hậu quả sẽ tai hại khôn
lường. Nhu cầu kết nối chia sẻ và tâm lăng xăng muốn thể hiện mình, hiếu thắng
“câu like” là mục đích để những Tăng Ni trẻ nông nổi sử dụng các ứng dụng của
Facebook một cách tùy tiện, không cân nhắc. họ đưa lên Facebook nhiều hình ảnh
sinh hoạt đời thường rất khó coi như tụ tập ăn uống, cụng ly nâng chén, ôm nhau
đùa giởn, tạo dáng không phù hợp với oai nghi người xuất gia, đưa hình ảnh sinh
hoạt, phòng ngủ… Là người xuất gia mà cuộc
sống thường nhật của mình, từ việc ăn gì, uống gì, đi đâu, làm gì… ta đều muốn
cả thế giới đều biết, liệu có hay ho gì ? Làm vậy liệu ta có khác gì với người
tại gia cư sĩ ? Khi người xuất gia làm điều này, vị ấy tự tạo chướng ngại cho bản
thân mình trên con đường tu tập, đồng thời, làm ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh
người xuất gia trong mắt quần chúng Phật tử và cộng đồng :
Gợi ý một số biện pháp : Đây là một số cảm nhận của người viết muốn
chia sẻ về những điều thu hoạnh được trong thời gian tìm hiểu và bám sát đề tài
này. Để có thể an toàn và tự tại hơn khi sống chung với “thời đại ” internet,
thiết nghĩ ai sử dụng Facebook cũng cần nhìn lại bản thân mình để kịp thời định
hướng trong việc tiếp cận với mạng xã hội hấp dẫn này :
Cần hâm nóng chí nguyện xuất gia của minh
để kịp thời định hướng trong cuộc sống tu tập . Không phung phí thời gian, ai
cũng hiểu rằng, mọi giá trị cuộc sống được
làm bằng thời gian, do đó phải biết cân đối việc sử dụng thời gian sao cho
chính đáng để thực hiện tâm nguyện đời mình là điều quan trọng của mỗi cá
nhân. Tự ý thức thời gian của người tu
tập, chủ yếu dành cho việc học đạo, tu đạo và làm sáng đạo đẹp đời, khép mình
trong sự tu học, tôn trọng lời dạy của các bậc thầy tổ và các thế hệ đi trước
nhiều kinh nghiệm trong việc tu học để luôn tự nhắc không “ phản bội” tâm nguyện
ban đầu của mình, luôn ý thức rõ mục đích của mình, đang làm gì. Việc hằng ngày
trong đời sống tu tập cần ý thức rõ về mình đang làm gì, làm với mục đích gì,
việc làm của mình sẽ đưa đến hậu quả như thế nào, ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực
ra sao.
Cuộc sống của một đời người vốn có giới hạn,
trong đó quỹ thời gian được sống và sức khỏe là yếu tố vô cùng quan trọng, cần
phải chắc chiu đừng lãng phí..
Hằng ngày
chúng ta lên Facebook để tiếp xúc với người thế tục và việc của thế tục thì khiến
tâm trí chúng ta cũng suy nghĩ theo chuyện thế tục, dẫn đến việc tu tập không tốt
đẹp là việc tất nhiên.
Người tu tập phải siêng năng nhiếp tâm
vào các pháp thiện, tránh xa các pháp bất thiện. Facebook không phải là tội đồ
mà công cụ hỗ trợ rất tốt cho việc tu học và hoằng pháp của chúng ta trong thời
đại công nghệ. Cần khách quan và nghiêm túc đúng đắn với bản thân, luôn chiếu
soi mỗi hành động của mình với tâm nguyện ban đầu để không lạc lối và uổng
phí thời
gian, lại chuốc rắc rối cho mình.
Một khi tự ý thức thời gian của người xuất gia chủ yếu dành cho việc học
đạo tu đạo và làm sáng đạo đẹp đời.
Luôn ý thức rõ mục đích của mình khi quyết
định chia sẻ gì trên Facebook. Là người xuất gia, hơn ai hết, chúng ta cần ý thức
rất rõ việc mình làm là gì, làm với mục đích gì, đâu là hậu quả có thể từ việc
làm của mình, ảnh hưởng tích cực, tiêu cực ra sao, khi sử dụng các ứng dụng của
Facebook, cũng cần có đáp án của tất cả các câu hỏi trên. Bình tâm và khách
quan nhìn lại, chúng ta thấy người tu sĩ không nên chia sẻ quá nhiều những vấn
đề nằm ngoài sự tu học, không liên hệ đến mục đích chia sẻ giáo pháp với người
có duyên. Cần làm chủ tâm mình, không đưa lên Facebook những nội dung chia sẻ
không đem đến sự an vui, lợi lạc cho mình, cho người, cho đời, cho đạo. Cần nhiều
hơn ở sự chánh niệm tỉnh giác của mỗi cá nhân. Trong kinh giáo giới La hầu la ở
rừng Am ba la, Đức Phật dạy trước khi
hành động, đang khi hành động và ngay cả sau khi hành động, chúng ta cần quán
xét việc mình làm, điều ấy có đem lại an lạc hạnh phúc cho mình và cho người
trong hiện tại và tương lai thì hãy làm. Ý thức rõ việc thiếu suy nghỉ của mình
có thể làm tổn thương đến đạo pháp, Tăng Ni trẻ khi đang ngao du trong rừng
“Facebook”, sẽ biết giữ hình ảnh người tu sĩ chân chính, có trách nhiệm với cộng
đồng xã hội, đừng làm một trong vài “ con sâu” gây tác hại cho cả “ nồi canh”
Tăng đoàn thanh tịnh của Phật.
Nên cẩn trọng khi đăng
ảnh, viết dòng trạng thái trên Facebook
Việc đăng ảnh cá nhân lên mạng xã
hội là vấn đề khá tế nhị. Do đó, nếu
Tăng Ni trẻ không thể tự quyết định vấn đề này thì cần phải tham khảo ý kiến
người lớn. Phải biết lựa chọn những bức ảnh đứng đắn để khi chia sẻ, sẽ tạo hiệu
ứng tích cực cho người xem, khiến họ phát khởi tín tâm, tăng trưởng tâm lành,
có lợi lạc như hình ảnh tu học, việc làm đẹp của Tăng Ni và Phật tử, từ thiện, tượng phật, cảnh chùa v.v…Tránh đăng những
hình ảnh phản cảm và mang tính chất cá nhân như ăn uống, đi chơi, đùa giỡn…Viết
các dòng trạng thái cũng vậy, cần phải cân nhắc cả ý lẫn lời để chuyển tải nội
dung nghiêm túc và bổ ích đến người học Phật. Tránh đưa lên Facebook những dòng
tin mang đầy tâm trạng phiền não u sầu, làm cho tâm mình trở nên yếu đuối, lại
gây ảnh hưởng không tốt đến hình ảnh người xuất gia trong mắt mọi người. Cần ý
thức rằng, một nội dung nào đó khi đưa lên mạng xã hội thì số lượng người tiếp
cận sẽ nhiều gấp hàng trăm lần so với lượng thính chúng mà mình chia sẻ trực tiếp
trong một hội chúng. Do đó, chỉ nên viết và chia sẻ khi chúng ta đang ở trong
trạng thái bình thản nhất : khi vui quá đừng viết gì trên Facebook, lúc buồn
quá, cũng không đăng gì trên lên trên đó. Các nhà tâm lý học cho rằng, một
thông tin tiêu cực, có nội dung không tốt và nhất là những tin giật gân, gây shock
có tốc độ lan truyền nhanh gấp bốn lần một mẫu thông tin tích cực, có nội dung
tốt. Ta có thể thu hồi nội dung đã đưa lên mạng xã hội Facebook, vì ta có gỡ xuống
ngay sau đó, thì đã có quá nhiều người nhanh tay chia sẻ đến nhiều người và lan
truyền theo cấp số nhân mất rồi ! vì vậy những hình ảnh riêng tư hoặc vui chơi
thì tốt nhất là nên để ở trong máy tính cá nhân, coi như một góc không gian
riêng cho mình vậy
Những bậc thầy cần giám sát và quản
lý chặt chẽ đệ tử hơn. Những người có trách nhiệm giáo dưỡng hàng Tăng Ni trẻ cần
phải nâng cao ý thức trách nhiệm của mình đối với các thế hệ đệ tử để kịp thời
định hướng, khuyên nhắc, quản lý và giám sát việc sử dụng các trang mạng xã hội
nói chung, Facebook là một điển hình cụ thể. Muốn vậy, những bậc thầy cũng nên
biết về Facebook và nếu có khả năng sử dụng các ứng dụng này để phục vụ cho việc
hoằng pháp thì càng tốt. Có như vậy người thấy ấy mới tạo niềm tin và nêu gương
số đông cho hàng đệ tử rằng : Facebook là công cụ hỗ trợ đắc lực và hiệu quả
cho việc hoằng pháp, chứ không phải cái gì ghê gớm làm hư hỏng con người. Hư
hay nên là do người sử dụng. Nhiều chùa, Tịnh xá đến nay vẫn không có một địa
chỉ email để có thể trao đổi thông tin phật sự cần thiết là một cực đoan. Trái
lại, nhiều nơi lại cho phép Tăng Ni chúng dùng mạng tùy tiện, không kiểm soát
cũng là một cực đoan khác. Cần giới hạn thời gian sử dụng mạng internet vừa phải
nhất là Facebook ở Tăng Ni trẻ. Ngay cả việc sử dụng tài khoản Facebook chung của
chùa, tịnh xá cũng cần có điểm dừng ở mức hợp lý và chỉ những bậc thầy trực tiếp
dạy dỗ đệ tử mới biết đâu là ngưỡng cửa cần giới hạn.
Với Tăng Ni mới vào đạo các bậc thầy nên hạn
chế tối đa hoặc tuyệt đối không cho dùng tài khoản Facebook cá nhân. Đức Phật dạy
rằng đối với người tuổi trẻ vì lòng tin chân chính mà xuất gia sống trong Chánh
pháp, nhưng tâm còn sự chi phối của dục lạc này hay dục lạc khác, chưa có niềm
tin đối với thiện pháp, chưa thấy rõ thiện pháp để tinh tấn, nên còn phóng dật
thì những bậc thầy cần phải bảo hộ người ấy như chăm một em bé nhỏ chưa đủ khả
năng tự vệ, cho đến khi người ấy có thể tự bảo vệ mình, tự đặt mình vào trong đời
sống có niềm tin tinh tấn trong thiện pháp. Trên tinh thần này, các bậc thầy cần
mở rộng lòng thương thật sự với Tăng Ni trẻ, mới có thể giúp hàng hậu học có đủ
bản lĩnh và sáng suốt để miễn nhiễm với sức hấp dẫn khó cưỡng của Facebook. Sự
thông cảm và chia sẻ của Thầy Tổ về những khó khăn đặc trưng của thời đại sẽ có
sức cảm hóa Tăng Ni trẻ để mỗi người tự đưa mình vào quỷ đạo sống đời xuất gia
phạm hạnh.
Với những Tăng Ni có thiện chí tu tập
nhưng đạo chưa thấm nhuần và đời chưa phai, việc sử dụng mạng nói chung
vàFacebook nói riêng, cần phải có sự giám sát và can thiệp hướng dẫn của các bậc
thầy. Với lòng thương tưởng thế hệ hậu học, rất mong các bậc thầy có những quy
định nghiêm túc và đúng mực. Cần kiểm soát đệ tử khít khao hơn, giờ nào việc ấy
đúng theo thời khóa tu tập, đừng để chư Tăng Ni trẻ tuổi quá dư thời gian để rồi
làm vào cảnh “ rảnh rỗi sanh nông nổi”. Sự hỗ trợ này giúp cho thế hệ Tăng Ni
trẻ kế thừa mạng mạch Phật pháp am hiểu chức năng, kỹ năng và công năng cũng
như những nguy hiểm tiềm ẩn của các mạng xã hội, cụ thể là Facebook, để sử dụng
các ứng dụng và những tiện ích của nó cho sự nghiệp hoằng pháp mà không bị vướng
mắc.
Người viết thiết nghĩ cũng nên đặt ra giới
hạn nhất định cho những vị xuất gia còn non trẻ trong nhà đạo, rằng chỉ nên sử
dụng Facebook của chùa, tịnh xá, thực hiện các ứng dụng cần thiết cho việc chia
sẻ giáo pháp dưới sự chỉ dạy và giám sát của những bậc thầy. Tuyệt đối không được
mở tài khoản Facebook cá nhân khi tâm ta chưa vững chãi, thời gian cần tập
trung nhiều cho việc học giới, tu tập định và công quả để bồi phước trên đường
tu học. Đức Phật dạy, có những phiền não do tránh né mà được đoạn trừ. Trên tinh
thần đó, việc giữ mình không để bị cuốn
vào vòng xoáy của Facebook để đời sống tu học có giá trị và ý nghĩa hơn là điều
vô cùng cần thiết. Hiện nay, vẫn có nhiều chùa, tịnh xá không cho người mới xuất
sử dụng điện thoại, hoặc chỉ cho phép sử dụng hạn chế trong khoản thời gian nhất
định trong ngày, nhất là không cho sử dụng điện thoại cá nhân vào ban đêm. Nếu
làm được điều này, việc hạn chế Tăng Ni trẻ dùng Facebook và không sử dụng tài
khoản Facebook cá nhân không phải là điều quá xa vời không thể thực hiện được.
Đối với những Tăng Ni ở lứa tuổi “ ăn
chưa no, lo chưa tới ” mà sớm phải xa thầy đi học, Tăng Ni trẻ nên ý thức rằng
đây là một thiệt thòi lớn của mình, khi luật tạng quy định 5 năm đầu xuất gia
không được xa thầy. không có thầy bên cạnh nhắc nhở, dạy khuyên thường xuyên,
Tăng Ni sinh cần nổ lực nhiều hơn để tự làm chủ mình trong việc sử dụng các mạng
xã hội, nhất là Facebook, để không phung phí thời gian vào những việc không lợi
ích.
Kết luận :
Đạo Phật đi vào cuộc đời để giúp người sống an vui hạnh phúc với nguồn
tuệ giác từ lời Phật dạy. Do đó, trong thời đại ngày nay, ở thời đại mà nhà nhà
đều dùng internet, người người đều sử dụng các ứng dụng mạng thì người xuất gia
cũng cần phải hiểu biết trong lãnh vực này để việc hoằng pháp trở nên hiệu quả
và thực tế hơn. Nếu chúng ta sử dụng một cách có ý thức, ở mức độ vừa phải, phục
vụ cho mục đích chia sẻ giáo pháp thì Facebook là một ứng dụng tuyệt vời. Thế
nhưng, cái gì “ nhiều quá” sẽ đi xa mức trung đạo và dễ dàng lạc lối. Một khi
chúng ta lạm dụng việc sử dụng Facebook và không làm chủ được mình, thì phần
công dụng của Facebook hầu như ta không nhận được nhiều, mà tác hại của mạng xã
hội này thì không phải nhỏ.
Cuộc sống của một đời người vốn có nhiều
giới hạn, trong đó quỷ thời gian được sống và sức khỏe là các yếu tố vô cùng
quan trọng cần phải chắt chiu ! Đức Phật từng tuyên bố, những gì Đức Phật biết
như lá trong rừng, những gì Ngài dạy cho chúng đệ tử như là trong nắm tay. Ngài
cũng nói rõ những gì Ngài nói là những điều liên hệ đến mục đích. là căn bản
cho phạm hạnh, đưa đến yểm ly, ly tham, đoạn diệt, an tịnh, thắng trí, giác ngộ,
Niết bàn. Chúng ta cũng có thể xem những gì trên Facebook là lá trong rừng,
chúng ta cần phải tỉnh táo và khôn ngoan để nắm trong tay những chiếc lá thật sự
cần thiết cho việc tu học và chia sẻ giáo pháp mà thôi. Đừng sa đà vào Facebook
mà để thời gian trôi qua luống uổng.
Chúng ta nên sử dụng nó như một công cụ hỗ
trợ cuộc sống đừng lệ thuộc đến mức để việc sử dụng Facebook trở thành một phần
cuộc sống của mình. Hãy sử dụng mạng xã
hội Facebook thật mà ảo, ảo mà thật này một cách hợp lý và đúng mục đích để
phát huy các ứng dụng ưu việt của mạng xã hội này góp phần làm cho đạo Phật
trong thời đại ngày nay trở thành một tôn giáo tươi trẻ năng động và đầy sức sống./.
{—]–{
0 nhận xét:
Đăng nhận xét